Quantcast
Channel: Mizoram – Mi(sual)
Viewing all 122 articles
Browse latest View live

Tuikhuah Chungchang Hi

$
0
0

TUIKHUAH CHUNGCHANG HI

  Muana, Chanmari, Aizawl

Tuikhuah..Hydro Electric Power Project chung chang thu hi tunhnai han ti dawn i la, hman hman kum 1980’s lam daih a tang tawh, tunlai thangthar Face-book, misual.com, etc, etc. ah taima tak a thu tha tak tak post thin ten khawvel eng an la rawn dai ve hma (tuisik mai an la nih lai emaw tuisik em pawh la ni phalo te pawh an tam ang..!!!) a tang daih tawh in sawihlawh tak leh inthlan dawn hnaih a piang a Election Issue a la ni chho ta reng a ni. Mahse, he ti khawp a mipui leh Politician ten hmui chauh tal chuan kan atchilh chung hian, kum-33 chhung teh meuh a Mizoram in tihtham deuh a sualchhuah chu Serlui a tang a MW-12 chiah hi a ni mai awm a sin!!. A sawi tur awmchhun kan ti na in Commission theih loh in eng emaw neuh neuh a awm tih a la ni leh ta rawl nen. A dang neuh neuh te lah an chanchin sawi zui nuam lo tak tak an ni fur hlawm. Hetih mek lai hian kan thenawm State Arunachal, Tripura, Meghalaya, etc, etc ah chuan keini ang em hian tuikhuah chung chang an sawi luai luai kan hre ve lo na in Manipur, Meghalaya a tang te in pur kan chaw reng a. Hun a lo kal zel a, June 21, 2013 khan Shri Pranab Mukherji, President of India chuan ONGC Gas Based Power Project MW 726.60 Palatana, Tripura a mi a hawng tih thu kan lo hre leh ta a, Mizoram pawh in share MW 22 a neih ve dawn thu te chu, chuti khawp Power Project atchilh tamna ram a Politician te leh Intellectual Circle a mi thenkhat te pawh in a  sawi nuam kan tih te a lo ni ta mai mai a.

Media lam a kan hmuh ang chuan Mizoram ah hian tihtlak deuh a Power Generate tur lui hrang hrang, Tuirial-60 Mw, Kolodyne/Chhimtuipui Phase 1&11- 640 Mw & 460 Mw, Lungreng- 815 Mw, Mat-766 Mw, Tuivawl-42 Mw, Tuirini-38 Mw, Bairabi-80 Mw, Tuivai-210 Mw, etc, etc ten Power an Generate theih tur zat chu 3,000 MW chuang zet a tling der mai. A theih ti a duhthusam, a tak a hlawhtlinna hmalak tak tak hun tur erawh a ran a ran a lo, an sawi Thal Romei ang deuh chauh an la ni hlawm. Tun dinhmun ah hian neuh neuh a vang in la Commissioned chiah lo mahse Serlui a tang in 12 MW leh a bak Small Hydel Project a tang in tlem a zawng kan nei mek a, Tuirial 60 MW chu 2014 ah zawh beisei a nih thu Chief Minister meuh in tunhnai ah a sawilang bawk. Turial Project hrim hrim hi hluihlawn hlen lova Commission mai theih tur ang a hmalatu Chief Minister hi a fakawm tak meuh a ni. Mizoram hian tundinhmun ah hian Peak Hour ah 100 MW lo liam kan la mamawh loh bak ah kum-40/50 dang hnulam ah pawh 300/400 MW bak Power hi kan mamawh belh teh vak a rinawm lem lo. A chhan chu Power heh leh mamawh tam tur ang chi Industry lian pui pui dinna tur in, tlangram chhengchhia kan nih miau a vang in ramdang ang chuan Transport Connectivity i.e. Road, Train, Air Connectivity a tha tawk thei tak tak lo ang.   

Tichuan, kan ram lui khuah theih tur a ngaih tarlan hrang hrang te zing a tang khian hmathar lakna tur a tan chuan Tuivai 210 MW, tun a buaipui mek leh Chhimtuipui – 640 MW bik te chauh hi tih tak zet in Sorkar mek leh nakin a lo la Sorkar turte hian hmalakna tur ah neih chho mai se, a tawk viau lawng maw? Mizoram a lui zawng zawng khuah tih tawngkam han hman ngawt ang chite hi a duhthawh thlak in tawng chuang ve satliah mai a ngaih loh theih a ni lo.

A thuhrim in Hydro Electric Power Project te hi ‘Hnawl leh Chirh a lenkhawmte (Silt Deposit) a vang in kum 25 chunglam ah chuan enkawl hautak tan chho hle tih a ni. Tin, heng bak ah hian Tuikhuah lian tham in a chimpil tur ram zau tak, khawi khua khua emaw a cheng ten huan leh lo an lo neih thinna te leh tuan leh mang a ta tawh nungcha tam tak te chenna chu tihchereu in a lo awm dawn tihna a lo ni bawk nen. Kum in eng emaw fur ruah han tlak tan  tirh mai pawh khan Serlui 12-MW tuikhuah bulhnai a khaw thenkhat chu a tuikhuah him tawk lo deuh a an hriat a vang in, hlauhthawnna hun eng emaw lai khan an nei tih tualchhung chanchinbu thenkhat ah a lo lan kha.

Hmanni lawk, Uttarakhand State a chhiatna nasa tak, mi engzat chiah nge thi tih pawh a zat chiah sawi theih loh na kha a tir lam ah chuan Electronic & Print Media report ah ‘Natural Disaster’ ti a nasa tak a tarlan a ni; a hnulam ah erawh chuan ‘Man Made Disaster’ ti hial a ziah a ni. Khang thil thleng te khan kan ngaihtuahna thli fim mawlh teh se. Khatiang chhiatna rapthlak tak a lo thlen hnu a media hrang hrang a tarlan dan chuan Uttarakhand State Sorkar chu hmasawnna tur changchawi a Hydro Electric Project & Developmental Project lam a chintawk neilo a hmala ah te hial puh a ni. Himalaya leh a chhehvel ramte hi leilung nghet lo, fur ruahtui tlak tam kum ang ah phei chuan, engtimah a tihloh pawh in nasa tak a min mai thei ni in Geologist te chuan an sawi chamchi thin reng a ni.  State Sorkar in Larsen & Toubro Company hnen a Kedar Valley hnuai a Under Ground Tunnel thui tak siamna tur Contract a pek te, Tourism develop na a tan phaitual leh tlangram a motor kawng sialna a tan thing tam tak kih chereuh te, lung lak nasa ta lutuk leh lung hal (explosive) in leilung a tih ngheh loh nghawng te chu he ‘Man Made Disaster’  mi-3000 chuang zet thihna rapthlak tak leh a thil tihchhiat man pawh Rs 3,000 Crores chuang zet tur a chhut lo thlen tu a ngaih a ni..!!

June 13, 2011 ah daih tawh khan Sadhu Swami Nigamanand chuan Uttarakhand State chhung a development leh sumdawnna changchawi a Ganga (Kedar Nath) luikam vel a lung lak nasa ta lutuk chu nakin lam ah chhiatna la thlentu tur a ni e’ ti in, tihtawp ngiat in thih thleng a chaw nghei (Indefinite fast) a tan a. A chawnghei ni 76 na ah chuan tu vak mah hriatpui lemloh in a thihpui ta nghe nghe a ni. He a  chawnghei  ni-76 na ni, ICU a thichhawng a a lum reng lai a, a bulhnai ICU a chawnghei ve Baba Ramdev (lar ve tak hi) erawh chuan a tawp thleng ve ta lo in Anti Corruption Crusader lam ah a inlet kual ta a lo ni awm e. Swami Nigamanand a chaw nghei a tang a kum-2 na June 14, 2013 ah chuan kha Uttarakhand chhiatna rapthlak kha a lo thleng ta a ni.

A thuhrim in, Mizoram hi Oil leh Gas zempui chung a awm, Oil lipui phei chu Khawvel a Oil leh Gas ngah ber te zing a an sawi Iran ram ai mah a ngah zawk ah kan Politician thenkhat ten mipui hriat a an sawi te hi a lo dik tak tak mial te a nih ngai phei chuan hautak deuh a tuikhuah tum hi i atchilh lutuk lo teh ang u. Kan mamawh tawk leh min dipdal lutuk lo tur chin tawk bak a chuang liam a neih tum kher hi nakin lawk ah mahni tan chhiatna rapthlak tak tawh ve palhna tur a ni hlauh thei a nia. Phengphehlep a khua a tlai hma ngei hian, Bengsik in kan kawngzawhlai hi ngaihtuahnawn fo thin teh ang U !!


YMA GENERAL CONFERENCE HMANG TURIN KHAWBUNG-AH LO ZIN VE TA CHE

$
0
0

Khawbung awmna I hre lo anih pawn, Zoram pum huap pawh a tawngkam lar “ Khawbung ala ti ta deuh deuh.” tih tawngkam hi chu I hre tawh ngei turah I ngai phawt teh ang. He tawngkam avang ngawt hian Khawbung hi hla viau turah I ngai ngawt anih pawn I dem awm hran love! Amaherawhchu ahlat hmel em vanga kal loh phah nan hman I tum anih chuan iti sual hle thei tih erawh I hriat loh ka hlau khawp mai.

ENGVANGIN NGE ILO KAL ANG ?: Zofate hian tuna kan chenna Mizoram kan luah tan khan khawi lai hmunah nge kan inbenbel hmasak tih I hria em? Kan pi leh pu te sulhnu awmkhawmna hmun pui Mizo Cultural Centre ti hiala sawi thin Tuipuiral ram hi politician tawngkam takin ‘Mizo inih chuan hmuh ngei hi I bat ah ngaiin Tuipuiral ram hi rawn hmuin, rawn tem tum phawt mai teh.’ YMA khawmpui lian thleng turin kan thiam leh finna zawng zawng nen kan inbuatsaih ve map map ani tih hi min hriat pui la. Mizo I ni a Zo takin mikhual che kan lo tum e.

Zohnathlak inpumkhatna vei mi I nih chuan Khawbung leh achheh velah hian Hman inpumkhatna chu I hmuh ngei ka ring tlat. Zoram hmun dang ang thovin Zohnahthlak hnam hrang hrang he lai hmunah hian kan cheng za a; Duhlian tawng thiamlo tan pawh hmun a awm a, Paihte tawng chauh hmanna khua pawh a awm asin! Amaherawhchu Zoram hmun dang ang lo takin Zo hnahthlak hnam hrang hrang cheng mah ila Autonomous kher kan ngiat ve ngai lova, Zoram inhma asawn phawt chuan kan hmasawnnaah kan ngai tlang a; Chibing tih tawng kam hi kan hmang ve ngailo.

Aihniara tuan ran ziate, Buizova zaithiam ziate, Pawngvina thinchhiat ziate, Chawngfianga leh Liarchhiari thlengin I hre awm e. Anni ho hian Khawbung leh a chheh velah hian Zofate khawpui hmasa Selesih(Zawlsei) leh Dungtlang hmunah tual an lo chai za tawh thin a, an sulhnu leh an tualchaina te hi rawn hmuin tual rawn chai turin ka duh sak che ani.

Hun I nei turah ngai ila, Mizo Lal hmingthang Lallula hmunhlui Zopui tlang pawh darkar chanve lekah I chuan thei mahna. Khawchhak I fang ta sa sa Zofate thinlunga dai tawh lo tur Pi pute sulhnu hrang hrang Fiara Tui,Thasiama seno neihna,Lamsialpuk, Lamthuamthum, Kungawrhi Puk etc te pawh fan man hla tak ani ngei ang. Chawngtinlerhi Puan bangtu Murpui te pawh Tan tlang leh Lurh tlang inkarah I hmu mai thei asin.

I ZAWH TUR KAWNG CHU:
Khawbung hi Zofate luah chin Zoram Map i en chuan Zoram (Mizoram ni lo) lai li takah a awm a ni tih I hmu ang. Khawbung hi Mizoram khawchhak Myanmar leh India inrina Tiau lui atang hla lo te a awm niin Tuipuiral Block thut hmun ani. Aizawl atang hian kawng pahnih zawhin a thlen theih a. Khawchhak tlangdung a awm te tan chuan Aizawl- Champhai kawng rawn zawhin Champhai atang chhimchhak lamah I rawn in her anga, Champhai zawl hring dup I rawn pel anga, Chhim lam rawn pan zelin Kan pi leh pu ten thlang an rawn tlakna hmasa Tuipuiral ram chu Khaunglengah I rawn chuang chhuak ang. Tuipuiral ram I rawn thlen hian Zo khawsang boruak nuam tak chuan I hahna leh chauhna te chu alo chhawk zang khai ngei che han beisei phawt ila, I rawn kalna ahlat deuh vanga ila chau deuh anih pawn Chawngfianga tualchaina Chhingzawl thlir a, an sawi hmangaihna kur puitu Lianchhiari Lunglen tlang i chuan meuh chuan I hah damna I hmu ngei ang. Lianchhiari te khua Dungtlang atang hian hahdam takin Khawbung chu darkar chanve pawh tling lovah I rawn thleng tawh mai dawn ani. Champhai atang hian 72 km a niin kawng chhiat deuh vangin darkar 4:30 vel I rawn thang turah i ngai chhin teh ang.

Khawchhak tlang dung nilo tan chuan Serchhip lama rawn kal a tih chi viauin a rinawm. Aizawl- Khawbung hi he kawng atang hian KM 210 I rawn tlan hunah I rawn thleng thei ang. Hmuifáng Tláng cham ruih kal tlangin, Sailam-ah khawchhak lam hawiin Serchhip I rawn chuang chhhuak anga; National Highway 54 Keitum thleng I rawn zawh hnuah Tuichang lui kanin khawchhak lamah Tuichangral I rawn lut ang. Tichuan léngngha te duatna hmun Varhva lui dung zuiin E.Lungdâr i rawn kal tlang ang a; Mizo Lal hmingthang Kairuma khua Biate I rawn pelh hnuah Tuipuiral hming put chhan Khawchhak Tuipui I rawn kan anga Pipute thlang thlakna hmasa Tuipuiral ram I rawn lut tih I hre thei tawh ang. Khawchhak Tuipui atang darkar chanve I rawn tlan leh chuan Bible hming koh Sasaw kûng – Chhura ruál ruál mawi taka lo ding ngaw khup te chuan ngawi rengin an lo hmuãk ang che a; Khawtlang nun siam tha tur I nih hre rengin Chawlhtuinungzu aiah Zotui thiang vawt tak Rengchal hrâm ri rél rél leh thlifím thaw heuh heuh karah khawvêla i tuihâlna chhâwk ngei turin kan lo chhawp sak ache. He kawng atanga lokal i nih chuan Keitum atang darkar 4-5 vel I rawn thang a ngai turah ngai I la Aizawl atang chuan darkar 8 vel kalkawngah I rawn hmang ang.

HEI ERAWH MIN HRIATSAK LA : Khawvel ropuina leh mawina aiin Zonunmawi hi keini tan chuan ahlu ber a, he Zonunmawi hi kan hma theh leh kan hmachhuan ber ani reng fo ang. Zoram hmun dang angin Palai kan lo hmuah danah leh hmun hma kan lo buatsaih dan ten a zir lovin; changkang pawh iti lo mai thei. Amaherawhchu Tlawmngaihna, Rinawmna leh Dikna te kan nuna vawn reng tumin he YMA General Conference hi lo hmachhawn kan tum tlat ani .
Inthlan kum anih angin YMA zahawmna tibawrh banga, mahni sahmin tih puar tuma bei chiam kan awm palh hi kan hlau hle.Hun kal tawh inthlanna boruak chhia mi sawi kan lo ral hriat ve tawh thin a; mahse heng kan thu hriat te hi YMA leh Zonunzemawi nen inkalh tlat nia ngaitu kan nih avangin kan ring phal lova, a thlen tak tak thin pawh kan ring lo. YMA hi biakloh Pathian deuh tho a kan lo neih kum khua anih avangin YMA zahawmna tibawrhbang zawnga tumah che lo turin kan in ngen mawlh mawlh ani.
Khawbung kawng chhiat thu I hawn tur hi min dem phah nan hmang mai lovin Home Work tha taka min neihsak zawk turin kan ngen hram bawk ache. Kawngpui nuam taka in lokal theih nan Kan tha leh zung, thiamna leh finna zawng zawng nen hma kan la chungin kan theih tawk leh sawrkarin hma min laksak theih chin chu I rawn kal hunah I chiang turah ngai ila. Kawngchhiat vanga Khawbung kal hreh phah nan a hmang mai lovin ilo kal leh huna kawng nuam leh tha a hahdam taka ilo thlen theih nan mawhphurhna lian tak I nei ve tih min hriatpui reng dawn nia.

CHANCHIN ṬHAIN KAN RAMAH RAMHUAI A UM BO TA

$
0
0

           Y.M.A hlaah hian, “Chanchin ṭhain kan ramah ramhuai a um bo ta,” a ti a, Kristian kan nih hma khan kan Zoramah chuan ramhuai an tam hlein an sawi a, chungte chu Kristianna chanchin ṭha chuan min um bosakin chanchin ṭha engah chuan kum 100 chhung lekin hma kan sawn hlein an sawi a. Kristianna chanchin ṭha eng chu Zofate tan chuan malsawmna ropui tak niin an lo sawi hial si a, pawm dan tâwk thiam a har dawn a ni maw? Ramhuai sawi a tam ta lo viau bawkin a lang si.

                Nia, “Chanchin ṭha eng,” tiin an lo sawi a, malsawmna zawng a ṭhen laiah chuan a ni ngei tak a. Mahse mingoho khan kristianna chanchin ṭha hi kan ramah rawn pu lût lo mah sela, kan kiang vêl hnamte pawhin hma an sâwn tho a, hmasâwn lo tawp chuan awm reng bîk thu awm suh. Min rawn hnaih lutuk a, kan ram an rawn lût a, min rawn nêk a, indo a lo ngai ta a. Kan indo a, sipai tam zawk leh râlthuam nei ṭha zawk bawk an nih avângin leh ṭanrual ve nachang kan hriat bawk si loh avângin kan ngam ta lo a ni.
                Tharumin ngam lo mah ila, kan rilru an hmin lo tih an hriat avângin an sakhua Kristianna chu hmangin min rûn leh a, kan tlâwm ta duak duak mai a ni. Chutah, “|hen darh la, awp bet rawh,” tih thupui hmangin kan ram an ṭhen darh a, awp beh nuam tâwk chauh tûrin lehkha min zirtîr a, kan thiam sân erawh chu an hlau hle thung a ni. “Mingo an fing ber a, an huai ber,” tih chu min thiamtir a, mingo chu kan ngaisâng ta êm êm mai a. Kan sawi tawh ang khân tûn laia kan kohhran minister te meuh pawhin Kristiannain kan hnam nun a tihchhiat thu an aupui piap piap tawh pawhin kan la ṭan fo dâwn em ni?
               Isuan tehkhin thu pakhat a sawi kha a dikzia a langin ka hre ṭhin a, “Ramhuai bawlhhlawh chu mi kawchhung ata a chhuahin, chawlhna zawngin tui awm lohnaa te a vâk a vâk a, a hmu ṭhîn si lo a. Tin, ‘Ka chhuahna inah khan ka kir leh mai ang,’ a ti a; tin, a va thlen chuan, ruaka, phiahfaia, cheimawiin a va hmu a. Chu veleh a va kal a, amah aia sual zawk ramhuai dang pasarih a rawn hruai a, chutah chuan an lût a, an awm reng ṭhin a; chu mihringa awmze hnuhnûng chu a hmasa aiin a lo ṭha lo zawk ṭhin a ni,” tih thu hi (Matt. 12:43-45; Luka 11:24-26). Kan ramah chanchin ṭhain ramhuai a um bo emaw kan tih lai hian, a aia sual zâwk ramhuai dang pasarih mai pawh ni loin, a nuaiha nuaih têl a rawn hruai lût zâwk a ang ta. Tûn hma lama sualnaah Kristian kan nih hmain eirûk, hlêprûk, rûkrûk, tualthah tih ang zawng zawng nichina kan sawi ang chi zawng zawngte kha a awm ngai hlei nem. Tualthah, uire, hmeichhe inzuar (K.S) ang chi te an awm kan hre lo. Tunah chuan, “Nuaihi te, Nuaiha te,” kan ni ta hlawm a nih hi. Ruihhlo lam chi nên kan ṭawp ta êm êm mai a ni.
                Pu Rokûnga hla phuah kan sawi lai rau rau chuan tuna kan han sawi hla tlar khat te mai khan ngaihtuah a tithui deuhin ka hria a, Pu Rokunga hian a phuah dân dik tak hi kan hre chiang em aw? ka ti a.
                 “Chanchin ṭhain kan ramah ramhuai a um bo ta,”
  ti khân i rawn sawi chhuak a, chu chu hlabu lama a chuan dân pawh  niin ka lo hre ve a. Pu Rokûnga hian a phuah dân hmangah hian, “Chanchin ṭha chuan ramhuai chu kan ramah a ûm bo nge ni a, kan rama ramhuai a um bo zawk aw?,” tiin zawhna a awm thei a ni. “Kan rama ramhuai a um bo…,” a ti lo a; “Kan ramah ramhuai a um bo,” a ti miau si a. “Chanchin ṭhain kan ramah ramhuai a um bo” a nih chuan, mi rama ramhuai awmho kha kan ram chhungah a ûm lût a nih loh vêk pawhin, kan ram chhûnga ramhuai awmte kha  um boin, kan ram chhûng khawi lai kil kilah emaw an thep bo vêl tihna a ni. “Kan rama ramhuai a um bo…,” tih ni sela chuan, “ kan ram chhûnga ramhuai awmho kha kan ram aṭanga ûm chhuakin an bo ta duak e,” tih anga sawi theih a ni ang. “…kan ramah ramhuai….,” tia hlabua lo inziak hi Pu Rokunga phuah dan reng nge ni a, a bu siamtute siam danglam? tih chu kan hre thei ta si lo a. Engpawh ni sela,
                “Chanchin ṭhain kan ramah ramhuai a um bo ta,”
 tih chu a dik dân zâwk a lo ni a ni ang chu, kan ramah ramhuai chi hran hran an tam êm êm dânah hian

September 2013, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Sunday: Border Security Force (BSF) 42nd. battalion chuan Airfield Venga an battalion headquarters-ah an dincham vawi 48-na an lawm a, DM&R minister Nihar Kanti Chakma-in a hmanpui. BSF-te hi ram tana hnathawktu ropui, a bikin ramri bula an thawhrim avanga India ram hi him a ni. Mizoram pawh Bangladesh leh Myanmar nena inri a nih avangin BSF-te’n ram venhim hna an thawk nasa hle bawk. BSF kum 48-na lawmnaah hian deputy accountant general Hatinlal Suantak bakah, BSF hotute leh CRPF hotute pawh an tel. 42 Bn. BSF hi September 1, 1965-ah Jalandhar, Punjab-a din a ni.

2nd. Monday: Synod Committee Room-ah Central YMA hruaitute leh Mizoram Kohhran Hruaitu Committee (MKHC) hruaitute an inkâwm a, tunlaia YMA-in Phunchawng, Rangvamual, Airfield, Tuirial leh Tuikhurhlu-a ruihhlo an do chungchang an sawiho. Inkawmhona hi CYMA hruaitute rawtna anga neih a ni a; MKHC hruaitute chuan, YMA-in ruihhlo an do chu ṭha an ti a, ṭawingṭainaah pawh an dilsak ṭhin thu an sawi a, ruihhlo do kawngah tha thlah loin YMA chu kal zel se an duh a, fimkhur taka kal turin an chah a ni. Central YMA hruaitute hi president T.Sangkunga’n a ho a, MKHC lam chu an chairman, Rev. Lalramliana Pachuau, Synod Moderator-in a ho a ni.

3rd. Tuesday: Ṭawipui North khuaa pitar pakhat, Lianengi (70) leh a fapa Vanlalbela (46) leh a tupa Chhakchhuakthanga (12)-te chu an inah thi hmuh an ni. Lianengi te inah hian zing dar 7 vel khan mi kal an tum a, tukverh inhawng aṭangin an bih a, ruang an hmu a ni. He thil thleng hi an hriat velah Lunglei Police Station an hriattirin, Lunglei police-te chu endik turin Addl. SP, Stephen Lalrinawma leh OC, Zonghinga te an kal nghal a ni. Vanlalbela hian Hmawngbu khuaah nupui neiin an khawsa a, tun hnai khan a fapa nen a nute hi an tlawh a ni. He thil thleng rapthlak tak hi Lianengi chenpui a fapa, Lalramzauva nupui neih ngiat thiltih a ni a; a u Vanlalbela hian rem a tih theih loh avangin an inkar boruak a chhe hle a; Lalramzaua hian remchang zawngin a riakchhuak a; zanlaiah hetiang thil hi a ti ta mai a ni. A tum dan tak chuan a u chauh hi kutthlak tum a ni a, midangin thawm an lo neih ve si avang leh an sawi chhuak ngei dawna a hriat avangin midang hi a that tel ve ta a ni.

4th. Wednesday: Mizoram Chief Minister Pu Lal Thanhawla’n cheng 158.33 lakhs. senga sak HPC Office Lunglei Chanmari a mi chu a hawng. HPC Office Lunglei hi kum 1990-ah Mizoram Sawrkarin a din a, Office mumal neilo a, mimal in luah hawh a hun engemaw chen a kal hnuah kum 2008 – 2008 atang khan HPC Building sa tur hian bultan ni in sum pawh dahhran tan a ni. Sept. 2010-ah sak tan a ni in, May 2013 khan zawh fel a ni. Pawisa hman zah chu cheng 153.33 lakhs.a ni. He building hi chhawng nga a sak a ni.

5th. Thursday: Parliamentary secretary, Lal Thanzara chuan Selesih Veterinary farm-ah ar vulh leh zuara eizawngte’n awlsam leh hlawk zawka ar an sawngbawl theihna tur Mini Poultry Processing Plant a sem. Mini Poultry Processing Plant hi Rs. 2,81,365/- man niin, darkar hnih chhungin ar 500 aia tlem lo puah thei tura duan a ni a; district tin aṭanga thlan bik mi 18 hnenah sem a ni.

6th. Friday: David Lallawmawma lehkhabu ziah, ‘Nunkawng hruaitu’ (Naupang Thawnthu) tih chu MJA vice president, Vanlalrema Vantawl-in a tlangzarh. He lehkhabuah hian thawnthu 34 a awm a, Rs. 80/- man a ni.

7th. Saturday: Tuichang Bial mipuite chuan an bialtu MLA leh Minister ni bawk Pu Lalrinliana Sailo Chawimawina hun Zaingen YMA Community Hall, Khawzawl ah an nei. He Chaimawina Inkhawmah hian Health minister Lalrinliana Sailo chuan finna leh ropuinaah chuan ‘MNF ka cho lo a, hnathawh that leh corrupt lohah ka cho a, dikna tan zel turin thil diklo hi ka haichhuak chhunzawm zel dawn a ni,’ a ti. Pu Lalrinliana Sailo chawimawina inkhawm Khawzawl Zaingen YMA Hall-a neihah hian Health Minister chuan dawta MNF-in an puh lai boruak rit takin a delh lai tawngtaisak tute avangin zan mut theihloh a neih ngai loh thu sawiin lawmawm a tih thu a sawi. Damdawi kheha inhnamhnoih nia an puhna chungchangah a tir chuan a ngaih serious loh thu a sawi a. Amaherohchu, bandh neiha, office hial dang tura ruahmanna an siam takah chuan a ngaihthutak thu sawiin na a tih takzet thu a sawi bawk. Health Minister hi TT Zothansanga MLA leh MPYCC President C Lalawmpuii bakah party hruaitu thahnem takin an tawiawm a ni.

8th. Sunday: Hlimen tlangval pahnih, thiandun Mosia (34) leh Chhuana (27) te chu sapuiin a um avangin an chiai hle. Anni pahnih hi Hlimen leh Tlangnuam ram inrina Hlimen ram lam, Phunchawngzawl rama an thianpa Chungnunga te ramriak zuk tlawh pahin ram an kal a. An hawn kawngah kawngchhak lama pangbal hmunah chuan sa rum thawm an hre ta a, thawm rawn chhuahna lai chu pangbal hmun a nih avangin sanghal a nih rinna an nei a, thawm rawn chhuahna lai vel chu sairawkherhin an han perh pawp pawp a, rinloh tak maiin an mahni lam panin chu ramsa chu a rawn ri thla ta buan buan mai a ni. Khua a thima chu ramsa chu enge a nih an hre mai thei lo. Zan khawthim hnuaiah baklengin an tlan chhe ta a ni. Mosia leh Chhuana te thiandun chu a chang leh awihpangah an han lum thul a. Chu sapui lah chuan an hnung lawkah thawm rawn neiin a rawn um zel mai si. Thlam kumina sak thar, la tha tak mai an hmu hlauh a; a chhungah lutin chu pawh chu nasa takin a rawn rikrap a ni. Hetatang hian khaw lam biain an lo thlen hma in sapui hi a inthiarfihlim hlauh a ni. He sapui hi a chethmangah sakei ni ngeiin an ring a; tih nat tak tak tum lo in a rikrap mai mai niin an ring bawk.

9th. Monday: Mizo Zirlai Pawl (MZP) General Hqrs. Office building thar, MZP Pisa Pui, Treasury Square a Education Department office bula mi, cheng nuai zasawmkua leh singkhat (Rs.190.1 lakhs) senga sak chu Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan a hawng. MZP Pisa Pui hmun (ram) hi January ni 7, 2004 khan sorkarin a pe a, kum 25 chhung an hmang hawh thei (Lease) dawn a ni. A building sakna tur hian DoNER Ministry ah Post Matric Students’ Boys Hostel hminga DPR thehlutin, a sakna senso tur Rs.190.1 lakhs DoNER chuan a rawn sanction a. A sak hna hi 2nd April 2011 tanin 2nd Octobeer 2012 khan sak zawh a ni. Mizopa chhiarin chhawng sarih a sang a ni a, Office bakah Hall, canteen, hahchawlhna room, parking leh basement te a awm a ni.

10th. Tuesday: Health Minister, Pu Lalrinliana Sailo-in ruihhlo tawlhru thin, Rampanmawia a thurualpui nia an sawi chu thil tha lo rau rau-ah thil tha lo lawt lak nia sawiin, ruihhlo tawlh ruknaa inhnamhnawih reng chunga zak map lo-a a dinhmun a la chelh zui zel chu Mizo mipuite a zah lohzia tilangtu nia MNF party-in an ngaih avangin Mizoram khawpui hrang hranga darkar 12 awh Total Bandh an huaihawt chu buaina awm lo-in mipuiin an thlawp that avangin a hun hmain tihtawp a ni.

11th. Wednesday: Chief Minister Pu Lal Thanhawla kaihhruaina hnuaiah Council of Ministers chuan Chief Secretary Conference Room-ah meeting an nei a, zan dar 8 pelh thleng an thukhawm a ni. Cabinet Meeting-ah hian sawiho tur ziaka agenda 30 chhawpchhuah a ni a, ziahlan loh engemawzah sawiho bawk a ni. Meeting-a Council of Minister ten an sawiho hnua an remtih leh an pawm te chu : The Mizoram Motor Vehicles (Taxation) Act, 1996 clause 2 of para 9 siam that rawtna te, Village Council member-te lawmman tihpun rawtna te, Trade & Commerce Department-a Assistant Engineer post khat leh Junior /engineer post khat siam rawtna te, Soil & Water Conservation department hnuaia Deputy Director (Programme) chu Joint Director (Work & Monitoring) posta hlankai te, SCERT Special Edication Cell hnuaia Lecturer post pali (4) siam te, Directorate of School Education Statistical Cell tih chakna tura Muster Roll Skill II anga Data Entry Operator post pakhat siam te, Kamalanagar college leh Mizoram Law college provincialise tura rawtna te, UGC Regulations, 2010 Mizoram College te a hman ve rawtna te, UD&PA hnuaia Assistant Engineer post pahnih (2) siam te, Lunglei district tana District Urban Development Officer post pakhat Pay Band 3 GP 6,600/- siam te, The Aizawl Municipal Council Licensing (First Amendment) Regulations 2013 siam that rawtna te, The Mizoram Entertainment Tax Rules,2013 te,The Draft Money Circulation Scheme (Banning) (Mizoram) Rules, 2013 te, Lunglei ah Accounts and Treasuries hnuaia Joint Director office hawn te, Mizoram sorkar hnuaia contract employees post 17 tana DA 20% of Basic pay pek rawtna te, Mizoram college of Nursing tana post 14 hnawhkhah dilna te, Mizoram sorkar sum dinhmun ziaawm huna Minimum wages rate a variable dearness allowance leh 25% of wages telh te, Draft Mizoram Unorganised Workars’ Social Security Rules, 2013 te, Draft Mizoram Inter State Migrant Workmen (Regulations of Employment and Conditions of Services)(Amendment) Rules, 2013 te, Aizawl leh Lunglei Judicial District a Fast Tract Courta Judge post hnih (2) siam te, The Mizoram State Training Policy, 2013 te, tih belh ngai tihbelha Mizoram Engineering Service Rules, 2013 leh Mizoram Engineering Service (Competitive Examination) Regulations, 2013 te, Pu K. Lalchhunga, IPS (Rtd), Commissioner of Inquiry lawmman fix that te, Draft Mizoram Food & Civil Supplies (Amenment) Service Rules, 2013 te, Pualreng Wildlife Sanctuary chungchanga final notification siam te, Inspector of Policete hnena ration leh Leave Compensatory Allowance hnuhkir tawh chu pek let leh te, Dy SP (DSB) post pakhat chu Director General, Mizoram Home Guard a hlankai remtih a ni bawk a, MPS Senior Administrative Grade post pakhat DIG (Armed Branch)a duty posta (Functional) a siam remtih a ni bawkin, Taxation Department tih changtlunna turin Saiha, Serchhip, Lawngtlai leh Mamit Zone tan Assistant Commissioner post pali (4) siam remtih a ni bawk.

12th. Thursday: Salvation Army Territorial SAY Council vawi 155-na chu THQ Board Room-ah neih a ni a, TSAY General Council, thla leh tawp lama Lunglei Bazar Corps-a neih dan tur an thlir ho bakah inbuatsaihna zel dante an sawiho a, SAY Dan bu thar hman mek pawh an en ho bawk. Hengte bakah hian nakkuma SAY Congress neih tura inbuatsaih dan pawh an thlir ho a, nakkuma SAY Zirlaibu tur, siam peih tawh pawh an ennawn bawk.

13th. Friday: Ruihhlo-a sumdawng ni-a sawi, Rampanmawia’n Electric Venga In a lei chu Electric Veng Branch YMA-in an kalh sak. Electric Veng YMA Secretary, Vanremsanga hnen atanga thu dawn danin, kumin kum tira an lo puan tawh angin, YMA kumpuan, ram leh hnam humhalh bawhzuina chi khat atan an veng chhungah hnam dang leh ram dang mi, dan lo-a awmte bakah ruihhlo-a sumdawngte’n In leh In hmun an lei an remti lo a, tun laia damdawi tawlh ru-a sumdawng ni-a an hriat, Rampanmawia’n an venga In a lei chu an thu chhuak nen a inkalh avangin an kalhsak ta a ni.

14th. Saturday: Champhai police-te chuan Zokhawthar kawnga Hringlang tlang pêng bulah ramhnuaia thuhrûk pseudoephedrine mûm 15,22,550 chu motor-a hlân an tum mek laiin an man. Damdawi hi Myanmar lama phurh luh an tum nia hriat a ni a, motor khalhtu, Lalhmingthanga (38) s/o Chhunthanga, Champhai Vengthlang pawh man a ni. Motor, Tata Winger DL1-YC 4028 erawh chu ruihhlo phurh nan hman a la nih loh avangin man a ni lo. Damdawi hi Champhai-a an hralhna anga chhûtin, Rs. 1,21,80,400 hû vela ngaih a ni.

15th. Sunday: Rev. C. Lalrampara (80), Aizawl Venglai chu Pneumonia natnain a boral. Rev. C. Lalrampara hi July 11, 1933-ah Baktawng khuaah a piang a. A pa chu Upa Kapliana Chhakchhuak, Baktawng khuaa Presbyterian kohhran dintu zinga mi a ni a, a nu chu Thuamliani Vanchhawng, Bible Women a ni. An unau hi 6, mipa 3 leh hmeichhia 3 an ni a, ani hi a naupang ber dawttu a ni. Sept. 10, 1933-ah Baktawng Biak Inah Pastor Nikhama kutah baptisma a chang a ni. 1954-ah Zaikungi, Upa Tunga fanu nen Pastor Kawlkhuma, Raldan (Thentlang) kutah an innei a. Fa 9, mipa 5 leh hmeichhia 4 an nei. Pahnih tih loh chu an la dam kim a ni. Kum 1970 Synod Inkhawmpui, Mission Venga neihah Pastor atana nemnghah a ni a, hmun hrang hrangah rawngbawla a awm kual hnuin kum 1995-ah Pension-in a chhuak ta a ni (Kum 1993-a chhuak tur a ni a, a service extend anih avangin 1995-ah a chhuak ta a ni).

16th. Monday: Pu LT Zothankhuma (61) h/o C.Thangzuali Aizawl Zotlang chu Greenwood hospital ah a boral. Pu Zothana hi LAD-ah Jt. Director niin 2002 khan a pension a ni. Pa tlawmngai thei leh Pathian ringtu tha tak a ni a; sap tawng atangin hla engemawzat letling bawkin heng zinga thalai hla lar tak “Tawpna nia ka hringnun hi a ral hunin” tih hi a lehlin a ni bawk. Pu Zothana hian a nupui Pi Thangzuali bakah a fate pali a kalsan.

17th. Tuesday: Comprehensive Rubber Based Settlement Project buatsaihna turin, Trivandrum, Kerala-a addl. rubber production commissioner (rtd.), KG Mohanan leh Mizoram sorkara Soil & Water Conservation department chuan Memorandum of Understanding (MoU) an ziak. MoU ang chuan, inremna siam aṭanga thla thum chhungin project chu peihfel tura duan a ni a, DPR buatsaih fel veleh a funding source tur zawn nghal a ni ang a, a ṭul dan angin World Bank ṭanpuina pawh beisei a ni. Kum tin ram hectare 2,500 vela bul ṭan chhoin, kum 20 chhungin hectare 50,000 tih zawh vek tum a ni a; MIRSAC hmangin Mizoram chhunga ṭhelrêt chìn theihna tur hmun zau zawng buatsaih (mapping) mek a ni.

18th. Wednesday: Minister, JH Roṭhuama chuan Champhai Zotlanga sports stadium sak tur lungphùm a phúm. Lung phûmna inkhawm hi Mangkhaia Hall-ah neih a ni. Minister JH Roṭhuama chuan, Champhai chu infiamna lamah an duai loh thu sawiin, “Sorkarin hetiang hmun min pe leh a ruangám a lang ṭan te, a hmunin a lo zir leh zelte hi a lawmawm hle,” a ti a; stadium sakna tur atana ram petute hnenah lawm thu a sawi. Stadium sakna atan hian cheng nuai 2238.69/- ruahman a ni a, football ground, athletics tihna tur hmun, weightlifting hall, gallery mi 1,500 lenna tur leh infiamna atana thil pawimawhte awm tura ruahman a ni.

19th. Thursday: Home minister, R Lalzirliana chuan Kulikawn Fire Station a hawng. Fire station hawnna inkhawm hi Fire & Emergency Service director, C Laldina’n a kaihruai a; Home minister chuan, fire station thar chu Aizawl chhim tlangdung tan malsawmna a nih ngei a beisei thu leh fire station dah a nih theih nana Kulikawn khawtlang hruaitute hmalakna fakawm a tih thu a sawi. Bialtu MLA, Lt.Col. ZS Zuala, parliamentary secretary pawhin thu sawiin, Aizawl chhim tlangdunga fire station dah a ni ta chu lawmawm a tih thu sawiin, “Khawtlang mipuite kan thla a muang sawt a ni,” a ti. Kulikawn Fire Station hi LAD building-ah dah rih a ni a; a hmun nghet atana Kulikawna in sak mek chu peih fel a nih hnuah sawn a ni ang. Fire station-ah hian nizan aṭang duty an awm ṭan nghal a, an telephone no. chu 2312000 a ni.

20th. Friday: Zaithiam Saizikpuii Sailo chu chhul (Cervix) cancer natna vangin Grace Nursing Home, Aizawl ah a boral. Saizikpuii Sailo hi Saipuia Sailo leh Chhuansangi te fa pali zinga a upa ber niin July ni 9, 1975-ah a piang a. A naupan tet atanga zai lama tui niin, kum 10 a nih kum 1985-ah mipui hma ah a zai tan a. Pawl 4 a zirlaiin Lt. Governor Trophy, Primary School Solo Intihsiak-ah sap hla ‘Amazing Grace’ sa in pakhatna a ni a. Pawl 7 a nihin Middle School naupangte puala zai intihsiakah tel lehin sap hla ‘where no one stands alone’ hmanga pakhatna niin Governor Trophy a la leh a. Art & Culture department hnuaia Institute of Music and Fine Arts buatsaih, Mizoram open solo competition-ah senior section-ah pakhatna a ni tawh bawk. Radio artist a ni a, album pathum – ‘Kros kalkawng‘; ‘Thianghlimna Kros’ leh ‘Alabasta Bawm’ te a tichhuak tawh a. ‘Thianghlimna Kros’ hi Lelte Weekly chuan ‘album of the year’ ah a thlang nghe nghe a ni. Bial zaipawla hun engemawchen a tel hnuah kum 1996 atangin Mizoram Synod Choir-ah a tel a, a hun hmang zo lovin Celebrant Singers a zawm a, khawvel hmun hrang hrangah zaia rawngbawlin hun a hmang zui a. Kum 1998-ah Mizoramah lo haw lehin The Leprosy Mission Choir ah tel chhovin a term a hman zawh hnu ah TBZ Zaipawl-ah a tel zui leh a, TBZ zaipawl-a member ni chung leh Khatla North Presbyterian Kohhran Sunday School-a Senior department zirtirtu ni chungin a khawvel zinkawng a zawh tawp ta a ni. Nitin eizawnna lamah chuan kum 1997 atangin Legal Metrology department-ah LDC hna thawk a tan a. A hun tawp thlengin he hna hi a chelh a ni.

21st. Saturday: Johny C Lalremruata (23) s/o C Lalremsiama, Tuikual North chu Tlawng luia Reiek kaiah a tlahlum. Johny C Lalremruata te hi Anthurium Festival-ah an kal a, an haw lam chu an ṭhianhoin Tlawng luiah an chêng a, a ṭhianpa pakhat nen tuiah hian an tla a ni. Tlawng leia awm Lalbiaksanga Sailo, Kanan Veng chuan tuiin mihring a lên a hmuh veleh lui lam pan nghalin, Johny-a ṭhianpa chu a chhan chhuak a, Johny-a erawh a chhan hman ta lo a ni.

22nd. Sunday: Synod Moderator Rev. Lalramliana Pachuau chuan chawhnuah Electric Vengthlang Kohhran hun hmangin zanah Electric Veng Kohhranah hun a hmang thung.

23rd. Monday: DoNER minister, Paban Singh Ghatowar chuan Aibawk Water Supply Scheme siamna tur lungphùm leh Aizawl Zotlangah Mara Students Hostel sakna tur lungphùm te a phúm.

24th. Tuesday: Mau hmanga eizawnna leh sumdawnna tihmasawn tura NLUP hnuaia hma lakna leh National Bamboo Development Mission hnuaia Forest department hnathawhte thlir ho va, awmze nei zawka chhunzawm zel dan tur ngaihtuahin Chief Secretary, Pi L.Tochhong hovin National Bamboo Mission Dy.Director General, Pu Sanjay Kumar leh NLUP Implementing Board hotute, Environment & Forest department hotute leh Bamboo Development Agency hotute chu Chief Secretary Conference Hall-ah an thu khawm a, Mizoram-in ramhnuai hausakna a ngah ber, rua leh mau-te chu ram sum hnar pawimawh ber pakhata siam tura NLUP hnuaia hnathawh mekte leh hemi atana sum mamawhte chu an thlir ho.

25th. Wednesday: I & PR Auditorium-ah Art & Culture leh All Mizoram Women Federation (AMWF) buatsaihin “National Seminar on Gender Equality” neih a ni a, Art & Culture Secretary, Pu C. Thatkunga’n a hmanpui. He Seminar hi North Eastern Zone Cultural Centre-in a sponsor a ni a. He Seminar ah hian Mizoram leh Nagaland-a Political Platform a hmeichhia te dinhmun leh hlankai an tulna te, hmeichhiate’n ei leh bar zawnna kawnga an thawhlawk dan te, Bible a hmeichhe dinhmun a sawi dan te leh Khasi leh Garo a hmeichhiate dinhmun te zirho a ni.

26th. Thuesday: Parliamentary secretary, S Laldingliana chuan a bial chhung, Lunglawn, Lungleia RMSA sum hmanga Liantawna High School building sak thar a hawng. Sikul sak nan hian Rs. 18,33,775/- hman a ni. S.Laldingliana chuan, a bial chhung hmun pakuaah RMSA aṭanga sikul building sak a nih tawh thu leh hmun dangah pawh hmalak mek a nih thu a sawi a, “Sorkarin zirna kawnga kan mamawh zawng zawng min tumsak mek zel a, zirlaite hian hei hi chonaah kan ngai tur a ni. Pass ringawt tum loin, thiamna dik tak nei turin ṭan i la thar ang u,” a ti. S.Laldingliana hian Liantawna H/S tan hian table tennis board thar a pe a ni.

27th. Friday: Pawlrang khua-a thian dun (Pu Ngurbanglova leh Pu Lalduhkima) lo vat chu savawmin a bei thut a, mahse a tihnat hma-in savawm hi an sat hliam hman a; chuvangin, a insaseng zawkah a tang ta a ni. An lo vat hi an bul hnaiah savawm pa leh a pui no hruai an lo awm a, savawm hian Pu Ngurbanglova hi a bei thut a, bawh thlu nghalin a awmah sehin a ham bawk a, a hmai leh nghawng a seh hma-in a thianpa, Pu Lalduhkima hian savawm chu a hmuiah a sat a, savawm hi a insaseng ta a ni.

28th. Saturday: September 21, Inrinnia Reiek kai Tlawng luia tla hlum, Johnny Lalremruata (22), Tuikual North chu Mizo dana ni sarih chhung zawn a nih hnuah, hmuh a nih loh avangin a tlakna bul Tlawng lui kamah a náwlpuia zawn khârna inkhawm neih a ni. Inkhawm hi Central YMA assistant secretary, RL Rindika’n kaihruaiin, Salvation Army sergeant major, VL Hruaia’n hunserh a hmang a; Johnny Lalremruata pa, P.Lalremsiama leh Tuikual North branch YMA president, CVL Rinchhana ten thu an sawi.

29th. Sunday: Mizo rawlthar panga ngawt an telna, AFC Under-19 Championship qualifiers khel tur India team te chu Qatar panin an chhuak. AFC Under-19 Championship qualifiers-ah India hi Group A-ah awmin Qatar, Uzbekistan, Turkmenistan leh Nepal-te nen an awm a; October 4-ah a thlengtu Qatar an hmachhawn hmasa ber ang a, chumi zawhah Nepal (October 6), Uzbekistan (October 10) leh Turkmenistan (October 12) nen an inkhel zui leh ang.

30th. Monday: Mizoram aṭanga Bru (Tuikuk) raltlan, Tripura refugee camp-a awmte chu anmahni duhthuin Mizoramah an rawn kîr a, tun tuma rawn lette hi chhungkaw 80 chuang niin, Central sorkar, Mizoram sorkar leh Tripura sorkar ruahmannain Mizoramah an lut a ni. Mizorama Bru kîrte hi Tripura police-te venhimna hnuaiah harsatna awm loin state ramri thleng an rawn kal a, Mizoram chinah Mizoram police-te’n lo veng ve thungin, facilitation pahnih – Kanhmun leh Zomuantlangah hruai an ni. Facilitation pahnihah hian field officer atan ruat, Zawlnuam BDO, Lalnundika leh West Phaileng BDO, MH James te leh anmahni puitute’n an lo endik a ni. Kanhmun leh Zomuantlangah hian Bru-te chu India khua leh tui dik tak an nih leh nih loh enfiah a ni a, khua leh tui dik takte chu free ration card pek nghal zel an ni. Chhungkaw 80 chuangte hi Mamit district-a Chuhvel, Damdiai, Damparengpui, Kananthar, Kanhmun, Kolalian, Nalzawl, New Eden, Phaizau, suarhliap, Thaidawr, Tuipuibari, Tuirum leh Zomuantlangah te dah an ni.

Thu dik lo sawiah PWD E-in-C an puh Contractor thlangtu – Mizoram PWD: MNF

$
0
0

MNF Action Plan Committee chuan, NH-54 Kawnpui-Buichali inkar siamnaah Mizoram sorkar a inrawlh lo anga PWD engineer-in-chief, Lianchungnunga’n a sawi chu thu dik loh a niin an sawi a; kawng siam hna thawktu tur thlanna tura tender chhuahtu leh contractor thlangtu chu Mizoram PWD ngei an nih thu an sawi.

MNF Action Plan Committee hian nimin khan Aizawl Press Club-ah thuthar thehdarhtute an kâwm a; an vice president, Lalthlengliana chuan, NH-54 chu Mizoram PWD enkawl a nih thu sawiin, “Kawnpui-Buichali kawng pawh hi PWD National Highway Division-III enkawl a ni a, a enkawltu EE pawh Lalsangliana a ni,” a ti a; NH siam hna tender chu cheng vbc. 100 chin chunglam chu Central Road Transport & Highway-in a khawih a, vbc. 100 tling lote chu state sorkar buaipui a nih thu a sawi.

Kawnpui-Buichali inkar kawng siamna atana estimate chu cheng vbc. 53 a ni a, Mizoram PWD-in tender a chhuah leh contractor pawh a thlan a nih thu sawiin, Lalthlengliana chuan, “Mizoram PWD hian kawng siamṭha tur hian kum 2009-ah tender a ko a, ACBI hnenah hian work order Rs. 53,94,75,708.10 man a pe a, agreement pawh an ziak a. Rs. 23,49,11,407-a a ennawnsak bakah, a thawh hun chhung pawh ṭum li ngawt a pawhseisak a. Chuvangin, Mizoram sorkar mawhphurhna a ni,” a ti.

Lalthlengliana chuan, Kawnpui-Buichali inkar kawng chhiat chhan chu engineer-te thiam loha an ngaih loh thu sawiin, “A chhiat chhan dik tak chu Congress sorkarin duhsakna uchuak tak hmanga ABCI leh GP Project Pvt.Ltd. an pek vang a ni,” a ti a; ABCI leh GP Project-te chu Jograj Baid-a ta ve ve a nih thu leh, Jograj Baid chu CM Lal Thanhawla nen inmawng zawm nia hriaa PIL an lo thehluh phah tawhna a nih thu a sawi.

Source: Vanglaini

ROPUI NGE ROPUINA?

$
0
0

Mizo ṭawng hi a har a ni ang e, kan mi thiamte zîngah ngei ngei pawh hian duh dân leh hriat dân inang lovin a hrin chhuah inhnialna hi a chhuak âwl lo a. Inhnialnaah rêng rêng hian a dik zawk hriat duhna avanga inhnialna hi chuan rah ṭha a chhuah ṭhin a; mahse, a bawplawk zawnga thu lâk a, a pawtawk zawng ringawta inhnial hi chuan thu hi a saisa nuai tawh ṭhin a, thu mûm neih a harsa tawh ṭhin. Pawm dân, hriat dân, duh dân leh ngaihdân hrang nei ni mah ila ṭawngah hi chuan a dik zawk nia hriat hi chu a awm lo thei lo. Kan mi thiam hmasatena inhnialna atana an lo hman ṭhin, tun thleng pawha kan la inhnialna pakhat kan ṭawngṭaina thu chham ṭhina mi ‘Ropui’ tih tur nge ‘Ropuina’ tih tur tih hi a chin chhuakin i han lepse dawn teh ang.

Zêp nâk emaw, Mizote hi kristian ni siin kohhran hrang hrangah kan lâwi hlawm a, kan kohhran a hrang ang bawkin Lal biak ṭawngṭaina kan tih mai Isuan ṭawngṭai dân min zirtirna thu hi kan chham duh dân a inang lo a ni. Kan unau UPC-te chuan, “Ram te, thiltihtheihna te, ropuina te chatuanin I ta a ni si a. Amen,’” an tih laiin Baptist leh Presbyterian kohhran chuan, “Ram te, thiltihtheihna te, ropui te chatuana I ta a ni si a. Amen,” kan ti ṭhin thung. He ṭawngṭaina thu tawp lam hi Bible-ah pawh hian ziak ṭhenkhatah chuan an chhawk hial a; mahse, King James Version (Matthaia 6:13)-ah erawh kha chuan an telh thung a ni. Bible version ṭhenkhatah chuan he thu hi Matthaia khan a ziak tel lova an hriat avangin an hmaihin an paih ta a ni. Kan Mizo Bible-ah ngei ngei pawh hian a inziak tel lova; mahse, kan ṭawngṭai thu chhamah erawh hi chuan kan chham tel thung a ni. A sap ṭawng chuan King James Version Bible-ah hi chuan, “For thine is the kingdom, and the power, and the glory, for ever. Amen,” a inti thung a ni. He thu hi ṭawngṭainaah erawh chuan a tua te mah hian chhawk ṭhen lovin kan chham tlang dial dial a; mahse, Mizo ṭawnga kan chham duh dan erawh chu a inang ta lo a ni.

He thu ‘glory’ hi Mizo ṭawng chuan ‘ropuina’ tih tur a nih laiin mi ṭhenkhat chuan ‘ropui’ tih hi an duh zawk mauh mai thung a, a dik zawk tia tai pâwng zâwrh zâwrh khawpa ṭang ngam pawh an kuhṭul hial rêng a ni. ‘Ropuina’ tih hi noun a nih laiin ‘ropui’ tih erawh hi chu kan lamrik dan a zirin adjective emaw, gerund emaw a ni thei thung. ‘Ropui’ tiha ‘pui’ lai hi ‘bawngpui’ tiha ‘pui’ kan lamrik anga kan lamrik chuan adjective a ni a; mahse, lui (river) anga ‘pui’ lai hi kan lamrik chuan gerund a ni thung.

Grammar-ah hian gerund an tih hi a awm a, gerund chu a chang chuan verbal noun pawh sapho chuan an ti hial ṭhin. Gerund chu sap ṭawngah chuan verb ni si noun anga kan hman ang chi hi a ni. Chu chu verb-ah hian ‘ing’ belhin noun angin verb kha kan hmang mai a, verbal noun emaw gerund emaw an ti mai zel. Verb-a ‘ing’ belh zawng zawng erawh hi chu gerund angin an hmang vek kher lo thung. Mizo ṭawngah erawh hi chuan gerund hi adjective leh verb aṭang hian kan siam thei thung a, adjectival noun leh verbal noun tiin a hming vuah ta thung ila (hming sa tih hi chu mihring ni lovah chuan hman a rem chiah lo) a mual ṭhelh chuan kan ṭhelh em lo’ng chu maw? Gerund-a adjective emaw, verb emaw hi kan hman dawn chuan a thlûk emaw a hawrawp emaw kan tidanglam ṭhin thung. “Infiam hi taksa tan a ṭha,” tihah te hian ‘infiam’ lai hi verb (reflexive verb) atanga lo kal a ni a; mahse, a lamrik dân kan tidanglam thung a, hetah hi chuan verb anga hna thawk lovin noun angin hna a thawk thung. Main verb chu ‘ṭha’ tih hi a ni a, he transitive verb (ṭha) tan hian object angin verb modified form gerund ‘infiam’ hi kan hmang ta a ni. “Ropui hi tum lutuk ṭhin teh suh,” tihah erawh hi chuan ‘ropui’ tiha ‘pui’ lai hi kan lamri hniam a, verb hna a thawk tawh lo thung a, hetah hian main verb chu ‘tum’ hi a ni a, heta transitive verb (tum) object atan hian ‘ropui’ tiha ‘pui’ lai hi lamri hniamin noun angin kan hmang a, ‘ropui’ hi hetah hi chuan gerund a ni tihna a ni mai. “Thiltihtheih ka nei tlem hle mai,” tih pawh hi han en ila, main verb tak chu ‘thiltihtheih’ hi ni lovin ‘nei’ zawk hi a ni. Heta main verb ‘nei’ hi transitive verb a nih avangin a object atan chuan noun anga hna thawk ‘thiltihtheih’ tih hi a hmang ta a, hetah hian ‘thiltihtheih’ tih hi gerund a lo ni ta a ni.

Kan ṭawngṭaina thu chham hi lo en ta ila: “Ram (noun) te, thiltihtheihna (noun) te, ropuina (noun) te, chatuanin i ta a ni si a. Amen,” tia noun vek hman hi a main verb ‘ta’ nen hian a inmawiin a inhne rem thlap a ni. “Ram (noun) te, thiltihtheih (gerund) te, ropui (gerund) te, chatuanin I ta a ni si a. Amen,” tih erawh hi chu a dikhlel deuh chu a ni. A chhan chu heta main verb ber, transitive verb ‘ta’ tana object ni tur hian noun pangngai thlap- ram te, thiltihtheihna te, ropuina te tih hman hi a dik zawk em em a ni. Ropui tiha ‘pui’ lai hi lui (river) kan lamrik anga lamrik a, gerund anga hman hian a dik zawk kan tih ṭalh chuan gerund tho ‘thiltihtheih’ tih hi ‘thiltihtheihna’ tih ai chuan he tawngtaina thu-ah hian hmang zawk ila, a dik kan tih ve a ngai ang.

Mi ṭhenkhat chuan, “Ropui tih laia ‘pui’ lai hi ‘lui’ kan lamrik anga kan lamrik hian a huam zau zawk,” an ti a, “Ram ropui tak tak te, lui leh tlâng ropui tak tak te leh tuifinriat ropui tak te, khawvel leh a chhunga awm thil ropui tak tak te, mi ropui leh ramsa ropui tak tak te a huam avangin ‘ropui’ tih hi a dik zawk,” tiin ṭan an la khawh duh leh ta zel a. Heng an sawi tâk ropuinate hi chu Pathian ropuina nena khaikhina ralah chuan engmah lo mai a lo ni. He ṭawngṭaina thua kan sawi ropuina erawh hi chu Pathian chauhin a pumbilh tur leh a neih tur, kumkhuaa tumahin an ṭawmpui ve theih ngai loh tur ropuina, ama ta, amah atanga chhuak, ama tan leh ama ta bil liau liau ni kumkhua tur ropuina a nih vangin ‘ropuina’ tih hi a dik zawk em em a ni. Setana pawh khan Isua kha khawvel ropuina hmangin thlem a tum vei rawk a, bûi lung tâwk ang hlauh a nih mai kha. Mi hausa cheng tluklehdingawn chuang nei cheng 10 hmanga thil sual ti tura thlem ang deuh a ni ta ber awm e. Setana ropuina leh heng kan sawi tak thil ropui tak takte hi chuan Pathian ropuina nê pawh hi a ek pha hauh lo a ni. Chu vang chuan he ṭawngṭaina thu-ah hian ‘ropuina’ tih hman hi a dik zawk em em a ni.

GENERAL ELECTION PARTY TINTE CANDIDATE

$
0
0

1. HACHHEK

INC – Lalrinmawia Ralte
MDA – Saikapthianga
ZNP – LZ Tochhawng

2. DAMPA
INC – Lalrobiaka
MDA – Liansuama
ZNP – Lalrimawia

3. MAMIT
INC – John Rotluangliana
MDA – HB Lianmunga
ZNP – H. Laltanpuia

4. TUIRIAL
INC – Hmingdailova Khiangte
MDA – Dr. Kenneth Chawngliana
ZNP – Joseph L. Ralte

5. KOLASIB
INC – PC Zoramsangliana
MDA – Lalchamliana
ZNP – Upa Lalduhoma

6. SERLUI
INC – K. Lalrinthanga
MDA – Lalhmingliana
ZNP – R. Lalawia

7. TUIVAWL
INC – RL Pianmawia
MDA – Gogo Lalremtluanga
ZNP – Lalmuanpuia Punte

8. CHALFILH
INC – Dr. H. Ngurdingliana
MDA – LT Kima Fanai
ZNP – J. Lalchhanhima

9. TAWI
INC – R. Lalzirliana
MDA – Lalmalsawmi
ZNP – R. Lalthatluanga

10. AIZAWL N – I
INC – R. Romawia
MDA – Vanlalhlana
ZNP – Upa Lalmalsawma

11. AIZAWL N – II
INC – H. Liansailova
MDA – Lalthanliana
ZNP – Lalchhanhima Pautu

12. AIZAWL N – III
INC – Lal Thanzara
MDA – Lalchhandama Ralte
ZNP -

13. AIZAWL E- I
INC – R. Lalrinawma
MDA – Lalhmangaiha Sailo
ZNP – Zarzoliana

14 AIZAWL E – II
INC – Lalsawta
MDA – Sailothanga Sailo
ZNP – Laltuvela

15. AIZAWL W – I
INC – Tlangthanmawii
MDA – K. Sangthuama
ZNP – Upa Lalduhoma

16. AIZAWL W – II
INC – Dr. Lalmalsawma
MDA – Lalruatkima
ZNP – Upa C. Ropianga

17. AIZAWL W – III
INC – R.Selthuama
MDA – Vanlalzawma
ZNP – Dr. CT Tluanga

18. AIZAWL S – I
INC – R. Vanlalvena
MDA – RK Lianzuala
ZNP – K. Liantlinga

19. AIZAWL S – II
INC – Col. Zosangzuala
MDA – R. Tlanghmingthanga
ZNP – Upa Rinzawna

20. AIZAWL S – III
INC – KS Thanga
MDA – Tawnluia
ZNP – R. Vanlaltluanga

21. LENGTENG
INC – H. Rohluna
MDA – L. Thangmawia
ZNP – Ginzalal

22. TUICHANG
INC – Lalrinliana Sailo
MDA – Dr. H. Lallungmuana
ZNP – Lalbiakzama

23. CHAMPHAI NORTH
INC – TT Zothansanga
MDA – TC Kaphmingthanga
ZNP – Upa C. Lalremliana

24. CHAMPHAI SOUTH
INC – JH Rothuama
MDA – Rosiamngheta
ZNP – Vanlalneiha Ralte

25. EAST TUIPUI
INC – T. Sangkunga
MDA – Zoramthanga
ZNP – W. Chhuanawma

26. SERCHHIP
INC – Lal Thanhawla
MDA – C. Lalramzauva
ZNP – PB Lalsawmliana

27. TUIKUM
INC – K. Lianzuala
MDA – Lalrinawma
ZNP – PC Vanlalruata

28. HRANGTURZO
INC – Lal Thanhawla
MDA – Lalthansanga
ZNP – H. Lalduhawma

29. SOUTH TUIPUI
INC – John Siamkunga
MDA – ZH Ropuia
ZNP – J. Lalchhuana

30. LUNGLEI ‘N’
INC – PC Lalthanliana
MDA – Dr. K. Vanlallawma
ZNP – RD Lalrammawia

31. LUNGLEI ‘E’
INC – Joseph Lalhimpuia
MDA – Lalrinzuala
ZNP – Upa Lalduhthlanga

32. LUNGLEI ‘W’
INC – Chalrosanga
MDA – Dr. R. Lalthangliana
ZNP – R. Lalramzauva

33. LUNGLEI ‘S’
INC – S. Laldingliana
MDA – Dr. K. Pachhunga
ZNP – Dr. Aichhunga

34. THORANG
INC – Zodintluanga
MDA – Joseph Lalzawmliana
ZNP – Ellis Lungtiawia

35. WEST TUIPUI
INC – Nihar Kanti Chakma
MDA – Priti Ram Chakma
ZNP – H. Lalrinpuia

36. TUICHAWNG
INC – Dr. BD Chakma
MDA – RM Chakma

37. LAWNGTLAI ‘W’
INC – C. Ngunlianchunga
MDA – C. Ramhluna
ZNP – MC Lalramchhana

38. LAWNGTLAI ‘E’
INC – H. Zothangliana
MDA – Vanup Zathang
ZNP – F. Sangdawna

39. SAIHA
INC – S. Hiato
MDA – Dr. K. Beichhua
ZNP – F. Lalhmachhuana

40. PALAK
INC – Hiphei
MDA – PP Thawlla

Source : Tsa Khupchong, Zoram Politics FB Group.

October 2013, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Tuesday: National Voluntary Blood Donation Day a ni a, Mizoram ah chuan Aizawl leh Serchhip leh Chhiahtlangah te hman ve a ni. Mizoramah kohhran ṭhalaite leh tlawmngai pawlte’n thisen pek kan uar tial tial maia; a lawmawm khawp mai.

2nd. Wednesday: Bairabi North branch YMA kumpuan duty-te chuan police pali leh hmeichhe pakhat chuanna motor (alto lx MZ 01 9024) aṭangin sap zu um 129 an man.Motor hi duty ho te chuan Bairabi rail crossing-ah ding turin an ti a, an din duh loh avanga umzui in an man ta a ni. Motor-ah hian PHQ a duty Lalremruata (ASI), L Vohbik-a (ASI), Lalsanglura (ASI), Lalnunfela (Havilder) leh Mawii inti an chuanga a, Mawii hi chu police a ni ve lo. Bairabi N YMA chuan motor-a chuangte hi an ngaidam a, an zu erawh an pe let lo.

3rd. Thursday: Kanan leh Chawnpui inkar a Dr. R. Lalthangliana MLA In bulah Sumo, MZ 05 5812 chu a chesual a, a khalhtu, R. Lalrinpuia, kum 28, Pu R. Lalsangliana fapa, Bualpui ‘V’ tuna Kanan Veng, Aizawla awm chu a hmunah a boral. He Sumo hi Metre 40 vel a lum a, a chetsualna-ah hian R15 bike leh Scooty pakhat a hnawl tel a ni. He Sumo hi mi garage kawta dah a ni a, a siam rem tur chu a chesual ta mai a ni. Vanduaina tawka boral ta, R. Lalrinpuia hi a driver pangngai a ni lo a, Govt. T. Romana College-a 3rd yr BA zirlai a ni a, he Sumo driver hi a u a ni.

4th. Friday: Oil India Limited (NEF)-in Aizawl Civil Hospital hnena Ambulance a pek chu RKS Chairman leh Aizawl Bawrhsap, Dr. Franklin Laltinkhuma’n Aizawl Civil Hospital hotute hnenah a hlan. A inhlanna inkhawm, Health Dept. Principal Director, Dr. Lalrinliana Sailo kaihhruaiah thusawiin Bawrhsap chuan, OIL-in Mizoram Health Department mamawh thenkhat phuhrukna atana Ambulance a pe chu lawmawm a tih thu a sawi a. Tuialhthei leh lei hnuai hausakna dang zawng thin company-te hian hlawkna an hmuh zinga engemawzat chu an hnathawhna state an pe tur a ni tih sawiin, lei hnuai hausakna dap chhuah kawngah hian mimal hlawkna um-a ram zau tak tak neiten harsatna hrang hrang an thlen thin chu thil pawi tak a ni a ti bawk. He Ambulance hi changkang tak, lung enna khawl, ECG nena thuam a ni a, OIL General Manager, Pu S.K. Dutta pawhin he Ambulance hi Mizoram mipuiten tangkai taka an hman a beisei thu a sawi. OIL hian Chaltlang Community Hall sak nan cheng nuai 3/- thelh an thawh tawh a, Mizoram Student Union Inter College Football Tournament atan cheng nuai 2/- a tum sak tawh bakah Thenzawla State Badminton Championship atan cheng nuai 1/-a thawh tawh bawk a ni.

5th. Saturday: Thingsai tlangval pahnih – Lalneihkima (24) s/o J Biakchhunga Sailo (L) leh Enok Remsangzuala (18) s/o K Lalkhumtira te chu Ṭiau lui Bungkhaw kaiah an tla hlum. Anni hian Thingsai YMA member 30 te nen Myanmar lama dah turin damlo an zawn a; Ṭiau luiah lawnglêng (vawk kuang lawng) hmangin damlo chu an kar kái a, damlo lawnga an kar lai chuan Lalneihkima leh Remsangzuala te chu hleuh kai tumin luiah chuan an zuang lut a, tui a khauh avangin an tâlbuai ta a ni.

6th. Sunday: Champhaia Environment & Forest department duty-te chuan Myanmar aṭanga sanghal sa Mizorama phurh luh eng emaw zat an man

7th. Monday: Chawngte leh a chhehvel khaw mipuite chuan power supply an neih mumal loh vang te, an khaw kawngpui chhe lutuk vang leh, BSNL chhe lutuk avang te in Chawngte Joint Action Committee huaihawtin Chawngte-ah kawng an zawh. Kawngzawhnaah hian resolution an pass a; power ṭha an mamawh thu te, power an hmuh mumal loh pawha a bill sang tak an chawi tihhniam an phût thu te, kawng siamṭhat thuai an phût thu leh BSNL chu a nih tur ang taka a nih loh chuan inla chhuak tur leh company dang koh luh an duh thute an tarlang.

8th. Tuesday: Mizoram State Health Care Society sum cheng vbc. 10/-, kum 2008-a Bajaj Allianz Life Insurance company-a dah chungchangah Court-in thutlukna a siam a, Health minister hlui, R.Tlanghmingthanga chu a thiam lohna hmuh loh avangin a chhuah zalen a ni a, thubuai tihtawp a ni. R.Tlanghmingthanga hi Bajaj Allianz-a sorkar sum dah chungchangah hian a fanu, Lianṭhuampuii mimal hlâwkna tura MSHCS committee meeting thu leh sorkar official-te thurawn kalha Health minister a nihna hmang dik lo-ah puh a ni a; Lianṭhuampuii hian cheng vbc. 10/- aṭang hian commission cheng nuai 100/- chuang a dawng tih tarlan a ni. Hetih lai hian, R.Tlanghmingthanga ukil Sam Joseph chuan, thil dik lo tia puhte chuan, MSHCS sum Bajaj Allianz-a dah avang hian sorkarin sum hloh a nei lo a, a pung cheng nuai 100/- nei zawkin, a pungte nen chuan lak chhuah vek a nih tawh thu sawiin, thubuai chu titawp turin a ngen a ni. Ukil dang, Lalramhluna chuan, Bajaj Allianz lamin cheng vbc. 10/- chu a pung vbc. 5 nen la chhuak turin sorkar a hrilh a, mahse vbc. 5/-a a pun laiin an la chhuak lo a, nuai 100/-a a pun laiin an la chhuak ta zawk niin a sawi bawk.

9th. Wednesday: Ailawng khaw naupang Zonunkima (8) s/o Vanlaltluanga chu Lalrindawla te in bula Kawlthei kunga pìpú-a a uai laiin Lalrindawla fapa in a kaphlum. Ailawng VCP hnen aṭanga thu dawn danin, Lalrindawla hian an inah ulhbun pahnih, a mu thun sa ve vein a fehsan a, Zonunkima kah hlum a nih hnua Lalrindawla in an enfiahnaah ulhbun pahnih zinga pakhat zawk chu a mu kah ruah a ni tih hmuh a ni. Heihi a fapa kuthlei chuan a thianpa kah nan a lo hmang ta mai niin a lang. Silai mu hian Zonunkima hi a hnár kàwnah fuhin, a tukkhum lamah a tlang a ni.

10th. Thursday: Health department leh Volunteer for Com¬¬munity Mental Health (VOLCOMH) huaihawtin Vanapa Hall-ah rilru hriselna ni, World Men¬tal Health Day vawi 21-na hman a ni a, thupui chu – ‘Upate leh rilru hrisel’ (Mental health and older adults) tih a ni. World Mental Health Day hmanna inkhawmah hian Hospital & Medical Education director, Dr Lalbiakkima chu chairman niin, Health secretary, Esther Lal¬ruatkimi chu khuallian a ni. Kumina World Mental Health Day thupui hi upate lam hawi a nih angin, tuntuma Vanapa Hall-a hun hmannaah hian Aizawl leh a chhehvela Mizoram Upa Pawl member-te an tel.

11th. Friday: Police Training School, Thenzawlah 15th batch Junior Under Officer cadre course training zote thlahna inkhawm neih a ni a, DIG (SR), LH Shanliana’n a hmanpui. 15th. batch Junior Under Officer cadre course training hi July 17, 2013-ah ṭan a ni a, a tirah armed police battallion, IR battalion leh PTS, Thenzawl aṭangin mi 129 an lut a, mi pathum chu taksa lamah harsatna an neih avanga training zo thei loin, mi 126-in training an zo a ni. DIGP, LH Shanliana chuan, Mizoram police-te chu state dang nena khaikhinin an ṭha tawk tih sawiin, “Hel bei tur leh dan leh thupek kengkawh turin kan ṭha ber tawh a, inferiority complex nei loa ṭan lâk a ṭul,” a ti.

12th. Saturday: Excise & Narcotics enforcement-te leh ITI Veng VDP ṭang dun chuan ITI Vengah sap zu, McDowells No.1 rum ûm puitling 780 an man a, a neitu nia hriat H Lalbiakkima, ITI Veng leh Lalherliani, Mualpui nia insawite an man bawk.

13th. Sunday: October 8, Ningani zana ṭan, Mizoram Presbyterian Synod hnuaia inkhawmpui sang ber dawttu, Presbytery inkhawmpui chu a ṭiak. Chawhma inkhawmah kohhran upa atan tling tharte nemngheh inkhawm neih a niin, chawhnu inkhawmah Lalpa Zanriah Sakramen kilho a ni. Presbytery inkhawmpui hi Synod puipate’n hmun hrang hrangah an hmanpui a ni.

14th. Monday: Steering Committee for State Learning Achievement Survey chu SCERT committee room-ah an chairperson, SCERT director, Malsawmthangi hoin an ṭhukhawm. Meeting-ah hian, hmalakna chak zawka kalpui a nih theih nan Expert Sub-Committee din chungchang te, hmalak zelna tura survey design siamte leh district leh field-a hma latu tur ruat te, budget leh sum hman dan tur kaihhruaina dan siamte leh district-te’n field-a hma latu tur ruat chungchangte sawiho a ni. Steering Committee For State Learning Achievement Survey hi sorkar laipuia Ministry of Human Resource Development-in state sorkarin zirlai naupangte dinhmun dik tak hriat chhuahna atana hma la tura a din a ni.

15th. Tuesday: YMA General Conference vawi 68-na chu Khawbungah tan a ni ta a, a tantir zan hi palaite lawmna inkhawm a niin ‘Tuipuiral Run’ tih mawi taka sakah Conference Organising Committee Secretary, Pu C. Lalhmunsanga’n Palaite lawmna thu a sawi .

16th. Wednesday: Mizoram UPC Literature & Publication Board buatsaihin Tuikhuahtlanga an Hqrs. Conference Hall-ah chanchinbu enkawltute seminar neih a ni a, bial leh tualchhunga chanchinbu chhuah thate lawmman sem a ni. Lawmman hi Literature & Publication Board Chairman, Rev. Liansanga’n a sem a, kumin chhunga Chanchinbu chhuak zinga tha thlan chhuah 1-na chu Bungkawn PYD chanchinbu, “Moria” a ni a, Ramhlun Vengthar PYD Chanchinbu “Naioth” chu 2-na a ni a, pathumna chu Tuikual PYD chanchinbu, “PYD Kantu” a ni.

17th. Thursday: Lawngtlai District Level Standing Committee on Election chu DC’s Conference Hall ah an thukhawm a, kan hma lawk election lo awm tura thil pawimawh hrang hrangte an sawi ho. District Level Standing Committee hian Model Code of Conduct, Poster leh lehkha tar chi thil, intihhmingchhiatna lam thil, pawisa leh zu diklo taka len tir, silai khuahkhirh, zu khuahkhirh leh Cr.PC 107 na anga dan leh thupek kenkawh lam thil bakah Lawngtlai District chhunga Polling Station thlithlai ngai bik pasarih chungchang te leh phur zawka mipuiten vote an thlak theih dan tur chungchangte sawi ho a ni. Committee Chairman hi Lawngtlai District Bawrhsap, District Election Officer ni bawk Pu J. Hmingthanmawia, MCS niin Election Officer Pu V. Lalremliana chu Convener a ni a, Lawngtlai District Superintendent of Police Pu B. K Singh bakah District huam chhunga Election thila nihna pawimawh tak tak chelhtu officers te, Political Party aiawhte, tlawmngai pawl aiawhte chu memer niin tun tum Committee hi thutkhawm vawikhatna ah hian member 24 zet an kal khawm a ni.

18th. Friday: Khawdo Pawi Kut chu Ngaizawl khua-ah hlim taka hman a ni. He kut, Ngaizawl khelmuala hmanah hian Art and Culture Department Director Pu Ngurbiaka chu khuallian a ni a, thu sawiin khuallian chuan in 160 zet awmna Ngaizawl khua-in lungrual taka Khawdo kut an hmang thei chu lawmawm a tih thu sawiin, naupang te tak te atanga upa te thlenga hlim taka he kut an hmang thei chu thil chhinchhiah tlak niin a sawi a ni. He kutah hian Champhai leh a chhehvel khuate atang pawhin mi thahnem tak an tel a, vawiin khan infiamna chi hrang hrang nei a chhunzawm a ni.

19th. Saturday: Thla hlui, September ni 21-a Reiek kai, Tlawng luia tla hlum, Johny Lalremruata, kum 22 mi, Tuikual North-a Pu P.Lalremsiama fapa ruang chu hmuh a nih tak loh avangin Tuikual Kohhranin an chenna inah sunna hun an hmang. Hetah hian Pastor Lalsangbera’n thlamuanna thuchah sawiin khawhar chhungte a hnem a ni. Puan tawh angin, Johny Lalremruata ruang hi ni 7 chhung Aizawl veng hrang hrang YMA member-te leh mi thahnemngai ten an zawn hnuah mipui nawlpuiina ruang zawn chu September ni 28 khan tih tawp a ni a, hetah hian Salvation Army Surgeant Major V.L. Hruaia chuan tawngtaina hun a hmang a ni. Hemi hnu hian a chhungte leh laina te, an chhuahna Khawhai Welfare Association member te chuan an zawng zui zel a, an hmu thei ta chuang lo a ni.

20th. Sunday: Masihi Conventiion Masihi Sangati (Non Mizo tia kan hriat lar) Convention vawi 28-na 18th. Friday a tan tak chu tluang takin Sihphir Presbyterian Kohhran Biak Inah hman zawh a ni ta. He convention a speaker chu Rev. R.Lalthangvunga a nia; thupui chu ‘Isua chu kawng, thutak leh nunna’ (Joh 14:16) a ni. Speaker hian thupui hi tum nga sawiin Pathian Thlarau Thianghlim pawlna nasa takin a thleng a ni. Convention chhung hian speaker in thupui a sawi bakah bible study-te neih a nia; councelling class neih reng a ni bawk. Sihphir bialtu pastor Rev.H.Laltlanthanga’n Lalpa zanriah Sakrament a theh bawk. Tun tum convention-ah hian ringthar 47 lai an awm a ni.

21st. Monday: 1st. battalion MAP parade ground, Armed Vengah September 1, 2012 leh August 31, 2013 inkara India ram state hrang hranga police, an duty laia thite sûnna hun, Commemoration Day hman a ni. September 1, 2012 leh August 31, 2013 inkar chhungin India ram hmun hrang hrangah police duty laia thi mi 579 an awm a; Uttar Pradesh-ah duty laia thi tam berin, mi 117 an thi a, Mizoramah chuan duty laia thi an awm lo thung. Commemoration Day hi October 21, 1959-a China sipaite’n Ladakh-a police post an lak ṭuma mi pakua an kah hlum hriatrengna atan kum tin hman ṭhin a ni.

22nd. Tuesday: Mizoram district hrang hrangah thingtlang mite infiamna hmanrua atana programme duan, Panchayat Yuva Krida Aur Khel Abhiyan (PYKKA) hnuaiah inelna ṭan a ni a, infiamna chi hrang hrangah infiammi ṭhahnem tak an inel. Tuntum infiamnaah hian spoprt discipline 10 – athletics, boxing, taekwondo, wrestling, weighlifting, hockey, badminton, table tennis, judo leh football-ahte inel a ni ang.

23rd. Wednesday: Kawnpuia Awithangpa Hall-ah Kolasib District Child Protection Unit chuan naupang dikna chanvo leh humhim chungchang zirhona an buatsaih a; Kawnpuia zirna-in tin aiawh te, NGO hrang hrang aiawhte leh V/C member-te an tel. Training-ah hian Legal cum Probation Officer, C Lalnunfela’n ‘Naupang chunga pawikhawihna thleng chungchang’ tih thupui hmangin thu a sawi a, protection officer, Laltlanmawi-i’n ‘Dan hnuaia naupang dinhmun a zirtir chungchang’ leh protection officer vek C Lalzawmdiki’n khawtlang hruaituten naupang chanvo kan humhalh sak dan tur a sawi bawk. Zirhonaa tarlan anih danin, hringtu nu leh pate enkawl loha mi dangin naupang an enkawl chungchang tihfelsak theihna hmun Mizoram State Child Protection Society hnuaiah Mizoram pumah pali a awm a; chungte chu – Sunshine Society for Children, Laipuitlang; International Poor Children, Seventhday Tlang; Hmangaihte Rûn, Zemabawk leh Lairam Child Adoption Centre, Lawngtlai te a ni.

24th. Thursday: Mizoram UPC Youth Department General Board Meeting vawi-18 na chu Tuikhuahtlanga UPC General Headquarters Office conference hall-ah neih a ni. Meeting hi General PYD president, Tirhkoh Ch. Lalhmingmuana’n a kaihruai a, nakum chhunga thu leh hla kutpui buatsaih dan tur chungchang te, Penticost nia mihlim kawngzawh neih dan tur te, General PYD bultuma live crusade neih dan tur te, nakuma PYD Day puala thisen pek dan tur leh chaw ngheia tawngtai dan tur te an rel a ni. UPC Mizoram PYD hian kumina an kumpuan atan ‘Inralrinna’ tih an hmang a ni.

25th. Friday: Champhai Venglai community hall-ah zirtirtute tana question siam dan zirna, Workshop cum Consultation for Primary School Teachers on Question Settings neih a ni a; Champhai leh Khawbung leh Khawzawl RD block aṭangin primary school zirtirtu aiawhte an tel.

26th. Saturday: Aizawl Bishop, Most Rev.Stephen Rotluanga chuan Ramhlun North-a St. Thomas Church-ah deacon Emmanuel Lalropuia Ralte, CSC leh deacon Michael Vanlalruata Khawlhring, CSC-te chu Roman Catholic kohhran puithiam atan a nemnghet.

27th. Sunday: Mission Veng Presbyterian Kohhran chuan an biak inah Mizo pastor nemngheh kum 100 tlinna, centenary an lawm a; pastor centenary hriatrengna lungphek an siam chu Synod moderator, Rev. Lalramliana Pachuau-in a hawng. Mission Veng kohhran hian pastor nemngheh centenary hi chawhnu leh zanah an lawm a; chawhnu inkhawmah an pastor lo ni tawhte hnenah ngaihhlutna thilpek an hlan a, Synod moderator-in thuchah a sawi a ni. Chawhnu inkhawm banah pastor nemngheh centenary hriatrengna lungphek hawn a ni a, kohhran upa nemngheh centenary, kum 2011-a an lawm tawh hriatrengna lung an hawng bawk. Mizote zinga pastor nemngheh hmasak ber chu Pastor Chhuahkhama a ni a, October 1913-a nemngheh niin, nemngheh ni tak erawh hriat chian theih a ni lo. Pastor Chhuahkhama hi February 1949-ah a thi a, tuna Mission Veng biak-in hmunah hian phûm a ni.

28th. Monday: September 21, 2013-a Reiek kài, Tlawng luia tla hlum, Johnny Lalremruata (23) s/o Lalremsiama, Tuikual North ruang chu luia lenkhang zar mi paliin Sihhmui khaw bula Tlawng luiah an hmu. Ruang hi a chhungte hian hlawmin vui liam nghal a ni.

29th. Tuesday: Pu TBC Lalthanzama Jeep MZ-01, 2736, ama khalh ni bawk chu Sihphir quarry kawnga pêng kawia a inhêr tur a ‘back’ liam palh hlauh mai a. A chhunga chuang mi pasarih zinga pathum in hliam an tuar.

30th. Wednesday: Industrial Training Institute (ITI)-a Red Ribbon Club chuan Aizawl Civil Hospital-ah thisen unit 57 an pe a, a petute hi mipa 54 leh hmeichhia pathum an ni.

31st. Tuesday: Exise & Narcotics commissioner, Lalbiakmawia Khiangte chu supernuation pension-in a chhuak a; Exise & Narcotics commissionerate conference hall-ah amah thlahna hun hi an hmang. Exise & Narcotics deputy commisioner ni mek, Lalhmunsanga chu commissioner-ah a kaisang nghal a; asst.commissioner Ngurchungnunga Sailo chu deputy commissioner-ah a kai bawk.


Thil nawi thenkhat-1

$
0
0

Biak in sak dân: Kan ram ropuina leh mawina ber chu kan biak in hi a ni. Mipuite tanrualna leh inpêknain kan sa a, a chhûnga luh inthlahrunawm rum rum khawpin kan chei vul thin. A chhûnga inkhawm thin chu kohhran mipui – a pui a pang, a lian a te, dam lo leh khawphal, zeng, hritlang khawsik ser ser atanga cancer natna vei leh HIV+ve vei te kan ni. Amaherawhchu, dam lo leh zakdawh hman ngai, wheel chair-a nawr ngai te tân erawh pan buai loh mai a châkawm châng a tam awm e. Heti ang mite tâna sak a nih ve tho si chuan awlsam taka an kal ve theihna tûr ‘kawng’ kan siamsak a ngai ngei ang. Kan biak in te hi kan tithianghlimin kan serh viaua dam lote tân inkhawm kan phal ve lo a nih erawh chuan thuhran ni se. Pang damte tân kea kalna chauh kan ngaihtuah chhûng chuan dam loten eng tin nge biak inah Pathian chibai an bûk ve theih ang? Awlsam taka an kal ve theihna tûr kawng kan sialsak lo a nih chuan kan biak Pathian hi a lungawi ka ring hauh lo.

TV programme leh inkhâwm: Kristian ram kan inti a; nimahsela, Kristian inti te zîngah inkhâwm ngaihsak miah lo leh a tuma tum chhin eih lo pawh kan awm fur ta! TV channel neitute hi Kristianna leh sakhuana lamah chuan mi tha tak vek an ni. Amaherawhchu, inkhâwm awm hun laia TV programme hmuhnawm tak tak leh reality show neih kan la chîng fo hi chu a fuh ber lo maithei. Inkhâwm boruak tichhe thei leh thenkhat rinna kawnga chak vak lote inkhâwm kan thulhtîr fo mai hi thil pawi tak a ni. Kristian ram a nih ang ngeiin inkhâwm hun lai chuan TV programme pawimawh zual bîk te chu reh thuap sela, a inhmeh viauin ka ring.

Buh chil ila…

$
0
0

Kuthnathawktu kumtluan tha sen chu tunah a rah seng mek a ni a. Vawin chu Leilet buh seng, a chilna hmunah kal in, in lam a seng lut tur a buaipui chu ka zuk hmuh pui a…
Nunphung a lo changkang ve hret hret a, buhpawl pawh tractor tha hmangin, hmun hrang hrangah chuan chil a lo ni ta.



Tractor in buhpawl a chil chu thenfai a ni a.


Kut rual hi a tangkai a nia


Fasuar hmang kher lo pawh in hetiang hian buhsi hi an zap fai thin.


Buhhum chu a lo vum ta hmuk mai le

Buhhum chu buara ipah thun a ni a. Mizo in buh tehna atana kan hman lar, buh phur 1 hi Tel t(r)in 3 a ni.


Buhhum, buara ip a thun chu in lama phurh haw tur a ruahmanna siam a ni ta.

Bonus pic: ;-)

Atlantic Charter leh Mizote

$
0
0

Indopui II-na kha Great Britain leh a thurualpui Allied Force leh, German leh a thurualpui Axis-te indona a ni a, hei hi khawvel Historian te ziak dan ber a ni.

Pearl Harbour, USA Sipai hmunpui chu 7th Dec, 1941 khan Japan Bomber 198 zetin an rawn nuai thut mai a, US Battleship 8, Cruiser 3, Destroyer 3 leh Indo thlawhna 50 chuang an rawn chhuchhe vek a. Hemi tuk 8th Dec 1941-ah chuan Great Britain Prime Minister Winston Churchil leh US President Roosevelth-te chuan Japan lakah indo an puang ta nghal a. Tin, atuk tukleh 10th Dec, 1941 ah chuan Germany, Italy leh Japan-te pawhin thawhhona thuthlung ‘Tripartite Pack’ an ziak ve nghal bawk a ni. Heng thil zawng zawng a thlen hma August 1941 daih tawhah khan US President Roosevelth leh Great Britain Prime Minister Winston Churchil-te chuan Atlantic tuipuiah indo lawnglian-ah hmalak dan thuthlung an lo duang lawk tawh a, hei hi ‘Atlantic Charter’ an tih tak chu a ni.

Japan hi Asia khawmualpui rama chhiar zinga ram hmasawn hmasa leh ralthuam pawh nei tha ber an ni a. Axis lama a tanna chhan pawh Politics ril tak, khawthlang sawrkar (British) in Asia ram tam tak a awp chho zel doletna atana ti niin, ‘Asia ram chu Asia mi te ta a ni’ (Asia for Asian) tih hi an thupui ah an hmang a. Hetihlaia British awpna hnuai atanga zalenna sual mek India hnam hruaitute zinga mi Netaji Srubash Chandra Bose, Indian National Congress President (1938-39) ni lai pawhin an Pawl chhungah ngaihdan inan lohna a lo pian tak avangin a nihna bansanin Indian National Army a din a, a kaihhruai Indian National Army (INA) te nen chuan Japan hmalakna chu dik hle a ngaiin Axis lamah tangin Japan nen tangtlang turin hma an la ve ta nghal a ni.

Hetia Japan-in hma a rawn lak tak avang hian Allied ho chuan lo dolet ve dan tur rang taka an ngaihtuah a ngailo thei ta lova. A tira indonaa langsar Allied lama tha thawh tak tak te chu Great Britain leh France sawrkar an ni a. Hetiang dinhmun a lo nih tak avang hian Great Britain leh France-te mangang chuan Russia sawrkar leh Europe ram hrang hrang an thurualpui theihte sawmkhawmin, ram 26 te’n Atlantic Chartar zulzuiin thawhhona thuthlung 1st January 1942 khan New Foundland-ah an lo ziak fel ta a. Heng ho tangrual sawrkar te hi ‘Allied Force’ tia hriat an lo ni ta a ni. ‘Atlantic Charter’ ah hian point pawimawh tak tak 8 dah a ni a. “He Indona-a Allied Force ten hnehna an chan chuan, Allied Force lama tang zawng zawng ram te chuan, anmahni hmalam hun tura an inrelbawl dan turah duhthlan theihna an nei ang” tih te bakah point pawimawh tak tak mimal zalenna atan thleng pawha pawimawh te pawh a awm a, vawiin thlenga India Constitution bulthut ‘Fundamental Rights’ tia kan hriat lo pian chhuahna bul pakhat pawh hi a ni ta a ni. Hemi avang hian India hruaitu Mahatma Gandhi-te pawh kha Allied Force lama tang turin an thlem thlu ve ta thung a.

(Netaji Srubash Chandra Bose leh Mahatma Gandhi te hmalak duh dan hi inang lo mahse India tana hna ropui tak thawktu an ni ve ve a, India mipuite tan chuan zalenna sualtu, Freedom Fighter ropui an ni kumkhua tawh ang. Amaherawh chu Great Britain sorkar thung chuan Freedom Fighter ti loin Hel, Insurgent an ti thung a ni. )

Hetihlai hian keini Mizo (Chin-Lushai) ram chu British India-a tel velo ram hran kan ni a. British Foreign Jurisdiction Act hmang a British Foreign Department hnuaia awp kan ni. British India-in a huam tel ve loh ‘Excluded Area’ tia dah hran kan ni a. India, Pakistan leh Burma ram chhunga rinluh loh ram hran kan nih avangin, Allied Force lam tang kan nih ve na tur pawhin a hran ngata thutlukna pawh siam a, Allied Force-a kan telve natur thutiam pawh siam ngai ani a, chuvangin, 3th April 1942-ah Mizo Lal leh Upa 300 zet te Aizawl Bawrhsap Mc Call chuan Aizawl-ah a ko khawm a. Chung Mizo aiawhte remtihna in Allied Force lamtang an nihna nemnghehna chu British hnam puanzar ‘Union Jack’ kal hualin chhechhamna an nei ta a ni.

He Indona a ataka thawkchhuak turin Volunteer Force (V.Force tia hriat) chu dinin Zoram hmuntin atangin Sipai tak V.Force 4000 (Sangli) zet leh Labour Corp-ah 3000 (Sangthum) te chu Indo naah chuan an fehchhuak ta a. He Indona ah hian Mizo tam takin nunna an chanin, hliam tuar thahnem tak an awm bawk a. ‘Imphal War Cemetary’ ah pawh khian Mizo tlangval thlan a awm nual a ni. Hei mai bakah huaisen lawmman British khuallehtui (Sap) te chauhin an dawn theih ‘Victoria Cross’ tih lova sipai huaisen chawimawina sangber ‘Millitary Cross’ dawng te pawh an awm nual a ni.

Indopui-II na a British leh a thurualpui Allied Force a Mizo tlangval ten huaisen taka an beihna avangin Upper Chindwin lamah chuan Japan ral umkir an ni a. Indona ah pawh hnehtu an ni reng a ni. Allied Force ten hnehna an chan takah chuan an thu lo tiam ‘Atlantic Charter 1941’ ang ngeiin Great Britain ram awp tam tak India, Burma, Pakistan, Ceylon, etc te chuan zalenna (Independence) an lo nei ta a. Keini Mizote chungchang pawh Great Britain Prime Minister Winston Churchill-a pawhin Parliament-ah a sawichhuak ngei a, mahse, British inthlan 1945-ah khan Clement R. Atlee-an hnehna a rawn chan takah khan Josefa hre ngailo Laldang a lo piang tih ang deuhin, Prime Minister thar a lo awm tak avangin Mizote chungchang chu sawi chhunzawm mumal a awm ta lo a, a vanduai thlak hle mai. Chutih laiin Mizoram lama kan hruaitute kha Politics-a nausen piang hlim ang, mit pawh la keu mumallo an nih avangin Politics-a an khawhmuh ala tawi si a, khati kha kan ni zo ta a, a pawi tih mai loh chu sawi dan tur a vang tawh hle.

British ho chuan Mizote chungchangah thilsual lian tak leh pawi em em an khawih a ni tih chu an hre reng a, a khattawkin sawi pawh an sawi chhuak leh zauh thin a ni. Khatih hun lai khan Mizote kha kan khawhawi ala zau loin kan hmakhua atana tha tur pawh kan hruaitu hmasate khan an la thlirlawk thiam lo em em mai si a. Chutih laiin Zohnahthlak hnam peng hrang hrangte kha vawin ni ang hian ‘Mizo’ tihah an la in hlawmkhawm thalo em em mai bawk nen, British awpna atangin India awpna hnuaiah, hnam fing zawk leh kum za tam taka upa zawk thuhnuaiah kan kun chhunzawm leh ta anih hi.

Kan hnam tlem vang leh naupan vang leh kan finna ala tlem avangin khatiang teh nuaih kha kan ni ta a, khatih hun lai khan kan Zoram politics kha a chiri tak zet a ni. Mizoram Politics kal zel dan tur chu chhumbung takin sap hoin an kalsan a, kan hranghlui Politician te zingah pawh ngaihdan tha tak nei thiam an awm meuh lo ti ila kan sawisual tampui awm lo ve. Khatiang dinhmun chiri leh khirh tak, kan aia hnam fing leh chak zawk ten thiam leh fing taka min dawi velna karah khan a kawtawp a tang ang maia kan ram dinhmun siamtha tur leh, kan dikna chanvo rahbeh saka kan awmna atanga kan hnam chhanchhuak tura rawn penchhuak hmasa ber leh awmchhun chu Mizo National Front (MNF) kha an ni.

Hetiang hian kan hnam chuan vanduaina tam tak tawk mah ila, kan vanduaina khan thil lawmawm tak pakhat hrinchhuah a nei a, chu chu ‘Hnam a harhna’ kan neih hi a ni. Hei hi a hlu em em a, kan hnam tan hian kan ro hlu ber a ni hial ang. Kha kan vanduaina leh harsatna nasa tak khan zalenna hlut zia min hriatchhuah tir a, MNF Movement alo hringchhuak ta a. Tichuan, tunhma a inngeih hleithei lo, mahni seh seh mual hranah ti thin Mizo hnam hrang hrangte kha, chhim leh hmar chhak leh thlang atangin MNF movement chhungah chuan lungawi takin an lut khawm ta ruih ruih a, vawinni a Mizo hnam (Mizo Nation) hnuai a hnam peng hrang hrang (Clan leh sub-clan) kan tihte hian ‘Mizo’ tiha lungrualna tha lehzual kan neih theih phah ta a, Mizo hnam ropui tak hi alo parvul ve ta hlauh thung anih hi.

Kan thu tawpna atan chuan hmeichhe thudawn deuhin, Indopui kha awmlo in India hian Independence hmu lo ta se, Mizote chu kan vannei hle zawkin a rinawm a, hnam tam takin Atlantic Charter an vanneih pui laiin Mizote tan chuan vanduaina a tih theih awm e.

November, 2013, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Friday: Mizoram Foundation Movement chuan I&PR Auditorium-ah health worker zir chhuak thlahna, Capping & Lamp Lighting hun an hmang. MFM hnuaia nurse zirlai pass tharte hi 4 an ni a, sathau khawnvar chhi in an hnathawhna tura rinawmna thu an tiam a ni. MFM hian missionary nurse leh health worker tirhchhuah tumin tan an la mek a, nurse leh health worker 52-te chu an hnen atangin an zir chhuak tawh a, missionary 32 an tir chhuak tawh bawk.

2nd. Saturday: North Vanlaiphai damdawi-in (PHC) kum 100 tlin hriatreng nan leh lawmna atana N Vanlaiphai Youth Association-in documentary film, “N Vanlaiphai Damdawi In leh Khawvel Indopui 2-na” tih chu Inrinni khan Aizawl Press Club-ah Dr F Lalhmingthanga’n a tlangzarh. N Vanlaiphai damdawi-in hi kum 1913-ah British hoin an sak a ni a, kum 1913-a sak tawh chu tun thlengin a la ding a ni. Khawvel Indopui Pahnihna March 28,1944-ah Japan indo thlawhna parukin damdawi-in leh a bula doctor quarters-te chu a bei a, chung hnuhmáte tun thlengin hmuh theih a la ni.

3rd. Sunday: UPC (NEI) chuan India hmarchhak pum huapin Orphanage Sunday an hmang a; chawhma thawhlawm zawng zawng chu ASC Home (fahrah châwmna) atan an hlan.

4th. Monday: Mamit, Luangpawla Rokhuma in, Assam type, chhungkaw pahnih luah lai chu gas leak avangin bungrua chuh hman lohin a kâng ral.

5th. Tuesday: November 25-a Mizoram Assembly inthlan lo awm turah political party hrang hrangte candidate-te chuan nomination an file ṭan a; vawiin a tantirh ni hian mi paliin hming an pe lut. Heng zingah hian Chalfilh constituency-a INC candidate, Ngurdingliana Sailo chu nomination file hmasa ber a ni.

6th. Wednesday: Mizoram University chuan under graduate second semester leh fourth semester exam result a tichhuak a; second semester-ah candidate 4,803 zinga 2,194 an pass a, fourth semester-ah candidate 2,552 zinga 1,819 (71.27%) an pass.
Second semester exam-ah hian regular student zingah exam beitu mi 3,778 awmin, chung zinga 1,721 (45.55%) chu an pass a; repeater candidate 1,025 awmin, chung zinga 473 (46.14%) chu an pass a ni. Second semester leh fourth semester exam hi May 2013 khan neih a ni.

7th. Thursday: Chief minister Lal Thanhawla kaihhruai Mizoram sorkarin sorkar khalh ngiltu tura a din, Ethics Committee-in an hnathawh hrang hrang dah khawmna lehkhabu, “Reports of The Ethics Committee (2009-2013)” tih chu I&PR auditorium-ah MKHC chairman, Rev. Lalramliana Pachuau-in a tlangzarh. Reports of The Ethics Committee-ah hian Ethics Committee-in chief minister hnena lehkha an thawn copy te, pawl dang – Central YMA leh Mizoram Kohhran Hruaitute Committee hnena lehkha an thawhte pawh tarlan a ni.

8th. Friday: November 25, 2013-a Mizoram Assembly inthlan awm tur atana nomination file hun chu a tawp ta a, mi 142-in chuh tumin hming an pe lut a, bial tinah candidate 3.55 awm ang a ni. INC leh MDA-te chuan seat awm zawng zawng 40 an chuh vek a, ZNP in seat 38, BJP-in seat 17, Nationalist Congress Party-in seat pahnih, Zoramthar Duhtute (ZTD)-in seat pakhat leh, Jai Mahabharat Party (JMP)-in seat pakhat chuh an tum a ni. Bial pahniha ding tur mi pathum an awm a; chungte chu MPCC president Lal Thanhawla (Serchhip leh Hrangturzo), ZNP president Lalduhoma (Aizawl West-I leh Kolasib) leh, Lalawmpuia Renthlei (independent ve ve)-te an ni. Kumin inthlana chuh tuma hming pe lutte zingah independent candidate pahnih an awm a, chungte chu – Champhai South-a din tum B Sangkhumi leh Serchhip leh Hrangturzoa din tum Lalawmpuia Renthlei te an ni. Candidate tura hming pe lut tamna ber bial chu Hrangturzo, Hachhek leh Mamit bialte niin, mi panga ṭheuhin hming an pe lut a; candidate tura hming pe lut tlemna ber Palak bialah chuan mi pahnih chiahin hming an pe lut thung. Constituency 17-ah candidate pali an awm a, constituency 19-ah candidate pathum an awm a ni. Kuminah MLA inthlan tura nomination file zingah hmeichhia pali an awm a, chungte chu BJP aṭangin mi pathum, leh INC leh MDA aṭangin aṭangin mi pakhat ve ve an ni.

9th. Saturday: Kolasib-a CZS studio-ah national legal services day hman a ni a, NE state zinga legal service-ah Northeast-a Kolasib district chu a tih ṭha ber an nih an lawm nghal. He hun hi H Vanlalnghaka, Consiliator, Lok Adalat, Kolasib-in a kaihruaia, chief judicial magistrate Liansangzuala chuan thu sawiin, “Kolasib district-in north east leh Mizoramah district legal services tiṭha ber a ni hi a lawmawm hle. Tunlai khawvel ṭhang zelah mitinin dan kan hriat zel chu kan bat a ni. Dan kan hriat loh chuan harsatna thui zawk kan chungah a thleng thei a ni,” a ti. District legal services hian ukil rawihna tur nei lote a thlawnin ukil a rawihsak ṭhin a, kum 2013 chhungin mi 150 chuang a thlawnin ukil a pe tawh a ni.

10th. Sunday: Synod Moderator Rev. Lalramliana Pachuau chuan Sihphir Vengthar Pastor Bial tlawhin chawhmaah Sihphir Vengthar Kohhran Biak Inah rawngbawlnna neiin chawhnuah Nausel Kohhran Biak Inah a nei thung.

11th. Monday: MNF party chuan an member, B.Sangkhumi chu MNF aṭangin tiamchin awm loin an hnawtchhuak. B.Sangkhumi an hnawhchhuah chhan hi MNF inkaihhruaina dan bawhchhia a, Champhai South bialah MNF official candidate a din thuah vang a ni.

12th. Tuesday: Mizoram College of Nursing (MCON) chuan Falkawna an college-ah kumina B.Sc (Nursing) zir chhuak mi 29-te thlahna leh thutiam lakna, ‘Lamp Lighting Ceremony’ an hmang a; Health department principal director, Dr .Lalrinliana Sailo-in a hmanpui. Principal nursing officer (Rtd), Lalthari Ralte kaihhruaiin nurse zir chhuakte’n bati chhi in thutiam an la a; nurse zir chhuak thar mi 29-te chu Apollo Gleneagles, Kolkata-a thawk tura appointment hmusa vek an ni. MCON hi nursing school aṭangin October 11, 2005-ah nursing college-ah hlan kai a ni a; tunah hian Falkawna mahni puala building tharah awmin, zirlai 120 an awm mek a ni.

13th. Wednesday: Excise & Narcotics department enforcement-te chuan Tuirial Airfield Vengah ganja kg. 2.533 an man a, a neitu nia hriat Zosangpuii (23) d/o Ralkaptluanga (L), Tuirial Airfield Veng inti an man bawk.

14th. Thursday: National Children’s Day a ni. Children’s Day hi khawvel pumpuiah naupangte chawimawina atan hman a ni ṭhin a; kum 1954-ah khawvel puma hman tura rel niin, November 20-a hman turin Unnited Nation-in a ruahman a, mahse India ramah chuan November 14, Jawaharlal Nehru, India prime minister hlui pianchamah hman ṭhin a ni. He ni pual hian Social Welfare hnuaia District Child Protection Unit chuan Kolasib Diakkawn YMA Hall-ah hun an hmang a, Kolasib chief judicial magistrate, Liansangzuala chu khuallian a ni.

15th. Friday: Chi vang tur niawma sawi a awm avangin dawr hrang hrangah chi leia intlar an tam hle. Mi pakhatin lei deuh teuh an tum avangin lei tur zawnga hmu zo lo an tam phah hle. He thil thleng hi thuthang diklo satliah vang mai nia hriat a ni. Dawt a nih ringlo engemawzat an awm avangin Food, Civil Supplies and Consumer Affairs Department lam chuan kudam a stock a tam thu thuchhuah siamin an tarlang nghal bawk.

16th. Saturday: Prime minister, Dr.Manmohan Singh chuan lehlanga Aizawl rawn tlawhin, Mualpuia 3rd. MAP field-a vantlang inkhawmah thu a sawi a; Mizoram thingtlanga chenna in ṭha nei lote harsatna sut kianna turin New Rural Housing Scheme an ruahman thu sawiin, Mizo mipuite chu Mizoram hmasawnna atan Congress thlang tling leh turin a sáwm. Prime minister vantlang inkhawm hi MPF president, Rev. Lalramliana Pachuau-in a kaihruai a; Dr.Manmohan Singh chuan, Mizoram hmun hrang hrangah chenna in lama harsatna nei an awm thu sawiin, “Sorkar laipui chuan chenna in nei lote harsatna sukiang turin hma a la a, New Rural Housing Scheme hmangin in nei lote harsatna sut kian a ni ang,” a ti a, NLUP pawh chhunzawm zel a nih tur thu a sawi bawk.

17th. Sunday: Synod Moderator Rev. Lalramliana Pachuau chuan Chaltlang Pastor Bial tlawhin chawhma : Lily Veng Kohhran, chawhnu : Chaltlang South Kohhran leh Zan : Chaltlang Kohhranahte rawngbawlna a nei.

18th. Monday: Mizoram Excise & Narcotics department officer-te leh Central YMA ofice bearer-te chu Excise commissioner, Lalhmunsanga pisa-ah an inkawm a; Excise & Narcotics department leh YMA hruaitute chuan, zu leh ruihhlo lakah Mizoram a fihlim zel theihna tura hmalakna lungrual leh chak zawka kalpuiho an rel a; inthlanpui lo awm turah leh Krismas/kumthar vuakvetah zu leh ruihhlo do tura thawk dunin, ‘joint operation neih ni se’, an ti.

19th. Tuesday: Saikhawthlir Middle School-a pawl sarih zirlai mipa naupang pakhat chuan Saikhawthlir Primary School-a pawl khat zirlai Lalhriathlua (6) s/o Thangkima, chu feikhawh (javeline throw)-in a khawh fuh palh a, Lalhriathlua hi damdawi in panpui a nih hnu in a thi.

20th. Wednesday: Lai Autonomous District Council-a MDC ni lai, JH Lallianngura (60), Tuithumhnar bialtu chu hrawk cancer avangin a thi a, vuiliam nghal a ni. JH Lallianngura hi October 5, 1953-ah Tuithumhnarah a piang a, kum 1988-ah Tuithumhnar bial aṭangin a vawi khat nan LADC MDC atan thlan tlin a ni a, tunah hian MDC term thum a nihna a ni. JH Lallianngura hian a nupui T.Lalramdinthari leh a fate pali a kalsan a, amah vuinaah hian LADC aiawhin V.Zirsanga, EM-in thu a sawi a ni

21st. Thursday: All India Congress Committee vice president, Rahul Gandhi chuan Champhai leh Kolasib a tlawh a, NLUP hmangin Mizoram economy siamṭhat mek a nih thu a sawi. Rahul Gandhi hian Champhaiah chuan Kahrawt khelmualah thu a sawi a, Kolasib-ah chuan Ṭumpui khelmualah a sawi. Khawpui pahniha vantlang inkhawm hi MPF hruaitute’n an kaihruai a, MPCC president, CM ni bawk Lal Thanhawla pawhin thu a sawi a ni.

22nd. Friday: Regional Institute of Paramedical and Nursing Sciences (RIPANS) chuan Zemabawka an campus-ah Graduation and Lamp Lighting ceremony an hmang a; State Planning Board member-secretary, PL Thanga, khuallian a ni. Inkhawmah hian, B.Sc. (Nursing) zir thar turte chu bati chhí-a thutiam hun neihpui an ni a, RIPANS Nursing department-a principal, Lalfamkimi kaihhruaiin thu an tiam a ni. RIPANS-ah hian B.Sc. (Nursing), B.Sc. (Medical Laboratory Technology), B.Pharm, B.Sc. (Radio Imaging Technology), B.Sc. (Optometry & Ophthalmic Techniques)-te zir theih a ni a; tunah hian zirlai 583 an awm mek a ni.

23rd. Saturday: Bihar-a Fatuha rel chawlhhmunah B.Hmingthansiama h/o Lalpanmawii, Champhai Vengthlang Norh ruang hmuh a ni a, rel chîl hlum ngei nia hriat a ni. B. Hmingthansiama hi SSB-a ṭanglai niin, Jay Nagar, Bihar-ah a awm a; Mizorama rawn haw tumin a awmna hmun a chhuahsan hnu lawkah hetiang hian hmuh a ni ta a ni.

24th. Sunday: Family Guidance & Counselling Centre (FG&CC) in November 13 (Nilaini) atang a Pastor-te puala Intensive Residential Pastoral Care & Counselling Training vawi 23-na, Synod Conference Centre-a an buatsaih chu kharna neih a ni a, training kharna inkhawm hi Rev. R. Lalhmingthanga, Director, FG&CC-in a kaihruai a, Rev. PC Pachhunga’n training chhuakte hnenah Certificate semin thuchah a sawi. Training chhuakte chuan training an hlawkpui dan a lema an ziak chu entirin an hrilhfiah a, Rev. K. Lalzarzova’n training te aiawha thu sawiin, Mizoram Synod Choir an zai bawk. FG&CC hian 1991 atang khan Pastor-te pualin Counselling Training hi a buatsaih thin a, kum 2002 aang khan Kohhran Upa te pualin a buatsaih thin bawk. Pastor 390 leh Lay Leaders 332 hnenah Training pek an ni tawh a ni.

25th. Monday: Kumin 2013 a Member of Legislative Assembly inthlanpui chu harsatna lian tham awm lovin tluang takin neih a ni a, mipui te’n boruak muanawm takah vote an thlak a ni. Vote hi zing dar 7 aṭanga tlai dar 4 thleng thlak tura ruahman ni mah se, hmun ṭhenkhatah chuan polling station huam chhunga lut tawhte chu tlai dar 4 hnuah pawh vote thlaktir an ni. Mi 5,57,841-in vote an thlak a, hei hi vote nei zawng zawng 6,86,874 aṭanga chhûtin 81.23% a ni. Hei hian postal ballot hmanga vote tlate leh Tripura refugee camp-a vote tlate a huam lo. Hmun eng emaw zatah EVM chhia a awm a, EVM chhiate chu a danga thlak nghal zel a ni a, harsatna lian tham a awm lo. Saron Veng, Aizawlah chuan EVM pakhatah vote eng emaw zat thlak a nih tawh hnuah EVM a chhiat avangin, information mike hmanga mipuite kokhawmin, vote thlak ṭhattir leh an ni. Hmun thumah official-te chhinchhiah leh EVM-a vote tla inmil lo erawh a awm. Hei bak hi chu EVM avanga harsatna lian tham thleng hriat a ni lo.Mizoram Assembly inthlanah hian Parvatui khuaa Thanglianchhungi, kum 105 mi chuan vote a thlak a, vote thlaktu zinga upa ber a ni. Mizoram puma vote thlaknaah Electronic Voting Machine (EVM) hman a ni a, Aizawl Dist-a Assembly bial 10-ah phei chuan EVM-in vote te a chhinchhiah ngei em? tih chianna VVPAT hman a ni a, Mizoram hi ramchhunga he khawl hmang hmasa ber state a ni nghe nghe.

26th. Tuesday: Mara Student Organisation, Saiha leh Saiha District Legal Services Authority-te chuan Saihaa I&PR conference hall-ah Law Day an hmang. Saihaa chief judicial magistrate, Dr HTC Lalrinchhana’n ‘The Ideal of Law, Justice & Social change with reference to Mizoram’ tih thupui a sawi a; Cindy S Ngotlia-in ‘Carrier in law, problems and prospects on legal education’ tih thupui a sawi bawk.

27th. Wednesday: UPC (NEI) General Sunday School-in kum 2014-a puitling zir tura an buatsaih, ‘Kristian thurin chhuina’, Rev. R Lalrinsanga ziah chu an general hqrs. office, Mualpuiah general superintendent, Rev. VL Dika Sailo-in a tlangzarh.

28th. Thursday: November 25-a Assembly inthlana Republic Veng polling booth I-a official-te chhinchhiah leh EVM-a vote tla a inmil loh avangin vote thlak ṭhat a ni a; vote nei 1,104 zinga mi 869-in vote an thlak a, vote tla zat hi 78.71% a ni. He constituency-a candidate-te chuan inthlan ṭhat a ngai chu pawi an ti a, mipui leh sorkar lakah an inthlahrun thu an sawi. He inthlan thatnaah hian mipui an kalkhawm tam hle a, party hrang hrang hruaitute an hmel hmuh tur a awm reng a, MPF-te pawh vote thlak hmasak aia ngawrh lehzualin an duty a ni. Vote tla hi vote thlak hmasak aiin a tam a, vote thlak hmasakah chuan EVM-ah vote 837 a tla a, official-te chuan 853 a ni thung a; niminah erawh chuan 869 tlain, vote tla hi a EVM tla aṭanga chhut chuan a hmaa mi aiin 32-in a tam zawk a ni. Republic Veng polling booth I-a vote thlak ṭhat a ni hi a chhiat phah thei niin INC candidate, R Vanlalvena chuan a sawi a; ZNP candidate, K Liantlinga chuan inthlan ṭhat hi a ṭhat phah theih a inring a, MDA candidate, RK Lianzuala chuan vote thlak hmasak nen a dinhmun a danglam a ring lo thung.

29th. Friday: Lai Autonomous District Council (LADC) ni khat awh thlasik ṭhutkhawm (winter session) neih a ni a; hetah hian tun hnaia Congress aṭanga hnawhchhuah tâk LADC chairman, F.Rohnuna chuan LADC executive secretary kaltlangin Governor hnenah bânna a thehlut. He session-ah hian November 20, 2013-a thi, Tuithumhnar bialtu MDC, JH Lallianngura sûnna hun hman a ni. LADC CEM, C.Ngunlianchunga, EM V.Zirsanga leh MDC dang pahnihin JH Lallianngura an uina thu an sawi hnuah sûn nan ngawi rengin minute khat an ding a ni. Sûnna hun hman zawhah zawhna leh chhanna hun hman a ni a; House-a chhan chi zawhna paruk lutte chu chhan hman vek a ni.Private member resolution pakhat sawiho a ni a, mahse hnâwl a ni. LADC session hi chairman ni lai, F Rohnuna chu Congress party aṭanga hnawhchhuah a nih avangin deputy chairman, T Zakunga’n a kaihruai a; chairman F.Rohnuna rin tâwk lohna motion a lut chu F.Rohnuna’n LADC chairman aṭanga bânna Governor-ah a thehluh avangin, amah rin tawk lohna motion chu LADC session-a sawi ho tum chu thulh a ni.

30th. Saturday: LPS Jr. Comedian Search vawikhatna hun rei tak ata an lo urlawk tawh chu zawh a ni taa; a pumpuiah Ruben Lalhruaitluanga, Bethlehem Veng chu pakhatna a niin Rs 30,000/-, trophy mawi tak leh mi thil phalte hnen atangin thilpek thahnem tak a dawng.

Exit Poll a a lan danin Chhatisgarh, Delhi leh Mizoramah rorelna siam thei an awm dawn lo – Times of India

$
0
0

Kumin India ram state thenkhat inthlan a India TV-CVoter in Exit Poll projection a neih danah chuan Chhatisgarh, Delhi leh Mizoram te chuan Hung Assembly (rorelna siam thei party mal awm lo) an neih hmel a. Source in a tarlan zel danah chuan Mizoram bikah hian seat 40 atangin rorel lai Congress in seat 19, MDA (MNF leh MPC tangkawp) chuan seat 14 leh ZNP in seat 5 bakah a dang (tih hian independent turah ka ngai a) 2 niin a predict a.

Exit Poll projection hi dik ta se, Mizoram hian hung assembly nei ta i la, mid-term poll neih ngai ta se kan economy hian a tuar viau ang em? Stable government kan thlang ang em? tih hi misual ten kan ngaihdan i thawhkhawm teh ang u. India TV-CVoter Exit Poll Projections hi dik ni ta se, ZNP hi khawi lamah nge an bei kan rin? tih te thlengin i sawi ho teh ang u.

Read more at source: ToI

Lengpui Airport – Ka Ngaihmawh Te

$
0
0

Kamkeuna
Lunglei khawpuia zin chak em em thin kha, Aizawl khawpuiah tlangnel taka khawsa ve zelin; mang lama kan man phak ngai loh thlawhtheihnaah te chuangin kei a kar hi ka zin kual ve ta zauh zauh a. Tlangval phunchiar tak ka ni nge, midang paw’n an vei a an ziak lang kher lo ka hre law; nge an ziak tawh reng a, ka hmu fuh lo zawk?

Hetia Lengpui Airport ka tlawh ve tak fo hnuah hian ngaihmawh ka nei ve ta fo mai. Thil holam leh te lutuk a nih paw’n ka inphun lungawi vena ni mai teh se.

Ngaihmawh no. 1: Inthiarna
Inthiarna hmun tawp lutuk leh changkang lo lutuk hi state pakhat airport atan chuan a zahthlakin ka hria. Tin, a changkan loh chu thuhran, kan neih chhun tal hi fai taka enkawl ni rawh se.

Ngaihmawh no. 2: Security Hatkora tui zuar

Eizawnna remchang tak a ni; tin state ralmuang kan ni a, a pawi lem lo kan ti thei.

Mahse, airport terminal kan han lut a, danin a phut leh fimkhurna vang zawka security duty thenkhatin, an dinna bula ip an zen mawlh mawlh a, ‘hatkora tui sial hi lei ta che’, an han ti daih zel mai khi chu a lawmawm rualin, hnamdang mit hmuhah phei chuan a inthlahrunawm ka ti ve mai mai.

Ngaihmawh no.3: Sum tlemte duha hnampui bum duh!
Hetiang mi erawh an tam ka ring lo; Ka hmmu fuh pawh a nih mahna, pawi ka ti.

September thla tawp lam khan Bangalore-a lehkha zir duh tleirawl pahnih ka rualin an kal ve a; thlawhnaa la zin ngai miah lo chu an bangbo ve hle.

A theih anga ka’n buaipui hnu chuan, bungrua an ngah duh phian si, an bungrua chu a excess ta. ‘Bangalore thleng chuan kg khat zelah Rs. 500’ tiin Air India boarding pass buaipuitu tlangval cher lam chuan min hrilh a. Ka naute la zin chhuak ngailo chu an che buai deuh bawk ang reng; tin tlangval ka ni bawk a, ka excess ngailo bawk a, ka bangbo ve tho.

Ticket buaipuitu chu ka’n zawt nawn leh a, ‘kg 3 aiin a rit bawk si lo, ngaidam mai rawh’ ka’n ti a. Ani lah chuan, ‘pawisa chawi a ngai’ a ti deuh bur bawk si. ‘A nih leh receipt min pe la’ ka ti ve ngat a. Tichuan, nula pakhat tana payment receipt kan buaipui lai chuan, nula pakhat zawk Rs. 1500 pek chu a desktop keyboard hnuaiah a dah vat a, ka va hmu kher bawk si. Mahse, hna dang a la thawh dawn vangin a dah rih a niang tiin ka zawt lem lo.

Receipt pe tura room dang kan kal dawn chuan ticket buaipuitu chu ka en zauh a. Ka ngaihbel vang nge, a chetdan a danglam ta riau a. Chutia receipt kan buaipui zawh chuan, ka nau pakhat chu payment receipt a lak tawh leh lak tawh loh ka zawh chuan, ‘engmah a ngailo a ti a’, tiin min chhang a.

Security checking a hun chho mai bawk nen, ticket buaipuitu chu ka va hmu nawn duh ta lem lo a. Mahse, khatianga mahni hnampui ngei, zirlai phaia lehkha zir tura kal sum tlemte it tlat Mizo tlangval kha a lainatawm ka ti. Ticket kan buaipui laia ka naute an chetbuai deuh hlek laia awka vin a’n chhuah mai te nen khan a thil tih duh dan chu inmil vel viauin ka hria a. Mi pakhat tana excess man Rs. 1500 office-a peka, receipt lak ngai si, midang tana receipt ngai lo leh, biarding pass buaipuitu’n pawisa a dang mai kha ka vawikhat hmuhna a nia, ka hrethiam tlat lo. Ka hriat loh vang a nih chuan, min hrethiam se.

Thalfavang Kut

$
0
0

cheraw

Thalfavang Kut an tia,Hmuifang lamah … (Click image for better resolution)

hmui1

A hmun hi a nuam khawp mai…

hmui2

Mi pawh an kal thahnem fu,traffic pawh a chang chuan a jam ve hial…

hmui3

Tleirawl pawh an kal hehehe


Tute nge kan MLA thar tur le?

$
0
0

A hun a hnai ta takzet! Inrinsiak hun a la ni bawk a, han ring pawp mai teh ang. A vaiin a dik vek hauh lo vang a, 60% tal chu dik ve turah ngai ila. Vote chhiar ni-ah kan zak lutuk em bik lo vang chu. Zualbonez khan min lo haw lo se ka duh takzet bawk. :D

Hei hi MLA Election 2013-a tling tura ka rin dan a ni e.

1. HACHHEK
INC – Lalrinmawia Ralte

2. DAMPA
MDA – Liansuama

3. MAMIT
INC – John Rotluangliana

4. TUIRIAL
ZNP – Joseph L. Ralte

5. KOLASIB
INC – PC Zoramsangliana

6. SERLUI
MDA – Lalhmingliana

7. TUIVAWL
MDA – Gogo Lalremtluanga

8. CHALFILH
INC – Dr. H. Ngurdingliana

9. TAWI
INC – R. Lalzirliana

10. AIZAWL N – I
MDA – Vanlalhlana

11. AIZAWL N – II
INC – H. Liansailova

12. AIZAWL N – III
INC – Lal Thanzara

13. AIZAWL E- I
ZNP – Zarzoliana

14 AIZAWL E – II
INC – Lalsawta

15. AIZAWL W – I
ZNP – Lalduhoma

16. AIZAWL W – II
MDA – Lalruatkima

17. AIZAWL W – III
MDA – Vanlalzawma

18. AIZAWL S – I
ZNP – K. Liantlinga

19. AIZAWL S – II
MDA – R. Tlanghmingthanga

20. AIZAWL S – III
INC – KS Thanga

21. LENGTENG
MDA – L. Thangmawia

22. TUICHANG
INC – Lalrinliana Sailo

23. CHAMPHAI NORTH
ZNP – C. Lalremliana

24. CHAMPHAI SOUTH
MDA – Rosiamngheta

25. EAST TUIPUI
MDA – Zoramthanga

26. SERCHHIP
MDA – C. Lalramzauva

27. TUIKUM
ZNP – PC Vanlalruata

28. HRANGTURZO
INC – Lal Thanhawla

29. SOUTH TUIPUI
ZNP – J. Lalchhuana

30. LUNGLEI ‘N’
INC – PC Lalthanliana

31. LUNGLEI ‘E’
INC – Joseph Lalhimpuia

32. LUNGLEI ‘W’
MDA – Dr. R. Lalthangliana

33. LUNGLEI ‘S’
MDA – Dr. K. Pachhunga

34. THORANG
INC – Zodintluanga

35. WEST TUIPUI
INC – Nihar Kanti Chakma

36. TUICHAWNG
INC – Dr. BD Chakma

37. LAWNGTLAI ‘W’
MDA – C. Ramhluna

38. LAWNGTLAI ‘E’
MDA – Vanup Zathang

39. SAIHA
INC – S. Hiato

40. PALAK
INC – Hiphei

INC – 18
MDA – 15
ZNP – 7

INC leh ZNP tangkawpin sawrkarna an siam ka ring.

Mizoram MLA Election 2013 Result

$
0
0

Mizoram Election 2013 chu kan lo zo leh ta a. Prediction hrang hrang a awm a. CID/ SIB Report (an tih tei vet) te, Exit poll atang te chuan mipui chuan rindan kan nei ve fir fer hlawm a. ZNP lahin “NI a chhuak dawn e” tiin an lo au vei rawl nen. A tawpah chuan NLUP in vote a hmu hnem leh ta ber mai a. Seat 40 awmah INC (Congress) hian seat 33 an la a. Seat 7 MDA (MNF=6 + MPC=1) in an la thung a. ZNP erawh an NIL teh tlat a. Hetih lai hian MDA seat lak pakhat, Lawngtlai East erawh inthlan that leh tur a tih a ni avangin a chiang ta lo a ni. (MDA hian vote 83 in hnehna an chang). NOTA button hmet an thahnem hle a. Analysis kimchang erawh nakinah kan la chhunzawm turah ngai i la. A hnuai a mi hi kum 2013 atanga 2018 chhung a kan ram rorel khawl enkawltu te an ni dawn a ni. (Constituency wise a candidate ve vote hmuh zat en duh tan Election Commission of India website ah hian en theih in a awm)

Constituency

Elected/ Winner Party

Aizawl East-I

R. Lalrinawma INC

Aizawl East-II

Lalsawta INC

Aizawl North-I

R Romawia INC

Aizawl North-II

Lalthanliana MPC/ MDA

Aizawl North-III

Lal Thanzara INC

Aizawl South-I

R Vanlalvena INC

Aizawl South-II

Lt Col Sangzuala INC

Aizawl South-III

KS Thanga INC

Aizawl West-I

K Sangthuama MNF/ MDA

Aizawl West-II

Lalruatkima MNF/ MDA

Aizawl West-III

Vanlalzawma MNF/ MDA

Chalfilh

Dr Ngurdingliana INC

Champhai North

TT Zothansanga INC

Champhai South

JH Rothuama INC

Dampa

Lalrobiaka INC

East Tuipui

T Sangkunga INC

Hachhek

Lalrinmawia Ralte INC

Hrangturzo

Lal Thanhawla INC

Kolasib

PC Zoramsangliana INC

Lawngtlai East

Vanupa Zathang MNF/ MDA

Lawngtlai West

C Ngunlianchunga INC

Lengteng

H Rohluna INC

Lunglei East

Joseph Lalhimpuia INC

Lunglei North

PC Lalthanliana INC

Lunglei South

S Laldingliana INC

Lunglei West

Chalrosanga Ralte INC

Mamit

John Rotluangliana INC

Palak

Hiphei INC

Saiha

Dr K Beichhua MNF/ MDA

Serchhip

Lal Thanhawla INC

Serlui

K Lalrinthanga INC

South Tuipui

John Siamkunga INC

Tawi

R Lalzirliana INC

Thorang

Zodintluanga Ralte INC

Tuichang

Lalrinliana Sailo INC

Tuichawng

Buddha Dhan Chakma INC

Tuikum

Er. Lalrinawma MNF/ MDA

Tuirial

Hmingdailova Khiangte INC

Tuivawl

RL Pianmawia INC

West Tuipui

Nihar Kanti Chakma INC

Hriselna ngaih pawimawh!

$
0
0

Mihringte hian kan hriselna hi kan ngaih pawimawh a kan in uluk a ṭul hle. Taksa a hrisel lovin engmah tih a nuam ngai lova, neih sum tam tak senralna thlentu a ni ṭhin fo bawk.

Khawvel ram changkang zawkahte chuan inhrilh nawn fo ngai lovin an bengvar thei viau hlawm a ni. Damdawi lam thiamte hnen a uluk tak a inentir fo e tilo chuan hetiang ram changkang tam tak, entirnan USA ang a mi tamtak te erawh, ei leh inah an insum theilo em em a, chutiang a nih vang chuan zunthlum, thisen sang leh lung (heart) lam natna khirh tak tak a tam viau tho mai. Eitur duh ang ang, tui tih ang chi a awm kim em mai a, engzat nge an ei an ngaihtuah ta lova insawizawi (excercise) an lak tlem leh si vang pawh a ni mahna le; chet hlekin lirthei lekchhuah alo ni zel bawk nen taksa tan hrisel a har viau pawh a ni mahna!

Mizoram hi kan la vanneihna chhan chu ke a kal ngai ala tam hi a niin ka hria. Kan awmna ramah (USA) te chuan step tlemte a awm pawhin elevator/lift hmang lo hram hram turin an infuih lawm lawm tawh a ni, “Step tlemte nitin i kal khan i nunna a pawt sei thei,” ti zawngin.

Ke a kal ngaihna a la awm tam e tilo chuan sa leh eitur lamah insum harsa ti em em hnam kan ni leh tlat thung. Vawk thau tak tak sa lo chu kan han ei ṭha duhlo ngat maite hi a manganthlak deuh chu a ni e. Vawk thau tak sa chu sawi loh, a thau ṭha ṭha kan la hmawm hmaih hmaih zui mawle! Kan ei tur hi khawi aṭang a lokal nge, engtia enkawl nge a nih te, kan thlai chawk chhuahte hi eng rannung hlo hmang a enkawl nge a nih pawh kan ngaihtuah ngaiin ka hrelo. A dawng ṭha ṭha kan thlang mai nite hian ka hre ṭhin.

Ke a kalna a la tam a, a hranpa a insawizawi lemlo pawhin kan lung (heart) hriselna tur awm tawk chu ke a kal ṭhin awm tak kan ni a, kan ka lam a kohram em avang hian lungphuchawl a thi thut thut te, zunthlum leh cholesterol sang leh thil dang tam tak kan nei fur mai chu a nih si hi mawle. India ram a state hrang hrang han thlir hian a mihring awmzat aṭang a chhutin state pawn a damlo thawnchuah ngai nei tamber kan ni thei hialin ka ring rum rum ṭhin. A chhan nia ka hriat chu kan induat loh vang te, kan ngaihsam vangte, damdawi mahni thu a ei mai mai kan chin vang te ni theiin ka ring a, thil dang tam tak pawh a awm ngei ang!

Mizo-te hian hriselna hi kan ngaih pawimawh takzet a hun tawh. Dam loh zual hnu a mangang a inenkawl buai leh chung ai chuan hmakhalh a lo inven theihna apiang a kan chet vat zel a ṭul tih hi kan rilruah tuh nun reng a pawimawh a ni. Mitinin kan tih theih pawimawh em em nia ka hriat chu, kumkhatah vawikhat tal kan taksa pumpui, kan thisen, kan mit, kan beng, kan kawchhung, kan vun, kan ha etc. hi uluk takin enfiah tir ziah hi niin ka hre bawk. Chutiang aṭang chuan thil la awm thei tur chi, entirnan, zunthlum neih hlauhawm takte pawhin an ei leh in etc. pawh an lo fimkhur theih phah dawn a ni.

Mizoramah hian naupang te te a kan vuiliam tak an tam ta hle mai. A na chang kan hriat loh vang leh kan ngaihsak loh vang a mual liamlo tur an tamin ka ring. Sawrkar lamin a thlawnin Disaster management hnuaiah CPR leh thil dang chi hrang hrang, mihring nunna chan theihna a thlawnin a zirtir thei an tih nghe nghe kha. Khatiangte kha zir theihnan hun insiam theih fo ni sela chuan mi tam tak nunna kan chhan theih ka ring tlat bawk.

Kumkhatah vawikhat tal taksa pumpui dâktawrte i inentir ṭhin ang u. Chutiang tih chuan kan nunna pawh seiin a awm thei fo mahna. “Nunna chu Pathian thu thu” tih thlazen hi a tawk lova, Pathian thu lovin kan pawttawi zawk fo ṭhin niin a lang.

BUANNEL RAM DAIAH VA TUAN ILA

$
0
0

Mizo pi leh pute chuan, “Sa hi Buannel-ah an piang a, Chawngtinleri’n a siam a ni,” tih thute an sawi thin. Chuvangin Buannel hian hman atanga vawiin thlengin mizote ngaihtuahna thinlung a luah ve tlat a ni. A la hmu lo ten hmuh an chak a, a hmu tawh te erawh chuan a mawizia leh a nawmzia chu hahipin an sawi thin. Tin, he hmun mawi leh nuam danglam tak, chanchin ngah zet mai hi a hmu tawh inchhir tawh reng reng an awm lo ve.

Buannel hi Myanmar (Burma) ram Hmunluah atanga chhim chhak dep, Hmunluah khawlu tlang liam, mel sarih vela hla, Luangdam lui bul lawka awm a ni. Buannel hi chhuah lam leh tlak lam dawng tha tak a ni a, a tlang inkhawh cham durh mai te chu an mawi em em a ni. Rih Dil awmna Rihkhawdar atang hian Motor keng lo tan pawh Bike a hire theih a, inphurhtir man hi pakhatah Burma pawisain Kyat (Chiat tia lam tur) 8000/- zel a ni. Khawmawi tlanpelin, Lianhna khawthar leh khawhlui tlanpel leh zelin, Chawhte thlen hnuah Hmunluah a thleng a. Hmunluah thleng chauh hi Motor-in a thleng thei rih a ni. Hmunluah atang hi chuan ke-a fehkawng tum ang tiat velah kal a ngai tawh a, kein a thlen theih tawh a ni.

Buannel-ah hian a nu tlang leh a pa tlang an awm a, chung tlang cham durh mai te chu an mawi em em a ni. Tin, a nu tlang leh a pa tlang inkarah chuan phai ruam zau tak a awm a, phai lo atan a itawm hle. Tin, a nu leh a pa inrina phaizawla lui luang hi ngil taka luang lovin a luang kawi nghiat mai a, hetianga lui te a zik zaka a han luang kawi ngiai mai hi a makin a mawi dangdai hle a ni. Chumai ni lovin a nu tlanga lui te luang pawh hi a kawi nghiat tho a ni. Hetianga Buannela lui te pahnih luang kawi nghiat maia an luang hi thil mak tak leh sawi hlawh tak chu a tling a ni.

Tin, Buannela a nu tlang leh a pa tlang dung inkhawh zur mai te chu a rai nuam hle a. Hmun thenkhat laiah chuan tlang dung sahmul thenna takah hian phul mawi tak leh ngaw dur pui, hring nghulh mai chu mawi leh mak danglam takin a inri zur mai a; an inrina laia chhawkhlei kung a intlar zui mai chuan a tlang mawina chu a belhchhah lehzual a ni. A phul phai tual hlo hnimte chu a hring nghulh mai a, a thianghlim em em mai a. Han thuin han mu vel mahila thutphah tha tak leh awngphah tha tak an tling a, thawmhnaw pawh a bal chuang lo.

A pa tlang lama tlang sang lai ber, Chawngtinleri puantahna tlang an tih phei chu a mawi leh zual a ni. Tlang dung sahmul then lai phul leh ngawpui inrina laiah chuan Chhawkhlei kung leh raw te chi, mi thenkhatten Thothek an tih thin, mihring aia sang deuh chauh a inthuahthipa an han ding tlar zur mai chu Khuanu’n mawi tur renga a duan a ni ang e tih loh theih a ni lo a ni. A pa tlang lam lui mawng lama tlang phul mawi tak lui hnar lam epah chuan tlang pawng mawi tak, lung chhawrdawh mawi zet mai, Adama thlan an tih chu a awm a, a tlang mawina fanga kal te chawlhhahdam nana hmun nuam tak a tling a ni.

Buannelah hian sabual hmun leh puk thuk tak takte a awm bawk a; chumai a la ni lo, a tlang mawina tizualtu leh cheimawitu Bingbi, mi thenkhatten Buannel Par an tih leh ngawpui thingzarah chuan hmun danga awm ngai lo Chhawkhlei par var a awm bawk a; chhawkhlei par var hi Chawngduma sai ngho leh Bawltehamtai te anga thing nunna ringa awm chi a ni. Chhawkhlei par var hi a par sen chi aia a danglamna chu a par rim hi a tui em em a, a zung hi tanakha ai hian hmai hnawihah a tha zawk a ni. A zung rual takin an tan bung a, lungtatah tui nen an nawt a, hmaiah an hnawih mai thin a ni. Hmai vun a tinovin a tinung sarh mai a ni. Damdawiah a that avangin miten an la nasa a, a tlem phah a ni an ti.

Buannel hi upaten ram tha sawi nana chun mittlai an tih ang maia mit titlai thama mawi leh nalh a ni. Ram reh ruih mai a ni a, nungcha chai thawm han ri chiah chiahte chuan lung a tileng thei hle. Hmangaih lungduhte nen hlim tak maia a tlang mawina nena inenbel chunga se se thudi tiamdun nan chuan duhthusam a tling a ni. Tin, a nu lam tlang pang a pa lam epah hian tuma chin ni lo purun phek/Purun pheng an tlim hmur mai a. A tlawhtute pawh hian mak an tiin chawhmehah an hmang ve fo a ni awm e. A ram boruak hi a zo vah mai a, thing hmun chinah chuan Sarzuk te chi te pawh a awm ve a ni.

Buannel hi tlang thengthaw nuam tak, a phul mawi tak chu ngawpuiin a hualpup mai ram a ni a. Hetiang hmunah hi chuan Ni leh Thla pawh a eng mawi duh bik a ni. Chuvangin phul hnim chunga zan daifim tla thla chhun en ser ser kara thla eng lawm chhawlhnawm nungcha chiarnghian leh Khuangbaite pawhin biahthudi inhlan vein an mawi a ni. Chi thlah tura Pathian siam an ni ve si a.

He hmunah hian mi tupawh inhmangaihna vawrtawp pawh lo hmang se an demawm chuang lo ve. Hmun mawi nuam, fianrial leh biru lai apiangah in ittawn hmangaihna chu a inpuang chhuak duh thin miau si a. “Ka enchimlohte, ka hmangaih chein i va han tha zim ziam tak em,” tiin lo innul dun pawh nise a mawh love. Kei ngei pawh hian Khuangchawi Chhawrthla eng hnuaia Luite kawi phul Chhawkhlei par kepchhingchheng hnuaia thlifim dawng chunga se se thudi hlan nan chuan a mawi ngei e,’ ka ti ve tho a ni. Buannel mawina fangdun tura enchimlohte nena hnaizo sa lova kiu kawn inbat chunga dar insi rial rial a han lendun chu a nuam ngawt ang le. Hahchhawl dawi ang min tur tawk chauhvin zo thli vawt, Chhemdam thlifim lah chu a thaw heuh heuh mai si nen, hei ngei hi Vanram tlafual Lei Eden tih mai chu awl tak a ni! Tunlai phei hi chuan zaithiam tak tak te’n Music Video siamna hmun atan an hmang a, kal lam leh hawng lam pawh an insul ve ta zut zut mai!

Mizo literature-a mithiam thenkhatte’n Buannel hrilhfiahna atan-a,“Ram tha tak, Ramngaw, Sa tamna, adt.” an han tingawt hi chu a dik lova, mizo pi pute ngaihdan leh thuvawn suasamna hlauhawm tak a ni zawk. Mita hmuh theih leh belh theih a awm miau avangin ram tha zawng zawng sawi nana “Buannel” tih tawngkam hman hi a rem lo a, thangthar zelte bumna leh kan cultural heritage suasamna tur chak tak a ni zawk. Ram tha leh sa tamna hi Buannel kan tih dawn te chuan Discovey Channel leh National Geographic-a ramsa tam tak awmna kan hmuh Amazon ramngaw te, Australia rama sa tamna te hi “Buannel” tih vek a ngai dawn a, chu lah chu kan rilrem zawng a ni thei kher lovang. Sa tamna leh ramngaw tha tawh phawt chu, “Tuk loh ram” tih mai hi a tawk viau a ni. Thangtharte chuan Buannel hi a takin a awm a, ramngaw tha satliah sawina tawngkam a ni lo tih hi i hre hram hram ang u.

“Buannel ram daiah va tuan i,
Chhuihthangvala hmingthan nan;
Chengrangpui lungleng a au ve,
Damsa hraileng awite tlan dial dial.”

- Rokunga

www.getaheadofthegames.com/best-armor-games

getaheadofthegames.com/best-cooking-games

December 2013, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Sunday: Bible Sunday a ni a, Bible Society of India (BSI) zawmtu Kohhran hrang hrangten hemi pual hian programme an hmang. Presbyterian Kohhran chuan thupui pahnih a siam a, Kohhran thenkhat tumhnih programme siam theite tan ruahman a ni. Inkhawm tum khat hmangte tan a eng zawk zawk emaw, a pahnih a kaihkawpin emaw hman theih a ni bawk. Kumin Bible Sunday thupui te chu -
Bible – Krista hnena min hruaitu (Johana 5:39; 17:17) leh Bible – Rinna leh thiltiha thuneitu (Thufingte 30:6; Hebrai 4:12) a ni.

2nd. Monday: Mizoram State Tobacco Control Society (MSTCS) chuan I & PR Conference Hall-ah The Cigarettes & Other Tobacco Products Act, 2003 hnuaia Section 4 zawm dan (a that leh that loh) zirchianna an neih atanga an thil hmuhchhuahte tarlanna hun an buatsaih. He hun hi Dr. Lalbiakkima, Director, Hospital & Medical Education chuan kaihruaiin Dr. Jane Ralte, State Nodal Officer chuan tun tumah an zirchhiana atang zuk leh hmuam chungchangah, Section 4 kaihhnawihte District hrang hrang in an zawm that dan leh thil hrang hrang an hmuhchhuahte a tarlang a ni.

3rd. Tuesday: Rualbanlote ni, International Day of Persons with Disabilities a ni a, he ni pual hian Social Welfare, SSA, SCERT, Health Services, Hospital & Medical Education department leh NIOH, Aizawl-te chuan Vanapa Hall-ah inkhawm an buatsaih a; rualbanlo chhuanawm zualte chawimawina hlan an ni. International Day of Persons with Disabilities hmannaah hian rualbanlo ṭhahnem tak an tel a, rualbanlote’n an thiamthil chi hrang hrang an entir bakah, taksaa rualbanlo chunga hlawhtlinna duhawm tak neitu mi 30 hnenah chawimawina hlan a ni. Rualbanlote Ni hi Serchhip-ah pawh Serchhip DC, SSA leh Shalom Spastic Society-te huaihawtin Serchhip DC bangla-ah hman a ni bawk. Social Welfare department chuan mi 7,894 hnenah rualbanlo certificate a pe chhuak tawh a; chungte chu ruh lam harsatna nei mi 2,360, rilru lam harsatna nei mi 1,874, mit lam harsatna nei mi 1,436, beng lam harsatna nei mi 1,996 leh thil danga harsatna nei mi 228 an ni.

4th. Wednesday: Chhiatrupna thlen thulha chêt lak dan ruahmanna bu, ‘State Disaster Management Plan’ leh Aizawl district chhunga hmun him leh him lote leh, hmun him loa ngaihte derthâwn dan zirchianna map bu, ‘Hazard Risk & Vulnerability Analysis of Aizawl District’ tihte chu nimin khan DM&R secretary, PC Lallawmsanga’n a tlangzarh. State Disaster Management Plan leh Hazard Risk & Vulnerability Analysis of Aizawl District bute hi Mizoram Remote Sensing Application Centre (MIRSAC) buatsaih a ni a; tlangzarhnaah hian MIRSAC project director, RK Lallianthanga’n lehkhabu chhunga thil pawimawh zualte a tarlang a ni. Tun dinhmunah Mizoramah police battalion hrang hranga mi State Disaster Response Force volunteer 425 an awm a, sorkar kum kal mek chhungin mi 120 dang training tir leh tura ruahman a ni.

5th. Thursday: UPC (Mizoram) inkhawmpui lian ber, General Assembly vawi 19-na chu Zonuama Mizoram UPC Assembly Centre-ah ṭan a ni a, rorel palai mi 700 chuang an tel a, Inkhawmpui hi Pathianni zanah a ṭiak ang. Mizoram UPC Assembly rorel hi executive chairman, Upa Lalthlamuana Hnamte-in a kaihruai a; kum 2014 budget atan Rs. 8,93,69,800/- an pawm a, pastor bial thar – Thenzawl bial leh Tripura-a Darchawi bial siam thar an rel bawk. Mizoram UPC-ah hian member 55,297 an awm a, district 13-ah pastor bial 71 an awm a ni.

6th. Friday: ‘Armed Forces Flag Day’ a ni a, indona-a thi nupui fanaute leh hliam tuar, ramtuileilo-a awm te, sipai bang leh an nupui hmeithai harsa te tanpui nan Aizawlah sticker leh flag zuarin tanpuina khawn a ni a, sorkar thu chhuah tarlan danin, flag zura tanpuina sum tur hmuh zat chu Rs. 50,815/- a a ni, mi tlawmngai tanpuina petu zawng zawng te chungah Sainik Welfare and Resettlement Department chuan lawmthu a sawi a ni.

7th. Saturday: Lungleia ni tin chanchinbu Lamtluang editor, K.Lalrochana (36) s/o K.Biakchungnunga, Chanmari, Lunglei chu Faith Hospital-ah lung ná avangin a thi

8th. Sunday: Synod Inkhawmpui vawi 90-na Dec. 3 atanga Ramhlun North Kohhran Biak Ina neih chu Moderator kal chhuak Rev. Lalramliana Pachuau in Valedictory Sermon a sawi hnu in a tiak ta. Synod Inkhawmpui hi kum 2010 atang khan Bial-in an thleng tan a, kum 2010 – ah Dawrpui Bialin Zarkawt Kohhranah thlengin kum 2011 khan Khatla Bialin Khatla Kohhranah an thleng a, kum 2012 khan Chanmari Bialin Chanmari Kohhranah an thleng leh a, kumin (2013) hian Ramhlun North Bialin Ramhlun North Kohhranah an thleng a ni. Kum 2014 chhunga Synod Moderator turin Rev. Lalrinmawia ruat a ni. Tun Synod-ah hian Pro. Pastor 19 lak an ni a, heng zingah hian Synod Pastoral hnuaia thawk tur 15, Synod Mission Board hnuaia thawk tur 3 leh Manipur Area-a thawk tur 1 lak an ni. Kum 2014-a Minister pension tur 1 leh 2015-a Pastor pension tur 3 report a ni. Pastor-te zingah D.Th. zir tur 4, M.Th. zir tur 8 leh D.Min. zir tur 1 phalsak an ni bawk.

9th. Monday: Mizoram Assembly pasarihna atana inthlana vote tlate chu district tinah chhiar a ni a; INC-in seat 33 lain, kum 2008 inthlan aiin seat pakhatin an la tam a; MNF, MPC leh MDF-te thawkho, Mizoram Democratic Alliance (MDA)-in seat 6 an la a; party dang leh independent candidate-te’n seat lak an nei lo thung.Hetih lai hian, Lawngtlai East biala Ṭialdawngilung polling station-a EVM chu a chhiat avangin Election Commission of India thu angin vote thlak ṭhat tur a ni thung. He biala vote chhiar tawh chinah INC candidate H Zothangliana’n vote 7993, Vanupa Zathang (MNF)-in 7910, F Sangdawna (ZNP)-in 642 leh NOTA-in vote 85 na hmu tawh a ni. Sorkar lai, INC hian MLA ni lai tun ṭum inthlana tling zo ta lo mi panga an nei a; MNF-in kum 2008-a an seat lak an hloh vek thung. Mahse, mi thar 5 an tling thar a ni. MPC paw’n MLA an neih laite chan vek mahse MNF nena an thawhhona, MDA angin Aizawl North-II-ah an la thung. Kum 2008 inthlana MLA pahnih nei, ZNP-in seat lak an nei lo bawk. Inhnehna sang ber chu Tuichawng bialah niin, INC candidate Buddha Dhan Chakma chuan amah hnaih bertu MDA candidate Rashik Mohan Chakma chu vote 8,726-in a hneh a; inhnehna tlem ber chu Tuikum bialah niin, MDA candidate Lalrinawma’n amah hnaih bertu INC candidate K Lianzuala chu vote 14-in a hneh a ni. Tun ṭum inthlanah hian MPCC president Lal Thanhawla tih loh, party dang president-te – Zoramthanga, Lalduhoma leh Lalhmangaiha Sailo te chu an tla vek a; MLA la ni ngai lo tling thar mi 10 an awm thung.

10th. Tuesday: Mizoram Higher Secondary School Games vawi 12-na chu Lammualah ṭan a ni a, Education secretary, K.Lalnghinglova’n a hawng. Higher Games hawnna inkhawm hi School Education director, P.Lalchhunga’n a kaihruai a; Education secretary chuan zirlai kalkhawmte fuihin, “Infiamna khawvelah Mizoram tihmingṭhatu in nih theih ngei ka beisei,” a ti a, rilru thianghlim pu a, huaisen taka inelna turin a chah. Mizoram Higher Secondary Games hi kum 1999 aṭangin neih ṭan a ni a, tun ṭumah hian sikul 27 aṭangin zirlai 1,391 an tel a, chung zinga zirlai 432 chu Aizawl pawn lam an ni. Infiamna chi hrang pariatah an inel ang a, December 13-ah zawh a ni ang.

11th. Wednesday: Lawngtlai East constituency huam chhunga Ṭialdawngilungah chuan EVM a chhiat avangin nimin khan inthlan ṭhat a ni a, voter nei mi 257 zinga mi 207 in vote an thlak. Vote tlate hi vawiin zing dar 8 aṭangin Lawngtlai DC office-ah chhiar a ni ang. Lawngtlai East constituency-ah hian vote chhiar tawh chinah INC candidate, H.Zothangliana chuan vote 7993 hmuin, amah hnaih bertu MDA candidate, Vanupa Zathang aiin vote 83 in a hmu tam zawk a ni.

12th. Thursday: Lawngtlai East-a polling station no. 30-na, Ṭialdawngilung polling station-a vote tlate chu chhiar a ni a; he bialah hian INC candidate, H.Zothangliana chuan amah hnaih bertu MDA candidate Vanupa Zathang chu vote 273-in a hneh. Ṭialdawngilungah hian vote 207 tlain, INC candidate H Zothangliana’n vote 198, a hmu a, MDA candidate Vanupa Zathang-in vote pariat hmuin, NOTA-ah vote pakhat a tla bawk. Heti hian Lawngtlai East bial pumpuiah H Zothangliana’n vote 8,191 a hmu a, Vanupa Zathang-in vote 7,918 leh ZNP candidate F.Sangdawna’n vote 641 an hmu bawk. INC candidate thlan tlin a nih leh tak avang hian INC chuan Mizoram Assembly seat 40-ah seat 34 an nei ta a ni.

13th. Friday: Chief Minister Lal Thanhawla chuan Vanapa Hall-ah Sericulture department buatsaih, North East Textile Promotion Scheme leh Workshop on Implementation of Catalytic Development Programme under 12th Plan in Mizoram tihte a hawng. CM chuan, sorkar hnathawkte muangchàn vangin Mizoramin central fund a hmuh loh phah ṭhin thu a sawi. NE Textile Promotion Scheme hawnna inkhawmah hian Moncy Isaac, dy.secretary (tech), Central Silk Board-in scheme chungchang a sawifiah a ni.

14th. Saturday: Chief Minister leh Council of Ministers lak luhna inkhawm ‘Swearing-in-Ceremony’ chu urhsun takin Circular Lawn, Raj Bhawan-ah neih a ni a, Mizoram Larsap Pu Vakkom Purushothaman chuan Chief Minister leh Council of Ministers te hi riawmna thu ‘Oath of Office & Secrecy’ tiam tirin a la lut a ni. A hmasa berin Pu Lal Thanhawla chu Larsap chuan rinawmna thu ‘Oath of Office & Secrecy’ tiam tirin Chief Minister atan a la lut a. Hemi hnu hian Cabinet Ministers atan Pu R Lalzirliana; Pu R Romawia; Pu Lalsawta; Pu H Rohluna; Pu Zodintluanga; Pu PC Lalthanliana leh Pu John Rotluangliana te chu a mal mal in ‘Oath of Office & Secrecy’ Larsap in a tiam tir hnuin lakluh an ni. Hemi dawtah hian Ministers of State atan Pu Lal Thanzara; Pu Lalrinmawia Ralte; Pu C.Ngunlianchunga leh Dr. B D Chakma te chu a mal mal in rinawmna thu ‘Oath of Office & Secrecy’ Larsap in a tiam tir hnuin lakluh an ni. Swearing-in-Ceremony-ah hian ex-Chief Minister Pu Zoramthanga; Pu C L Ruala, Lok Sabha MP; AICC Member Pu Eduardo Falerio; Assam Health Minister Pu Hemanta Biswa Sarma; Minister lo ni tawh engemaw zat; Mizoram Legislative Assembly 7-naah MLA te leh ex-MLA engemaw zat leh Mizoram Sawrkar leh Mizorama Central Sawrkar hotu te an tel a ni.

15th. Sunday: Sunday School exam ni a ni a; Sunday School zirlai tam zawkin exam hi an bei a ni. Junior Department chin hnuai lam ten ka a chhangin exam hi beih thin a ni a; kumin atang hian Junior Department chu ziakin an bei ve tan a ni.

16th. Monday: Ni thum awh Mizoram Legislative Assembly pasarihna chu a vawi khatna atan Assembly House-ah protem speaker, R.Lalrinawma kaihhruaiin an ṭhukhawm a, MLA atana thlan tharte rinawmna thu tiamtira lak luh an ni. Assembly speaker tur thlan nghal a ni a, chuhtu awmchhun, Hiphei, Palak bialtu MLA thlan a ni. Assembly Session-ah hian protem speaker, R.Lalrinawma chuan House member atan House leader, Lal Thanhawla a la lut hmasa ber a, chumi hnuah constituency number indawtin MLA-te chu lak luh an ni. Speaker Hiphei chuan, huana pangpar mawi tak pawh a hungtu a ṭhat loh chuan an him lo tih sawiin, “Kan ram leh hnam himna chu Pathian leh he House chhungah hian a innghat a ni. Ram leh hnam humhim tur hian dan kan neih ṭhat a pawimawh a, chumi tur chuan he House chhungah hian dan kan siam dawn a ni,” a ti. House leader, Lal Thanhawla leh Opposition group leader, Vanlalzawma ten Speaker thar Pu Hiphei an rintawk thu an sawi bawk. Hemi hnu hian session tihtawp a ni. Assembly speaker thar Hiphei hi kum 1972-ah Tuipang bial aṭangin MLA atan thlan tlin a ni a, deputy speaker-ah dah a ni. Chumi hnuah UT sorkar hnuaiah Tuipang bial aṭang vêkin ṭum li MLA atan thlan tlin leh a ni. Mizoram state a nih hnua inthlanpui hmasa ber, kum 1987-ah Tuipang bial aṭangin MLA atan thlan tlin a ni leh a, kum 1989-90 chhung speaker hna a chelh. Kum 1990-96 leh 1996-2002 chhung Rajya Sabha MP a ni bawk.

17th. Tuesday: MNF president, Zoramthanga chuan Mizo Hnam Runa MNF office bearers meeting-ah Assembly inthlanah MNF-in hnehna a chan loh avangin, president a nih anga a mawhphurhnaa ngaiin president aṭanga bànna a thehlut a; a banna lehkha chu OB meeting-in an sawiho hnuah, inthlana an chak lohna chu mimal tu emaw vang ni loin, an zavaia an chak lohnaah an pawm tih sawiin, ” ‘Pu Rama’n pa ber chan chang a, mawhphurhna la a, huaisen taka bànna a thehlut hi zahawm’ kan ti a. Pu Zoramthanga leadership hi lungrual takin kan pawm a, a bànna thehluh hi kan pawm lo a, kan president ni zui zel se kan ti,” tiin MNF thuchhuah chuan a tarlang. MNF OB meeting hi sr. vice president, Tawnluia’n a kaihruai a, member 94 an tel. MNF OB meeting chuan, MNF unit, group leh block-te term a tawp tawh hlawm avangin, a rang thei ang bera inthlan tharna buatsaih ni se, an ti a; MNF gen.hqrs. inthlan chungchang chu president hoa ngaihtuah atan an dah thung.

18th. Wednesday: Economics & Statistics department chuan I&PR auditorium-ah Registration of Births & Deaths annual training an buatsaih. Training hawngtu Economics & Statistics director, Saihlira chuan tualchhung a piang leh thi chhinchhiahtute chuan Mizoram dinhmun pholangtu pawimawh tak an ni tih an hriat a pawimawh thu sawiin, hemi lam buaipuitute chu piang leh thi an ziahluhah leh certificate pekchhuah danah fimkhur tak leh uluk taka ti turin a chah a ni. Training-ah hian Mizoram hmun hrang hranga registrar (birth & death) te an kalkhawm a, Directorate of Economics & Statistics, RBD Wing a deputy director leh research officer-te’n training an pe a ni.

19th. Thursday: Mizoram Secretariat Service Association (MSSA) chuan ATI Auditorium-ah general conference an hmang a; an hun hmanpuitu, Health minister Lal Thanzara chuan, mahni hna thawk ṭha peih lo chu mipui leh a chhawrtu zah lohna a nih thu a sawi. MSSA conference-ah hian chawhnu lamah rorel leh hruaitu thar thlanna hun hman a ni a, hruaitu thar atan mi 10 an thlang chhuak a ni.

20th. Friday: Chief minister, Lal Thanhawla chuan New Delhi-ah prime minister, Dr Manmohan Singh leh UPA chairperson, Sonia Gandhi-te a hmu a; Mizoramin sum lama harsatna a neihte a sawipui. Lal Thanhawla chuan prime minister hi Mizoram sorkarin non-plan hnuaia sum harsatna a neihte sutkiansak turin a ngen a; prime minister chuan, ram pum sum harsatna hre reng chungin Mizoram sum harsatna chu chingfel tura theihtawp a chhuah tur thu a hrilh niin sorkar thuchhuah chuan a tarlang. Chief minister hian Sonia Gandhi hnenah pawh Mizoram sum harsatna sutkian sak turin a ngen a; Sonia Gandhi chuan, Mizoramin sum lama harsatna a neihte chu enpui a, sutkian dan tur ngaihtuahpui a tum thu hrilhin, Finance minister pawh a biakrâwn tur thu a hrilh a ni. Sonia Gandhi hian Lal Thanhawla chu Congress party-in state dang inthlanah hnehna an chan theih loh laia sorkar siam theia chakna a chang chu a lawmpui thu a hrilh a; sorkar chak leh ṭha, langtlang sorkar kalpui zel turin duhsakna a hlan a ni.

21st. Saturday: Mizoram chhim lam a tuialhthei laihchhuah tur endik leh hmala tur a sorkarin contract a lo pek tawh Reliance Natural Resources Ltd chuan hmalakna engmah an la neih loh avangin Director General of Hydro and Carbon, Ministry of Petroleum and Mineral Resources chuan RIL te hi an contract an tih tawp sak.

22nd. Sunday: Phai lam atanga power kan hmuh tlem lai berin 45.5 MW kan hmu a, kan hmuh tam lai berin 71.99 MW kan hmu a thung. Tualchhunga siam chhuah 7.7 MW nen kan hman zawng zawng 79.69 MW a ni a. Transformer load shedding bak load shedding pangngai siam a ni lova, line chhia report a awm lo bawk.

23rd. Monday: Union Public Service Commission (UPSC) Chairman Prof. D.P.Agrawal chuan Chief Minister Pu Lal Thanhawla chu a chenna bungalow-ah a hmuin Mizoram chu mawi atih thu te Pu Hawla hi a hrilh a. Chief Minister chuan UPSC kaltlanga central service-ah Mizo kam tam thin thu leh tunah chuan kan tlem tawh thu te sawiin, hemi ti tha tur hian sorkar ina a din, Youth Commission chuan Mizo thalai tam zawk central service-a an luh theih nan IAS coaching te a siam thu UPSC Chairman hi a hrilh a. Skill Development lam pawh sorkar-in chak taka a kalpui chungchang te a hrilh bawk a, Prof. D.P.Agrawal chuan hetiang lam hi a tuina zawng anih thu a sawi bawk a ni.

24th. Tuesday: Serchhip Bazar hnuai Venga awm, Malsawmtluangi (14) d/o Pi Biakhmingthangi chu a inawkhlum.

25th. Wednesday: K.Lalngena, Bawngkawn chu Krismass tuk a nih angin chhung inkhawmah hun hmang tu a ni a; a tawngtai laia a ‘ekhai’ thawt hnuah a ngawih tak reng avangin a chhungte ngaih thalo an han men meuh chuan biak theih a lo ni tawh lo. Damdawi in kalpui nghal ni mahse chhan theih a ni ta lo a ni. K.Lalngena hi 1st. July 1922 khan ah Bungzungah Rualvunga leh Chhingpuii te fa hmasa ber ni turin a lo pianga, nau pasarih zet a nei. A naupan tet atanga naupang thangduang leh hrisel tak a ni a; thian te zingah pawh a chak bik hle thin. 1942 ah Sawikungi nen inneiin Pathian malsawmna dawngin tu leh fa 80 zet an nei. Hmun hrang hranga an pem kual hnuin 2002 khan tuna an awmna Bawngkawnah hian an in bengbel ta a ni.

26th. Thursday: Aizawla Assam Rifles Quarter Guard kawt, Mahatma Gandhi-a lim dahna bul kawng kual laiah Jacob Lalnunthara (21) s/o C.Lalthanmawia Dinthar-I leh Zodinthari (14) d/o Zahmuaki Vaivakawn Zohnuai te chu Truck AS-19C/3768, Bipul Koch (32) s/o. BC Koch, Goalpara, Assam ami khalh chuan a chil hlum. Jacob Lalnunthara hian R15 Bike MZ-01/F-5863 khalhin Zodinthari hi a phur a, Treasury Square lam pana an tlanin Gandhi lim zawn kawng kual lai takah an hmaa Truck an tlan pel chu Truck hmaah tak an tlu palh ta a, Truck driver hian brake hman lovin an pahnih hian a chil ta ni a. Bike erawh mak takin a chhe lo hlauh. Truck driver bakah a chuang ve mi pahnih chu police ten an man nghal.

27th. Friday: Pu Lalbulliana s/o B.Pachhunga(L) Tuithumhnar chuan Presbyterian Kohhran ruaithehna hmunah zurui chung leh zurui dang khawmin buaina a siam a, kohhranhote thlabarin a siam. Pu Lalbulliana hian tuiso chhirbuain hliam tuar te pawh an awma. Bucket a petchhiaa, kohhranhote tawngkaa vauin a rikrap a, kohhran bungbel zawng zawng vuakchhiatah a vau bawk. Kohhran committee te hmusit takin hnam zawnga tawngkhumin a bei a, Pastor leh Pro.Pastor te pawh tawngkain na takin a bei bawk. Pu Lalbulliana hian Dt 30.12.2012(Pathianni) khan kohhran inkhawm laiin Biak In Compound ah Geletine Bomb a lo tipuak tawh bawk. Hetianga sakhuana tibawrhbang zawnga hunpui tibuai leh mipui tithlabar zawnga chetna hi Tuithumhnar Presbyterian Kohhran Committee chuan tha lo a ti takzet a, a lo chet tawh dante enin kohhran member a nihna hlihsak mai thaa hriain a hlihsak a, Bungtlang ‘S’ Police Station-ah FIR an thehlut nghal bawk.

28th. Saturday: Lallianzela (11) s/o Lalruatmawia Keitum VCP chu Tuichang N.Vanlaiphai kai thlang lawkah tuiah a tla hlum. Lallianzela hi a pa thing tuah tur lak naah kal ve in a pa’n hna a thawh lai hian a thiante nen tui an lo chen na lamah a chesual ta a ni.

29th. Sunday: Media lama kan miril Pu Khawvelthanga Joint Director, I & PR (Retd.) chu cancer natna anmahni chenna in Tlangnuamah a boral. Tlangnuam thlanmualah vuiliam nghal a ni.

30th. Monday: South Khawbunga thian rual ramvak zinga mi Pu Hranghleia Khawbung Dinthar chu Ramsa emaw tiin an zinga mi pakhat in a kap palh a,a hliam tuar lo in a boral. Pu Hranghleia hian a fate pa 3 a kalsan.

31st. Tuesday: C H Thankhuma (16) s/o. C.Lalkhumthanga, Kikawn, Bazar Veng, Lunglei chu veng dang mite nen Kikawn chhak Lungchhengaw a an insualbuaina lamah a boral. He insualbuainaa telte hi Police ten an man nghal.

Viewing all 122 articles
Browse latest View live