Quantcast
Channel: Mizoram – Mi(sual)
Viewing all 122 articles
Browse latest View live

September 2016, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Thursday: India ram pumah petrol leh diesel man tihsan a ni a, Mizoramah pawh hman ve nghal a ni. Petrol man chu litre khatah Rs. 3.38-a tihsan a ni a, diesel man chu litre khatah Rs. 2.57-a tihsan a ni thung.
2nd. Friday: Committee of Privileges, Delhi Vidhan Sabha chu an chairman Somnath Bharati hoin Mizoramah an rawn zin a, Mizoram Legislative Assembly-a Committee of Privileges-te nen an chairman PC Zoram Sangliana hoin Assembly Secretariat Annexe building-ah an inkâwm.

3rd. Saturday: UPC (NEI) Ramhlun Kohhran biak in sak thar chu UPC North Mizoram District superintendent Rev. C.Lalrammuana’n hawngin, Pathian hnenah a hlan. Biak-in thar lawm nan tlaiah chawhlui an kîlho nghal.
4th. Sunday: Lallawmkima (19) s/o Heleni, Electric Veng, Aizawl chu Sihhmui leh Lengpui inkara Tlawng luiah a tlahlum.
5th. Monday: India ramah Teachers’ Day vawi 55-na a ni a, Mizorama sikul hrang hrang leh zirlai pawlte’n zirtirtute chawimawina hun an buatsaih.Teachers’ Day-ah hian Mizorama zirtirtu pahnihte chuan President Pranab Mukherjee hnen aṭangin zirtirtu ṭha chawimawina, National Award for Teacher an dawng.
6th. Tuesday: Mizoram Legislative Assembly deputy speaker hlui LP Thangzika (92), Lunglei Rahsi Veng chu a thi. LP Thangzika hi March 15, 1924-ah Rabung, Champhai district-ah a piang a, kum 1972-ah Mizo Union divisional president a ni a, kum 1972-ah Hnahthial bial aṭangin MLA-ah thlan a ni. Kum 1993-ah Hnahthial bialah bawk MNF candidate niin thlan tlin a ni leh a, Lunglei district High Powered Committee vice chairman a ni. May 27, 1998-ah Assembly deputy speaker mawhphurhna a chelh leh a; Assembly rorel inkhawm ṭum riat a kaihruai hman.

7th. Wednesday: Zoram Entu Pawl chuan khaw hrang hranga village health worker-te tan ZEP Conference Hall, Tlangnuamah RTI, PIL, ramhmul damdawi leh Su-Jok Therapy chungchang zirhona an buatsaih a, mithiamte’n thupui an sawi. Training-ah hian mi 35 an tel a ni.

8th. Thursday: Hailakandi SP PJ Goswami chuan Kolasib SP C.Lalzahngoa chu a pisaah a tlawh a; Assam sorkar tharin an state depa awm state-te nen boruak ṭha tak neih a duh vanga tlawh a nih thu hrilhin, thawhho dan tur an rel.

9th. Friday: Roman Catholic kohhrante chuan, kum 2016 Year of Mercy-a puan pualin Khawruhliana Kalvari Tlangah Kraws kawngzawh an nei a, Mizoram hmun hrang hrang aṭangin Catholic kohhran mi ṭhahnem tak an tel.

10th. Saturday: Aizawl aṭanga Zohmun pan Mizoram State Transport bus MZ-01 F-4011 chu East Phaileng leh Keprân khaw inkarah chesualin, kawng thlangah a lum a, mi panga an hliam. MST bus-ah hian mi 20 an chuang a ni.

11th. Sunday: Presbyterian Kohhrana pastor bial hrang hrangte chuan naupang Sunday School (Beginners, Primary, Junior, Sacrament & Intermediate) inkhawmpui an hmang. Naupangte chuan Pathian thu cháng leh thu inchhangte sawi rualin, fakna hla an sa bawk.

12th. Monday: South Khawlekah Suilianmawii (40) leh a fapa Muanpuia (5)-te chu an inah thia hmuh an ni. Anmahnin thattua puh, Isak Lalrinmawia (21) s/o Lalremruata (L), South Khawlek chu police-te’n an man nghal.

13th. Tuesday: Aizawl leh Lungleiah High School Games 2016 ṭan a ni a; Lungleiah chuan HPC vice chairman S.Laldingliana, MLA-in a hawng. Aizawlah chuan Aizawla khelmual hrang hrangah hman a ni ve thung.

14th. Wednesday: Centre for North East Studies and Policy Research (C-NES)-a thawk Sanjoy Hazarika leh Preeti Gill te’n documentary an buatsaih  ‘Rambuai Mizoram’s Trouble Years’ tih leh MZU-a Prof. Margaret Zama leh Dr C.Lalawmpuia Vanchiau ten rambuai laia Mizo ziak mite kutchhuak leh sûlhnute chhuina lehkhabu an buatsaih, ‘After decades of silence: Voices from Mizoram’ tih chu IPR auditorium-ah chief minister Lal Thanhawla’n a tlangzarh.

15th. Thursday: MNF party chuan Aizawl leh district khawpui hrang hrangah ‘Zu zawrh duh lohna kawngzawh’ an huaihawt. MNF president Zoramthanga chuan, zu chu Mizoramah tihrêm vek theih an inrin vanga khap duh an ni lo a, sualna tipungtu a nih vanga duh lo an nih thu a sawi. MLPC Act hman lohna district pahnih Siaha leh Lawngtlaiah chuan MNF-te’n poster an tár a, an pungkhawm ve bawk.

16th. Friday: BJP Mizoram Pradesh president Prof. JV Hluna chuan an party pisaah ‘BJP leh Kristianna an inrem em?’ (BJP leh Kristianna thua thu dik pholanna) tih lehkhabu thehlep (booklet) a tlangzarh. Prof. JV Hluna chuan, Mizoram mipui tam takin Congress party dâwt phuahchawp vangin BJP an hmuh dan a dik tâwk lo nia sawiin, “Booklet-ah hian thil nih dan leh thu dik tak tarlan a ni a. Booklet hmang hian Zoram mipuite’n BJP hi Kristianna dotu a ni tak tak em tih chiang takin an hre thei dawn a ni,” a ti.

17th. Saturday: Ruahsur nasa vangin Mizoram hmun hrang hrangah chhiatna a thleng a; Tlungvel khuaah chuan leiminin in pathum a hnâwl a, mi pangain nunna an chán.

18th. Sunday: Presbyterian Kohhrana Senior department-te chuan bial hrang hrangah inkhawmpui an hmang. Inkhawmpui hi bial tam zawk chuan intihsiakna atan an hmang lo a, bial ṭhenkhat erawh chu an intihsiak thung. Pathian thu leh hla leh thil dangte hmangin Pathian an chawimawi a ni. Kuminah hian MSSU hnuaia Senior department-ah zirtirtu 4,558 leh zirlai 30,191, an vaiin 34,749 an awm.

19th. Monday: Home minister R.Lalzirliana chuan pianphunga rualbanlo Vanrammawii (22), Armed Veng hnenah lehkha a zir chhunzawm zel theihna tura a hman atan taxi a hlân. Taxi hlanna inkhawm hi Lal Thanhawla Auditorium-a neih a ni a; Home Minister chuan, Vanrammawii hnena taxi hlan a ni chu tumahin an thîk a rin loh thu sawiin, “Kum 2009 aṭangin sorkarin Aizawl khawpui atan taxi permit kan la pe miah lo. Vanrammawii hi tuma’n an thîk ka ring lo a, amah ang hian mahni kea kal thei loin awmin, taxi thar neih phah dawn mah ila tumahin an duh ka ring lo,” a ti. Vanrammawii hi thla kua a nih aṭanga rualbanlo, kal thei lo a ni a; Class VII-ah Mizoram pumah pakhatna niin, HSLC-ah first division-ah a pass a, tunah hian Pachhunga University College-ah fifth semester a zir mek a ni.

20th. Tuesday: Central YMA hnuaia ruihhlo do pawl, SRS-te chuan Aizawla ruihhlo zuartu hlun tak, Thangchhungi d/o Rothianga, Ṭawipui South, Lunglei district chu heroin hawng khat nen, Vaivakawn Zohnuaiah an man. Thangchhungi hi SRS leh VDP te pawhin an man fo tawh a; thuneitute hnenah hlan ni ṭhin mah se, a táng rei ngai meuh lo nia sawi a ni.

21st. Wednesday: Council of Minister Chief Secretary conference hall-a chief minister Lal Thanhawla hoa ṭhukhawm chuan sikul kai hun chungchanga ruahmanna thar an pawm. Thlasik leh nipuiah sikul ṭan hun a inang dawn lo.An ruahman dan chuan thlasik (winter)-ah, October 15 aṭanga a kum leh February 15 inkara sikul ṭan hun chu zing dar 8:30 a ni a; nipui (summer) February 16 a-ṭanga October 14 chhunga sikul ṭan hun tur chu zing dar 8 a ni.

22nd. Thursday: August 27, 2016 zana Lunglei Zohnuai mi, C.Lalsawmliana (33) vit hlumtua puh Stephen Lalchawiliana hmel hmuh tumin Zohnuai veng mipuite Lunglei Court tualah an pungkhawm a; anmahni dangtu police-te nen an innawr buai a, Court building an vawm bakah, Lunglei Chief Judicial Magistrate quarters an suasam.

23rd. Friday: Home minister R.Lalzirliana chuan Sabual khaw hlui, Hmunhlui tlanga Mamit District Jail siam thar a hawng.Jail thar hi mi 114, mipa 70 leh hmeichhia 44 tàn theihna a ni a; Jail hung chhungah in pakua leh hung páwn lamah quarters 15 a awm. Jail Superintendent hoin thawktu mi 34 leh armed security guards (MRHG) mi 24-in an awm chilh dawn a ni.

24th. Saturday: MZP headquarter, Manipur chuan Churachandpur, Manipur-ah 43rd. Annual Conference cum Meritoriuos Award 2016 an hmang a; parliamentary secretary (School Education) Joseph Lalhimpuia’n a hmanpui. Joseph Lalhimpuia chuan, chief minister Lal Thanhawla’n ‘Political boundary-in min dang mah se, thisena kan inzawmnate leh kan inkungkaihna hi engmahin a dang lo a, tihchak deuh deuh a ṭul. Hnam dang hmuha kan mawi theih nan Zo hnahthlakte’n inpumkhatna ṭha zawk neih kan neih a ṭul. Zo hnahthlakte chu hmun hrang hranga kan ram aiawha awm kan nih avangin sorkar chu a tih ve theih lam leh a tih ve turahte kan tlanchhe lo,’ tih sawi tura a chah thu a sawi.

25th. Sunday: Vairengte field no. 2-a Mizoram UPC kohhran ṭhalai, Penticostal Youth Department (PYD)-in September 23, 2016 zan aṭanga General Conference an hman chu a ṭiak.PYD-te hian kum 2017-18 chhunga kumpuan atan ‘Rinawmna’ an thlang a; kum 2016-17 chhunga budget atan Rs. 17,96,000 an pawm bawk.Mizoram PYD-ah hian member 10,101 awmin, mipa 6,402 leh hmeichhia 3,699 an an ni a; member zinga mi 2,556-in zûk leh hmuam nghei tawh a ni.
26th. Monday: Mizoram People’s Conference (MPC) party-a executive vice president leh speaker hlui Dr Kenneth Chawngliana chuan Zoram Nationalist Party a zawm a, ZNP president Lalduhoma’n an party pisaah a lawm lut.Dr.Kenneth Chawngliana hi ZNP Political Affairs Committee thutlukna angin ZNP Vice President-ah dah nghal a ni.ZNP thuchhuah chuan, MPC Executice Vice President an lawm luh rual hian, Aizawl veng hrang hranga MNF leh neutral voter eng emaw zat an party-ah an lawm lut niin a tarlang.

27th. Tuesday: Union minister of state for Environment, Forest & Climate Change (independent charge) Anil Madhav Dave chuan, Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma leh chief minister Lal Thanhawla te an chennaah a kâwm.
28th. Wednesday: Mizoram Police, YMA Sub-Headquarters Champhai leh MZP-te ṭanghoin ruihlo do beihpui thlakna tura an din, ‘Ruihlo Dotu Champhai’ bul ṭan nan Champhai College auditorium-ah inkhawm buatsaih a ni.
29th. Thursday: Mizoram Ṭhalai Kristian Pawl (ṬKP)  chuan, MṬKP thurel bawhzuiin ‘Human trafficking chungchâng leh ruihhlo ṭhat lohzia inzirtîrna’ hun an hmang ṭan.ṬKP-te hian human trafficking changchung leh ruihhlo ṭhat lohzia inzirtirna an kalpui turah hian Social Welfare department an thawhpui dawn a ni.

30th. Friday: Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma chuan, Raj Bhavan-ah Mara Autonomous District Council (MADC) sorkar hotute a kâwm a; MADC chhunga hmalakna kalpui mek leh hmathar lakna turte a sawipui. Meeting-ah hian MADC chief executive member RT Zachono chuan, an hmalakna hnuaiah dan chi hrang hrang 22  pass a nih tawh thu te, sum harsatna an tawh ṭhin eng emaw chen chu chinfel a nih thu te, hmasawnna project pakua zawh a nih thu te, school building 15 syyak zawh tawh a nih thu te, rural housing scheme hnuaia rangva hlawm 4,286 sem a nih thute leh, sum dehchhuah kawngah handloom leh handicraft, vety farm, quarry, fisheries leh marboat-te an hman ṭangkai thute a sawi.


October 2016, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Saturday: World Old Age Day a ni a, Mizoram hmun hrang hrangah hman a ni a, sorkar mi pawimawhte pawhin an hmanpui. Kum 2011 chhiarpuiah senior citizen (kum 60 chung lam) Mizoramah 49,799 an awm a, chung zinga 25,469-te chuan tar pension (old age pension) an la mek a ni.

2nd. Sunday: India hnampa, Mahatma Gandhi pian champha a ni a, amah hriatrengna leh zahna lantir nan sorkar hotu liante’n Zodin Square-a Mahatma Gandhi limah pang¬par an dah. India Hnampa zahna lantirnaah hian Governor Lt.Gen. Nir¬bhay Sharma-a’n pangpar dah hmasa berin, chief minister Lal Thanhawla’n a dawt a; a hnuah Legislative Assembly speaker Hiphei, Home minister R.Lalzirliana, minister dang te, parliamentary secretary-te leh MLA te, Chief Secretary, DGP leh sorkar officer dangte’n zahna pangpar an dah a ni.

3rd. Monday: UPC (North East India)-a ṭhalai pawl, PYD-te chuan Mizoram hmun hrang hrangah Social Work Day an hmang a; Aizawlah chuan thisen pek rûnpui neih niin, thisen unit 143 an pe.

4th. Tuesday: India rama thlawhna service liante zinga mi, SpeceJet chuan Mizoram a rawn thlun zawm ve ta a, Lengpui Airport-ah Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma-a’n a hawng. SpiceJet thlawhtheihna hi nitin Kolkata leh Guwahati aṭangin a rawn ṭum ang a, khawpui pahnih pan hian a thlawk chhuak ṭhin dawn a ni. Spicejet hian Aizawl/Lengpui hi khawpui an thlun zawm 44-na a ni a, chungte chu India rama khawpui 38 leh ram pawna khawpui parukte an ni. Ni tin flight 317 an nei ṭhin a; Boeing 737NG thlawhna 29 leh Bombardier Q-400 thlawhna 14 an thlawhtir mek a ni. Aizawl bikah hian Q400 a thlawk dawn a, passenger 78 a phur thei a ni.

5th. Wednesday: National Wildlife Week vawi 62-na pualin Environment, Forest & Climate Change department-in Wildlife Run an buatsaih. He hunah hian Kulikawn leh Chanmari aṭanga tlan ṭanin, Lammualah an intâwkkhawm a; Lammuala inkhawm tawi buatsaih chu Forest minister Lalrinmawia Ralte-in a hmanpui a ni.

6th. Thursday: Sateek Branch YMA chuan Aizawl Civil Hospital tan thisen unit 34 an pe a, a petute mipa 32 leh hmeichhia pahnih an ni.

7th. Friday: Lalhminghlua (19), Thingsai chu Shillong-ah motor-a chetsualnaah a thi. Lalhminghlua hi Shillong Lajong Football Club-a khel a ni a, Ningani zan khan a chuanna bike leh motor an insû a, NEIGhRIMS damdawi-ina lak a nih hnuah a hliam tuar loin a thi a ni.

8th. Saturday: Champhai Kahrawt branch KṬP ten an diamond jubilee pualin mipa 24 leh hmeichhia 24-in Champhai District Hospital-ah thisen unit 48 an pe.

9th. Sunday: Mizoram Presbyterian Kohhrana inkhawmpui lian ber dawttu, Presbytery Inkhawmpui, Octo¬ber 6, 2016 zana ṭan chu a ṭiak. Inkhawmpui hi Mizoram Synod hnuaia Presbytery 47-ah neih a ni a; Synod hnuaia Presbytery dang palite chu Mizoram páwna awm an nih avangin an remchan hunah inkhawmpui an hmang ve ang.

10th. Monday: World Mental Health Day a ni a, Aizawlah hmun thuma hman a nih bakah, district dangahte pawh hman a ni. Kumina thupui chu, ‘Dignity in mental health – Psychological and mental health first aid for all’ tih a ni.

11th. Tuesday: Lalhmingmawia Chinzah s/o C Tinkara, Sangau-I chu khuaiin a zûk a, a hliam tuar loin a thi. Lalhmingmawia hi an khua aṭanga km. 7 vela hlaah fasuar siamna tur hmanrua la tura a kalnaah khawi¬vanrial bu tawn palhin, an zûk rawn a, khua panpui a nih laiin a thi a ni.

12th. Wednesday: Disaster Management & Rehabilitation (DMR) department leh Geo Hazards International – India ṭangkawp chuan IPR Conference Hall-ah ‘Practical Applications of Neotectonics & Quarternary Geology in Geological Hazards Assessment training an buatsaih a, Governor Lt. Gen. Nirbhay Sharma khuallian a ni. Training hi DMR secretary Zothankhuma’n a kaihruai a ni.

13th. Thursday: Lunglei Zohnuaia Digital Planetarium sakna tur hmun chu parliamentary secretary Joseph Lalhimpuia’n a tlawh a, ram dinhmun a enfiah. Planetarium hi cheng nuai 350/- sênga sak tum a ni. Digital planetarium hi arsi pian (shape) anga sak tur a ni a, ṭum khatah mi 60-in an en theih tura ruahman a ni. Planetarium sakna tur hmun hi Zohnuai High School leh Zohnuai Primary School-II ten ram an pek a ni.

14th. Friday: Mizoram sorkar, Information & Public Relations (IPR) department leh Mizoram Journalist Association (MJA) ṭangkawp chuan IPR Auditorium-ah Zoram Tlangau editor Lalbiakthanga Pachuau, kum 90 chuang tawh chu India rama chanchinbumi thawk mek (working journalist) upa berah an puang. Working journalist upa ber puannaah hian accredited journalist tharte hnenah accreditation card sem nghal a ni.

15th. Saturday: Aizawl lam pana tlan XUV car MZ-01 M-8604, Lalremruata (26) s/o F.Lalchamliana (L), Bungkawn, Aizawl a mi khalh chuan Damdiai, Maubuangah kawng sira awm mi pali a hnâwl a, an zinga Zopari w/o Remthanga chu damdawi inah a thi.

16th. Sunday: Bible Society of India (BSI), Aizawl Auxiliary Youth Committee buatsaih, Salvation Army Aizawl Temple Corps-a Inrinni zana BSI zaipawl hrang hrangte puala ‘Choir Convention’ neih chu a tiak. Choir Convention-ah hian BESY Choir bakah, Mizoram hmun hrang hranga BSI puala zaipawl din 18-te an tel a; zaipawl hrang hrangte chuan Pathian fakna hla an rem a ni.

17th. Monday: Agriculture directorate con¬ference hall-ah World Food Day hman a ni a, Agriculture minister R.Lalzirliana chu khuallian a ni. R.Lalzirliana chuan, khawvel hmun dangah chuan World Food Day-ah mipui zirtirna lam hawia hman ṭhin a a nih thu sawiin, “Mihringte hi ei leh in tel loin a nun theih loh a, mi tinin retheihna leh rilṭamna tuar lo se duhthusam a ni. Khawvel mihring awm pakua zela pakhat hi ei tur tlachham nia chhût a ni a, kum tinin naupang tam tak ei tur ṭha hmuh loh vangin an thi ṭhin,” a ti.

18th. Tuesday: UDPA minister Zodintluanga chuan a pisaah Aizawl Municipal Corporation (AMC)-a councillor-te a kâwm a, AMC councillor-te chu mayor PC Lalhmingthanga hoin an tel. He hunah hian Aizawl khawpui tihhmasawnna tur scheme, Atal Mission for Rejuvation and Urban Transformation (AMRUT) hnuaia hmalak dan tur an sawiho.

19th. Wednesday: Romuanpuii Zadeng lehkhabu ziah, ‘Pûk Dangdai’ tih chu MZP pisa-ah MZP Chanchinbu editor Lalvansanga Pautu-in a tlangzarh.

20th. Thursday: YMA Rorel Inkhawm hmasa ber chu R.Dengṭhuama Indoor Stadium, Mualpuiah neih a ni. He hunah hian Zo hnah¬thlakte tun aia inpumkhat lehzual theih nana hmalak bakah thu dang engemawzat an rêl a; kum 2017 kumpuan atan ‘Ram leh hnam humhalh’ tih an thlan bakah, kum 2017-a YMA General Conference neihna atan Champhai Zotlang an thlang.YMA General Conference chu kum tin neih a ni tawh dawn lo a, General Conference neih loh kumah Rorel Inkhawm neih ṭhin tura tih niin, kumin hi tarlan ang khian rorel inkhawm neih hmasak ber a ni.

21st. Friday: Central YMA presi¬dent a záwna ni rei ber, B.Daniala (70) h/o Krosthangi, Ramhlun South chu Greenwood Hospital-ah stroke vangin a thi. July 3, 1946-a piang B.Daniala hi Central YMA-ah kum 1983-1989 chhung leh 1989-1993 chhung president a ni a, CYMA president chanvo chelh rei ber a ni. CYMA-ah vêk kum 1977-1983 chhung assistant secretary a ni a; Ramhlun branch YMA-ah president leh mawhphurhna dangte a chelh tawh bawk.

22nd. Saturday: MNF party chuan Mizoram hmun hrang hrangah MNF din champha vawi 55-na an hmang. MNF din champha hi unit hrang hrangah hman a ni a, inkhawm leh ṭawngṭai rualna hunte an hmang a ni.

23rd. Sunday: Mizoram UPC koh¬hrana hmeichhe inkhawmpui lian, LAD General Conference vawi 22-na, October 21, 2016 zana Champhai Zote-a ṭan chu a ṭiak. Conference hi pan¬dal-ah neih a ni a, palai riak lut mi 1,578 niin, rorel palai chu mi 850 an ni. Kum 2017-ah General Conference neihna atan Bilkhawthlir bial leh kum 2018-ah Mamit bial an thlang.

24th. Monday: Pípúte Sûlhnû Humhalhtu Pawl (PSHP), Dung¬tlang hruaitute chuan Raj Bhavan-ah Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma an kâwm a; Dungtlangah culture centre sak an duh thu an sawi chu Larsap chuan, theihtawp a chhuah dawn thu sawiin a lo chhang.

25th. Tuesday: Melvyn Vanlalhlimpuia lehkhabu buatsaih, ‘General English Volume-2, Zoṭawnga English Zirna’ tih chu Aizawl Press Club-ah minister C.Ngunlianchunga’n a tlangzarh. He hunah hian C.Ngunlianchunga chuan, changkanna ûm pha turin sap ṭawng thiam a pawimawh thu a sawi.

26th. Wednesday: Mizoramah rei lo tê lìr a nghîng a, thil tihchhiat a neih hriat a ni lo. US Geological Survey tarlan danin, lirnghing hi Serchhip district hnuai km. 41 vela inṭan a ni a, magnitude 4.7-a náin a nghing a ni.

27th. Thursday: Chief minister Lal Thanhawla chuan Aizawl-Lunglei World Bank kawng kam, Sailam bazar-ah petrol pump thar Zozo Filling Station a hawng. CM chuan, kawngkam leh dawra petrol zawrh chu sorkar dan bawhchhiatna a nih thu sawiin, “DC leh SP-te’n he dan leh hemi chungchanga thupek awmsa chu khauh zawka an kenkawh a ṭul,” a ti.

28th. Friday: Central YMA hruaitute chuan Raj Bhavan-ah Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma an kâwm a; eirawngbawlna gas tihchingpen chungchanga an hmalakna leh ruihhlo an do dante an hrilh.

29th. Saturday: Upper Republic Branch KṬP-te Lawipu rama huan sâmfaia an hnatlan naah an chhun chawlh laiin Khawhpawp lui lian thutin mi pahnih a la a; pakhat zawk PC Lalhmachhuani (24) d/o Khawlchhuanmawia chu a hmunah a thi.

30th. Sunday: Sihphir Venglai Presbyterian kohhranah The Leprosy Mission hotuten rawngbawlna an nei. He hunah hian Upa Liansailova, Bungkawn Aizawl chuan thu a sawi a; Leprosy Choir bakah midang tlem azawngin an rawn tawiawm bawk.

31st. Monday: Aizawl Municipal Corporation huam chhunga Dawrpui Vengthar local council seat khat atana by-election chu neih a ni a, tlai dar 4 khan vote thlak zawh fel a ni.Vote hi polling station pathumah thlak a ni a, vote nei mi 2599 zinga 1515 in vote an thlak a, vote tla zat hi 58.29% a ni. He inthlanah hian MNF candidate Robert Zosangliana chuan amah hnaih bertu Congress party candidate Aldrin Zosangliana chu vote 95-a hnehin a tling.

November 2016, Mizo(ram)Diary

$
0
0

1st. Tuesday: Aizawl Municipal Corporation-a councillor 12-te chu India ram khawpui hrang hranga tualchhung sorkar (municipal) rorel dan zir tur leh an hnathawh dante zir turin Aizawl aṭangin an chhuak. AMC councillor-te study tour-a kalte hi deputy mayor Lalringliana’n a ho a ni.

2nd. Wednesday: SBI digital branch thar, ‘sbiINTOUCH’ tia vuah, Chanmari, Aizawla mi chu chief Minister Lal Thanhawla’n a hawng. sbiINTOUCH hi khawl changkang ber ber hmanga thuam a ni a, independent (mahnia inrêlbâwl) branch a nih ang leh digital branch a nih angin hnathawk pawh mi pahnih chauh dah a ni.

3rd. Thursday: Haulawng khua chuan an khuaa Zokhuma Memorial Field-ah an khaw kum 100 tlin an lawm a, minister Zodintluanga leh PC Lalthanliana ten an hmanpui.Tun dinhmunah Haulawng khuaah hian in 527 ah mihring 2229 an cheng mek a ni. 

4th. Friday: Association of PHE Officers chuan officer pangate kaisan lawmna hun, Water Treatment Plant Site, Dihmunzawlah an hmang a; PHE minister Zodintluanga’n hmanpuiin, officer-te fuihna thu a sawi.PHE engineer kaisangte hi – Lalmuanzova (chief engineer aṭangin engineer-in-chief-ah), C Lallunghnema (SE aṭangin CE-ah), Zodinthari (EE aṭangin SE-ah), Lalzuimawii (SDO aṭangin EE-ah) leh, C Zothantluanga (SDO aṭangin EE-ah)-te an ni.

5th. Saturday: Lalenkawli (20) s/o Chuakunga, Kolasib Salem Veng chu Rengtetlanga bawlhhlawh paihna bul kawng thlangah thia chhar a ni.Lalenkawli hi November 3 tlai aṭangin chin hriat loa a bo a ni.

6th. Sunday: Khawvel Sunday School Ni a ni a, Mizoram Presbyterian Kohhran chuan puitling lamah Pu Mûka chanchin an zir a, naupang lamin CT Studd-a chanchin an zir thung.Khawvel Sunday School Ni hi United States-a Tabernacle Presbyterian Kohhrana mi, Dr George W.Bailey-a rawt chhuah nia sawi a ni a, kum 1907-a World’s Sunday School Association Convention, Rome-a neihah leh kum 1910-a Washington Convention-a an sawihona May 22, 1910 aṭangin hman ṭan a ni.

7th. Monday: Pachhunga University College-a Department of Statistics leh Sampling and Official Statistics Unit, Indian Statistical Institute, Kolkata ṭangkawp chuan PUC-ah ‘4th Workshop on Official Statistics in North Eastern States’ tih hmangin zirhona an buatsaih a, Higher & Technical Education minister R.Romawia’n a hmanpui.

8th. Tuesday: Kolasib College-a Schedule Tribe hmeichhe zirlaite tana hostel sak thar, ‘Kumtluang Hostel’ chu chief minister Lal Thanhawla’n a hawng. Chief Minister chuan, hostel neite chu sorkar dan zawm vek tura beisei an nih thu a sawi. Hostel building hi chawng li a ni a; dormitory, a enkawltu awmna, chowkidar awmna, common room, multipurpose hall, lehkha zirna, eirawngbawlna choka leh chaw einate a awm. 

9th. Wednesday: Black money leh pawisa lem tam lutuk tih ziaawm theih nan Central sorkar chuan Rs 500/- leh Rs 1,000/- note-te chu a ti thi. Hetih rual hian Rs 500/- leh Rs 2,000/- note thar te tih chhuah nghal ni.

10th. Thursday: Mizoram Government AdHoc Aided High School Teachers Association (MIGAHTA) chuan Chanmari YMA Hall-ah Special Conference an hmang a, chief minister Lal Thanhawla’n a hmanpui. Special Conference-ah hian resolution pathum – chatlak loa hlawh an lak theih vanga Mizoram sorkar chunga lawmthu sawina te, tuna an hlawh lak mek basic pay leh half allowance chu full alowance anga pe tura sorkar ngenna leh, an damloha medical reimbursement bill phalsak ve tura sorkar ngennate an pass a ni.

11th. Friday: Mizoram tlawha rawn zin, Union Railways minister Suresh Prabhakar Prabhu leh minister of state for Railways Rajen Gohain te chuan Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma leh chief minister Lal Thanhawla an kâwm a; thil pawimawh hrang hrang an sawipui.

12th. Saturday: Chhinga Veng, Dawrpui, Electric Veng, Saron Veng leh Zarkawt branch YMA-te thawhhona, YMA Joint Duty-te chuan ruihhlo October 4 leh November 11 inkara an mante chu Dawrpui School kawtah an hâl a; hei hi ṭum hnih ruihhlo an hâl ralna a ni.

13th. Sunday: Centrar sorkar in tunhnaia pawisa note lian a tih thih avangin bank lam thawkte an buai hlea; hei vang hian nilengin duty pangngai angin hna an thawk.

14th. Monday: Sairang police-te chuan an thudawn bawhzuiin Mualkhangah gas khawih chingpen tum lai Zaikunga (38) s/o Zanawka, Teiliangmura, Tripura chu nangchingin, an man a, thubuai an siamsak.

15th. Tuesday: Mizorama a hmasa ber turin Urban Development & Poverty Alleviation (UDPA) department chuan internet hmangin e-office an kalpui ṭan dawn a, UDPA minister Zodintluanga pisaah a hawng. UDPA Minister chuan, paper chhah pui pui kenkual a ngai tawh dawn lo tih a sawi. UDPA department hian e-Office Lite a hmang dawn a, hmangtu (user) 250 an awm thei dawn a, department-ah user 76 leh Secretariat-ah 15 awmin, user 91 an awm ang.

16th. Wednesday: Mizoram University-a Mizo department chuan,Vanapa Hall-ah Lalzuithanga kutchhuakte zirhona, ‘National seminar on Creative Writings in commemorate the birth centenary of Lalzuithanga’ tih an buatsaih a; Art & Culture director R.Hmingthanzuala’n a hmanpui. Lalzuithanga hi kum 1916-ah a piang a, kumin hi a kum 100-na a ni. Lalzuithanga chuan thawnthu (novel) pariat leh lemchan thawnthu leh hla eng emaw zat a phuah a, a manuscript hmuh zawh loh pariat a awm bawk.

17th. Thursday: PRISM office-ah Mizoram Peoples Conference (MPC), Zoram Decentralisation Front (ZDF), Zoram Exodus Movement (ZEM) leh PRISM hruaitute’n joint meeting an nei a, kum 2018-a Assembly inthlanpuiah candidate neih an rél.

18th. Friday: Mizoram police-a CID (Crime) hnuaia Special Narcotics police-te chuan Ch. Chhunga Truck Terminal, Rangvamualah Sumneihngula (43) leh a nupui Nomenthluaii (42)-te hnen aṭangin heroin hawng 15 an man a, heroin an man hi tualchhunga hralhna ang chuan Rs. 7,50,000/- hû a ni.

19th. Saturday: Information & Public Relations department leh Mizoram Art Development Society (MADS)-te chuan, Annual Art Exhibition khârna leh high school leh middle school tana ‘On The Spot Painting Competition’ an buatsaiha tiṭhate hnenah lawmman an sem a, minister Lalsawta’n a hmanpui. On The Spot Painting Competition-ah hian high school section-ah zirlai 25 leh middle school section-ah zirlai 39 an tel a; certificate bakah pakhatnain Rs. 5,000/-, pahnihnain Rs. 3,000/- leh pathumnain Rs. 2,000/- an dawng a ni.

20th. Sunday: Mizoram Synod hnuaia Campus Ministry chuan Kolasib Diakkawn kohhranah hun an hmang a; He hun hi Diakkawn kohhran hnuaia Kristian Chhungkaw Comtt. bultuma hman niin, thupui atana thlan ‘Zirna leh Moral Reform’ tih chu Rev Lalchungnunga, Director in fiah leh ngaihnawm takin a sawi.

21st. Monday: Meizûk sim hnua vaihlo dona kawnga hma latu pawl, Tobacco Quitters of Mizoram (TQM) chuan Aizawl Press Club-ah an pawl din champha vawi thumna an lawm a, Health minister Lal Thanzara’n a hmanpui.

22nd. Tuesday: Chalfilh bialtu MLA Dr. Ngurdingliana chuan a bial chhung Phullenah leh Suangpuilawnah NLUP a sem. Dr. Ngurdingliana chuan, “NLUP-ah hian cheng vbc. 288/- leh NEDP-ah vbc. 250/- kan dah a, hei aia tam hi nakkumah kan dah leh dawn. NLUP hlawhtlinpuitute chu NEDP hmangin kan tanpui chhunzawm zel dawn a ni,” a ti.

23rd. Wednesday: Mizo scientist kan tih mai, India rama civil mite chawimawina sang Padma Shree dawng tawh leh Central YMA president hlui, C.Rokhuma (100) h/o Lalrinthangi, Mission Vengthlang chu a thi.

24th. Thursday: Art & Culture department leh Central YMA-in Lammuala ni hnih awh hnam lâm intihsiakna, 12th. Chief Minister’s Running Trophy in YMA Cultural Dance Competition 2016 chu khar a ni a, chief minister Lal Thanhawla’n lawmmante a sem. Lâm pathuma tiṭha ber chu Ramthar North Branch YMA an ni. CM’s Running Trophy in YMA Cultural Dance Competition-ah hian tel turin YMA branch 56-in hming pe mah se, branch 38 chiah an lám thei a, chu’ng zinga branch pali chu Aizawl páwn aṭanga tel an ni. YMA branch-te chu Cheraw (Kântluang), Chawnglaizawn leh Tlanglâmte hmangin an intihsiak. CM Running Trophy in YMA Cultural Dance Competition hi kum 1993-ah nei ṭan a ni a, kum kar thlakin neih ṭhin a ni. 

25th. Friday: Kohhran Hmeichhe Ni a ni a, Presbyterian Kohhran Hmeichhiate’n bial leh kohhran mal huapin an hmang. Kohhran Hmeichhe Ni hi kum 1997-ah hman ṭan a ni a, November thlaa Zirtawpni hnuhnung berah hman ṭhin a ni. 

26th. Saturday: Aizawl SP hnuaia District Special Branch (DSB) chuan Chanmari, Aizawlah Metamphitamine mûm 10,021 leh a neitua puh David Vanlaltluanga (38), Chanmari, Aizawl nia insawi an man. DSB hian Meth hi Chanmari-Chaltlang road-a motor chhunga a leitu tur hnena an inhlan chhawng tur nangchingin an man a ni.

27th. Sunday: Mizoram Baptist Kohhran ni pawimawh, ‘Rualbanlote Ni’ a ni a, he ni pual hian Baptist tualchhung kohhran tinah chawhma inkhawmah hun hman a ni. Rualbanlote Ni thupui chu ‘Miin i chunga an tiha i duh tur ang apiang chu, mi chungah pawh ti ve rawh u’ tih a ni. 

28th. Monday: MNF ṭhalaite chuan Mizo Hnam Rûn kawtah Lunglei DC Lalzarmawii’n November 25, 2016-a circular a chhuah copy an hâl. Hetih lai hian, Lunglei DC chuan circular thar chhuahin, November 25-a circular a lo chhuah tawh chu sût (cancel) a nih thu a tarlang. Lunglei DC circular hâlnaah hian MNYF president K.Vanlalvena chuan, “Kan sorkar hrawn mek hi sipai sorkar ang maia mipuite zalenna rapbet zawnga thupek déngkháwng tak tak chhuah chíng sorkar a ni,” a ti a; “Circular hi nimin zinga chhuah a ni a, November 26, 2016, Inrinnia chhuah angin an back date a ni,” a ti bawk.

29th. Tuesday: F.Lalhmangaiha, Hualngohmun chuan sakramen uain thlitna khawl a siam chhuah chu Synod Conferencesex Hall-ah Synod moderator Rev. H Lalrinmawia’n Pathian hnenah hlanin a tlangzarh. Sakramen uain thlitna khawl hi kawlphetha hmang lo, kuta khawih ngai a ni a; ṭum khatah second 5 vel chhungin sakramen tray pakhata no awm zawng zawng (no 30) chu a rualin a thli khat thei a ni.

30th. Wednesday: Aizawla awm 39 Assam Rifles chuan, Scorpio MZ-01 M-1563 aṭangin pawisa tam tham tak leh motor khalhtu Sawmthanga (48) s/o Thangkeia leh motor-a chuang Stephan Kama (21) s/o Thangkepa, Bawngkawn Lunglei road-a cheng nia insawite an man.

2016 MIZORAM

$
0
0

* MPL champion Aizawl FC chuan nikum lama an khelh that rah zoin I-League an khel ve ta. A vawikhat nan Aizawl FC hian Kolkata club tha Mohun Bagan chu Kolkata khawpuiah 1-3 in an hneh lo a, Aizawl FC te an khel tha ve pangngai viau in a lang. Aizawl FC hian khualmualah point hlawh chhuak lo mah se inelna tikimtu an ni ringawt lo tih an lantir a, game mawi an khelh miau avangin India rama football ngainatuten Mizo club hi an fak a, Kolkata-a Mizo awmte’n MPL club-te an ṭawiawm ṭha hle bawk.
Aizawl FC 0 – 1 Bengaluru FC, hei hi Mizorama I League kan en hmasak ber a ni. Chaklo mah ila a ropui thlawt. Vawikhatna a ni bawk a, en tum kan thahnem hle. Ticket changlo tam zia kha! A hnuah ticket phuahchawp (a ni mai ang chu) siam hial a nih kha.
A lungthu kimnaah erawh chak hmel hmu in DSK Shivajians chu 2-0 in kan hneh ve hlauh a nih kha. Mizo mipui kan va lawm em!
I League-ah hian team kua awmin anni hian home leh away-a an khelh kual vek hnuah Bengaluru chuan point 32 hmuin an champion a, Salgaocar leh Aizawl FC te hian point 16 ve ve hmuin kan hneh hmasak ber Shivajians in point 15 an hmu thung.
Salgaocar nen kan point inzat mah se head to head a kan phak loh avangin (1-1) & (0-1) dinhmun chhe zawkah kan ding a, Shivajians hian kan aiin hmu tlem zawk mahse sawm (invite) annih avangin an tla ve thei bawk silo. Division hniamah kan awm leh nghal ta a nih hi!
Amaherawhchu, AIFF dan mak tak hmangin an khel leh thei dawn a nih hmel a; a lawmawm tho mai.
* Mamit Bazar Venga Saikhuma (35)-te chhungkua chuan papàr nia hriat chu chawhmeh atan hmangin an ei a; chaw an ei kham hnu deuhah an vaiin an pum an sawisel a, khawṭhaloin an zût bakah, an luak avangin Mamit District Hospital-ah dah luh an ni. Pa eitute hi Saikhuma bakah a nupui Ramdinmawii (34) leh an fate – Saihmingthanga (12), Biakrinawma (10), Malsawmtluanga (8) leh Miriam Lalremruati (3)-te bakah, an mikhual VL Hriata (20) s/o Liankhama, Tuikual, Aizawlte an ni.  
Pa an ei atanga ni ruk hnuah an fa ú ber dawttu, Biakrinawma chu Mamit Hospital-ah a thi a, a chhang chiah Malsawmtluanga pawh Mamit damdawi-inah bawk a thi leh a ni.
Saikhuma chu a nat zual avangin Aizawl Civil Hospital panpui nih hnuah, a thi ve leh bawk.  Thlan khata an pafaa an han mu tlar chu an lainatawm kher mai! Mi dang palite pawh Mamit DC leh Officers Club-te’n Aizawla phurh thlen dan tur ngaihtuahin, Aizawl Civil Hospital thlenpui an ni a; an fa ú ber Saihmingthanga chu ICU-ah dah nghal niin, mi dang pathum – Ramdinmawii, an fa naupang ber Miriam Lalruatfeli leh an mikhual VL Hriata te chu Casualty ward-ah enkawl mek an ni thung.  
Nu ber hi a tha viaua a lan laiin a boral ve leh hlauh mai a; a hnuah an fa u ber a boral zui bawk. Chumi hnuin an mikhual Vanlalhriata (20), Tuikual South, Aizawl chu hun eng emaw chen enkawl a nih hnuah Aizawl Civil Hospital ICU-ah a thi ve leh a ni.
Health minister Lal Thanzara chuan, “March 4, 2016 tlaia pâ ei vanga mi pali laiin nunna an chán hi a pawi ka ti tak zet a, he thil thleng ka hriat hian min tihhrehawm hle a ni,” a ti a; “Mamit leh Aizawl lama Health department lama thawktute’n theihtawp an chhuah a; ni mah sela chhan theih loha an boral ta hi a vanduaithlakin a pawi ka ti tak zet a, Pathianin khawhar chhungte a awmpui tlat ka beisei,” a ti bawk.
Dam chhuak awmchhun, Miriam Lalremruati (3) hian mi lainat a hlawh hle a, a \anpui nan hmun hrang hrangah bawm dawh a niin zaithiam hrang hrangin hmun hran hranah concert te neiin hetianga an sum hmuhte hi a \anpui nan an hmang bawk.
Tin, ‘Kan phal thei lo’ music video hi Saikhuma te chhungkua lainattu ṭhianho intelkhawm (Project Miriami) bultumin Mamit Officers’ Club leh Mamit khawpui chhunga mimal dawr leh mi ṭhahnemngai te thawhlawm tlingkhawm aṭanga buatsaihin siam a ni bawk a; heta hla te hi Lalrinchhana Hrahsel, Mamit Bazar Veng phuah a ni. Mizorama zaithiam lar Lalfamkima, Zoremi Ralte leh Mamit nula zaithiam Lalduhawmi Pachuau ten he hla hi an sa a ni.
*Lirtheia life time tax (kum 15 chhung) chu tihtawp a ni Kum 5 atan chhiah pek tawh tur a ni. Hei hi Council of Minister chief minister Lal Thanhawla hoa CS conference hall-a ṭhukhawm remtihna a ni.
Transport deptartment hotute hnen aṭanga thudawn danin, sorkar aṭangin lirthei chhiah pek dan phung tidanglam tura rawtna an dawn avangin Mizoram Motor Vehicles (Taxation) Act, 1996 (5 of 1996) an duang a.  Dan an siam tharah hian life time tax-a kum 15 atana chhiah pek ngai ṭhin chu tihtawp a ni. Life time tax hi road tax tia thlak niin, lirtheite’n chhiah kum nga atan zel an pe tawh dawn a ni.
MNF party chuan thuchhuah siam nghalhun bithliah neia vehicle lifetime tax lak hrim hrim titawp turin Mizoram sorkar an phût tih an tarlang.
*National Food Security Act hnuaiah Ration card siam that a ni a; he thil hi thil tha tak leh hmasawnna tur a ni laiin diklo a’n tam dan em em kha a mak a; Setana meuh paw’n ‘em em a’ a ti hial ta ve ang! Khawilai card hnih khat emaw lo diklo zeuh chu nise a la hriatthiam theih a. Mahse, veng pum a diklo te a awm nual mai a, a ram buaiin kan buai a ni ber mai a nih kha.

Hetiang a nih tak avang hian a changtu department lam insawithiamna pawh a lo lang ve nghal zat a; a tira a siamtute tih dikloh vang leh computer-in a man fuh theihloh vangah te an puh mai a nih kha. A changtu minister lahin VC/LC hotute a puh hmiah mai bawk!

He thil hi a mak ngawt mai! A buaipuitu khawtlang hruaitute hi chuan uluk theihtawpin an buaipuiin a rinawm a; chuvangin, department lam inthlahdah vangah mipui chuan kan puh deuh ber niin a lang.
Pian ni leh thla inang thum mai leh pian kum diklo nasa lutuk te kha chuan computer chianloh vang a nih nghawt hmel loh hle a ni.

Tih dikloh a awm tih hriat a nih hnuah sorkar (LC/VC) lam chuan siamthat hna an buaipui ve nghal a; mahse, mipuiin pawisa kan seng leh kher kha a mak ngawt mai bawk. An tih dikloh siamtha tur an nia, mipuiin kan tuar leh daih mai kha a mak ngawt mai. A tam lemlo bawk a, phun kan tam lo mai pawh a.

Hmeichhe hming dah hmasak an duhna thinlung kha hriat a chakawm khawp mai bawk. Card holder-ah chhungkaw nu ber dah tur a ni a; an awmloh chuan fanu/tunu/……tih a ni chhawng duat mai kha a mak a ni.

* Kumthar kan lawm zo chauh a; a am fal chuan an la nawn hial awm e. Zing khawvar hma deuhin Zoram chu lirnghingin min nuai. Hemi tum hian chuan a na lemlo niin a lang. Kum chanve em pawh kan thlen hmain na deuh zawkin min nuai leh a nih kha.

He lirnghin hunlai hi kan hriat angin Nilaini zanah a ni a; mi tam tak chu kan inkhawm lai a ni in a rinawm. Inkhawm lai pawna chhuah tum kan tam viau awm e. Khawlaia awm lahin biak in an pan thung thu sawi tur a awm nual bawk. “biak in pawh ringlo” tih ang zawnga thu vaivir duh tawk an awm a, ‘zurui leh pawna awm zawkin biak in an rawn belh hram hram laia kohhran mi zawk han tlan chhuah daih mai chu’tiin ngaihdan kherkhiap taka sawi duh pawh an awm nual bawk niin a lang. A mawh lo e.

Enganga thlarau lama chang sang pawh ni ila, thihna emaw accident hi cho chi a ni lo a, mahni sahimna zawn hi mitinin kan mawhphurhna a ni. Dawihzep uchuak tak erawh a awmtheih tho awm e.

*Sorkar laipui chuan India ramah pawisa chheprelh leh pawisa lem tam lutuk tih ziaawm deuh beiseiin cheng 500/- leh cheng 1,000/- note te a ti thi a; mipui kan buai phili hle.

India ramah hian pawisa lem hi a leng vel nasa viau mai a; an man thu pawh chanchinthar lamah kan hre chamchi a nih hi. Chutih rualin, pawisa chheprelh, chhiah awl duh avanga bank a dah loa, mahni ina lo kawl mai an tam hle niin a lang. Hetiang ho hian bank ho hlawh hmuhna ve an tihbo nual avangin sorkar tan chuan thil pawi tak a ni.

Thui tak ruahmanna an kalpui tawh chu a rinawm a, hetia, thawklehkhata an ti thi(?) thut mai hi mipui chuan kan tuar hle. Mahse, thil tha zawk chhuah na tur chuan buai deuh rap rap pawh a tul chang a awm thin a, chuvangin, he thil hi chuan rah duhawm zawk a chhuah ngei a rinawm. Opposition party lam pawhin demna chu auchhuahpui tho mah se, an thlawp ve viau tho niin a lang.

Sorkar laipui hian cheng 500/- leh cheng 2,000/- note an ti chhuak nghal a; hei hi chu hman lai aiin a hlailo deuh zawk a ni. Hetih laia a lem a chhuak hman hi erawh thil mak tak a ni.

* LPS Cable network chuan a tumngana atan Youth Icon a buatsaih leh ta a; hetah hian K.Lalthlamuankimi (Mami), Rulchawm nula chu Icon atan thlan a ni. Rulchawm nula hian a duhthusam hlawmtlinna a chan rualin, lawm luat avanga hnukulh leh lungchhiain lawmman a dawng.
Youth Icon thlannaah hian mi zanga chuang lai an tel a; hetianga han tlin theih hi chu thil ropui tak a ni ve hrim hrim mai.
Kum 2012-a H.Lalrempuia hnua Youth Icon hmasa leh ber, kum 18 mi Mami hian a sang pathum zinga a elpui R.Lallawmsanga (Bethlehem Vengthlang) leh Eunice Lalngaihsaki (Republic Vengthlang) khumin Icon lallukhum a khum a. Judge panga point pek leh mipui vote-ah a sang ber.
Khawsak awlsam lo tak hnuaia pi leh puin an enkawl sei len Mami chuan, “Engtin nge pakhatna ka nih theih zawk? A mak lutuk!!” a ti.
Youth Icon pangana chuan Pathian leh a pi leh pu hnenah lawmthu a sawi a, a nih chak em em a ni ta mai chu a duhthusam a takin a thleng tih a sawi.
Mami hian intihsiak a hmachhawn chhungin lengzem leh lenglawng hla nem lam, rilru hneh thei chi a sa tlangpui a, inelna hnuhnung ber Top 3 Contest-ah ‘Hmangaihna Rinawm’ leh ‘Hling Zinga Rose Par’ a sa.
2006 atangin LPS Vision-in zai thiam thlanna ‘Youth Icon Contest’ a buatsaih tan. Mami hi hmeichhe zinga Youth Icon ni thei pathumnna niin Zoramchhani (2006) leh Malsawmtluangi Fanai (2007) hnung a zui a, mipa zingah R.Lalhmangaiha (2009) leh H.Lalrempuia (2012) chuan hlawhtlinna an chang tawh a ni.
Grand Finale hi official sponsored Zoplast neitu Lalhmangaihzuala Pachuau leh a nupui Lalmuanpuii bakah, Mizo Zaimi Insuihkhawm Pawl (MZI) Treasurer Helen Zaithankungi leh General Secretary Isak Malsawmtluanga’n a hmunah hmanpuiin lawmman an sem.
Youth Icon thar hian Rs 1,50,000/- leh trophy bakah mimal thahnemngaite hnen atangin thilpek engemawzat a dawng a; Music video Chiangtea Videography, Sihphir in an siam sak bawk dawn a ni.

December 2016, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Thursday:World AIDS Day a ni a; he ni pual hian Chanmari YMA hall-ah charity concert buatsaih a ni. He prog. hi Positive woman Networt of Mizoram buatsaih a ni. Heta an sum hmuhchhuah re hi HIV vei ho tanpui nan an hmang dawn a ni. He hunah hian Mizo zaithiam hrang hrang engemawzat an tel a ni.

2nd. Friday: Boichhingpuii lehkhabu ziah ‘Mizo la deh leh ze thlan’ tih chu I & PR Auditorium-ah Art & Culture Minister, Pu R.Romawia’n a tlangzarh. Lehkhabu hi Rs 580/- leh 450/- man te a ni.

3rd. Saturday: International day for persons with disability a ni a; Zoram Entu Pawl leh Ferrando Integrated Woman Development Center-Peace Home huaihawtin Falkawn Cultural Center-ah hman a ni. Bialtu MLA Pu KS Thanga, MLA, Parliament Secretary ni bawk in a hmanpui. Infiamna hrang hranga intihhlim a ni a; tlaiah ruai an theh nghal.

4th. Sunday: Khawvel huapa Kristiante ni pawimawh “Bible Sunday” a ni a, Mizoram Baptist Kohhran pawhin he ni hi urhsun taka hmangin, Chawhma Inkhawmah Headquarters atanga programme siam angin Kohhran tinah hun hman a ni. Kumin Bible Sunday thupui atan “Pathian Thu chu a nung a, thil a tithei.” (Hebrai 4: 8-13) tih hmangin thuchah ngaihthlak a ni. Thupui thlansa hmangin Tawngtai rual neih a ni bawk.

5th. Monday: Serchhip District Disaster Management Authority (DDMA) leh mega mock drill neihna tura mawhphurtu hrang hrang te chu DC room-ah mock drill an neih dan tur sawiin an thu khawm. Anni hian lei chhung kms 30 a thuka 7 magnitute a na in bazaar, Higher Secondary School leh DC complex a chhiatna thleng angin lem an chang dawn a ni.

6th. Tuesday: Ni thum awh tur, Assembly Session chu tan a ni. Session tan ni hian session leh session inkara MLA lo ni tawh thi ta te an sun a; zawhna leh chhanna hun hman a nih bakah sorkar thil pawimawh tam tak an sawi.

7th. Wednesday: Mizoram Tekwondo Fight League-ah Ramhlun Sporting Club chuan league round-a an hneh loh hnu Kolasib Fighter chu 38-26 a hnehin an champion. Mizoram Tekwondo Fight League champion team hian Rs 50,000/- an dawng a ni.

8th. Thursday:Thawhlehni a Zokhawthara tan ZOFEST 2016 chu a tiak. A tiak nia khuallian Chief Minister Pu Lal Thanhawl a chuan Mizo tawng (Duhlian tawng) chu Mizote phuarkhawmtu a nih thu a sawi.

9th. Friday: LPS Cable Network buatsaih Youth Icon chu a hmawrbawk a ni ta a; K.Lalthlamuankimi (Mami), Rulchawm nula chu Icon atan thlan a ni .
Youth Icon thar hian Rs 1,50,000/- leh trophy bakah mimal thahnemngaite hnen atangin thilpek engemawzat a dawng a; Music video Chiangtea Videography, Sihphir in an siam sak bawk dawn a ni.

10th. Saturday: Governor, Lt. Gen. Nirbhay Sharma (rtd) chu sorkar thil pawimawh hrang hrang te ti turin New Delhi panin a zinchhuak.

11th. Sunday: Tunkar Thawhlehni a Durtlang Presbyterian kohhran biak ina tan, Mizoram Synod inkhawmpui vawi 93-na chu tluang takin a tiak ta.Inkhawmpuiah hian probationary pastor thawk lai 19 chu Moderator Rev. Lalzuithanga’n pastor atan a nemnghet a, pro.pastor atana lak thar mi 17-te a dahnghet bawk. Kum 2017-18 Synod budget atan Rs. 2,49,45,63,00/-. Mizoram Presbyterian kohhran hnuaiah hian Kohhran 1,197 awmin kohhran upa zat 5,253 anni a; kohhran member zat hi 6,11,241anni bawk. Moderator thar atan Rev F.Lalrinnunga a ni.

12th. Monday: Comerce & Industries chuan Khawbungah an deptt. hnuaia NLUP thlangtu mi 140 hnenah cheng nuai 21.62/- an sem. He hun hi bialtu MLA Pu T.Sangkunga’n a hmanpui a ni.

13th. Tuesday: Dawrpui Veng Branch KTP te chuan an kum 61 na pualin Civil Hospital tan thisen unit 37 an pe. Thisen petu te hi mipa 36 leh hmeichhia 1 anni.

14th. Wednesday: Edentharah road roller chesualin kawngthlangah meter 200 vel a lum a; a chuang zinga naupang, Elija Ramchullova (11) s/o F.Hrangzela chu a hmunah a thi nghal. Operator hian hliam a tuar bawk.

15th. Thursday: Indian Medical Assn. (IMA) Mizoram State Branch ten Aijal Club-a Annual Conference an hmannaah kum 2017-‘18 President atan Dr. Vanlalruata an thlang.

16th. Friday: Mizoram Gorkha Youth Assn. (MGYA) chuan Synod Mission Development Traning Hall, Bualpuiah inkhawmpui an hmang. Parliamentary Secretary Hmingdailova Khiangte in a hmanpui. Inkhawmpuiah hian Zoram hmun hrang hrang atangin member 200 chuan an tel a ni. MGYA hnuaiah hian sub-headquarter pakhat awmin branch 16 an awm a; member hi an vain 3476 lai an awm a ni.

17th. Saturday: Zemabawk North Branch YMA chuan Civil Hospital tan thisen unit 41 an pe. Thisen petu te hi mipa 33 leh hmeichhia 8 anni.

18th. Sunday: Mizoram Presbyterian kohran hrang hrang te chuan kumin chhunga a hnuhnung ber atan Sunday School an kal a; naupang lamin exam nan hmangin kohhran thenkhat chuan kaikim lawman an sem bawk.

19th. Monday:Tuipui D bula Chhimtuipui lei (suspension bridge) lirthei tlan theihna chu Chief Minister, Pu Lal Thanhawla’n a hawng. He lei hi Mizorama suspension bridge sei ber a niin meter 200 zeta thui a ni. Lei siam hna hi November ni 19, 2012 khan tan a ni a; December ni 13, 2014 a a chima, mi pakhatin nunna a chan phah hnuah September ni 27 khan zawh a ni. He lei hian ton 4 (Kgs 4000) chin zo thei tura ngaih a ni.

20th. Tuesday:Zarkawt branch KTP te chuan Synod Hospital tan thisen unit 37 an pe. Thisen petu te hi mipa 34 leh hmeichhia 3 anni.

21st. Wednesday: India rama footballer tha berah Jeje Lalpekhlua s/o F.Liankima, Hnahthial chu thlan a ni. Jeje hian hmingthatna bakah Rs 2,50,000/- a dawng a ni.

22nd. Thursday: Aizawl Municipal Corporation (AMC)-in Aizawl khawpui chhung hmun ṭhenkhata a thlawna internet wifi hman theih tur (free wifi) an ruahman chu Govt. Aizawl College-ah AMC mayor PC Lalhmingthanga’n a tlangzarh. PC Lalhmingthanga chuan, Aizawla free wifi dah chu AMC inthlan dawna an manifesto zinga mi a ni tih sawiin, January 2016-a Board of Councillors meeting-ah kum 2016 chhunga peih hman turin thutlukna an siam tih a sawi.

23rd. Friday: Chief Minister, Pu Lal Thanhawla chuan a directonary fund atangin Chrismas thilpek atan district pariata home, damdawi in, hnuchham enkawlna, tar chawmna leh chanhai enkawlna hrang hrang 78 te tan Rs 2,58,700/- a sem chhuak.

24th. Saturday: Chalfilh Group YMA hruaitute chuan Darlawnah petrol 2000 litter vel phur 407 truck atangin an man. Petrol hi Manipur-a hralh tum a ni a; duty te hian Manipur-a luh tir phallo in a duh chuan Darlawn leh a chhehvela tiral turin petrol neitu Thlamuana, Khanpui khua chu hrilhin a duhlo a nih chuan Aizawl lama phur let leh turin an hrilh. An hrilh angin a neitu hian litter-ah cheng sawmriatin a hralh ta a ni.

25th. Sunday: Kristian te kutpui Krismas ni a ni a; Mizoram chhunga kohhran hrang hrang te chuan hlim takin an hmang hlawm. Ruai nena theh pawh an awm nual.

26th. Monday: Aizawl New Market-a Zir Zir dawr chu a kang a; bungrua cheng nuai 15/- man hu a kang ral.

27th. Tuesday: Kohhran Thianghlim hnuaia Youth Evangilical Front, Aizawl West Group-ten Solomon Temple, Chawnpuiah blood donation camp an nei a; thisen unit 377 lai an pe. Thisen petute hi mipa 243 leh hmeichhia 134 anni.

28th. Wednesday: Champhai district-a Lungphunlian khua chuan Pathian hnena inhlan thartna hun an hmang a; tlaiah ruai an theh nghal. Lungphunlian khuaah hian Presbyterian leh Salvation Army kohhran te an awm a; chawhma lam hun hi Salvation Army lamin changin kawngzawh, bethel runpui leh lungphun a ni a; Presbyterian kohhranah banna hun hi siam a ni thung.

29th. Thursday: Serchhip Chanmari Branch YMA ten Rajya Sabha MP Fund hmanga library building an sak thar chu YMA Sub-Headquarter Serchhip Finance Secretary S.Thangngaizuala’n a hawng. Rs 3,00,000/- senga sak he library building hi a dung feet 18 leh a vang feet 12 a lian a ni.

30th. Friday: Tuikual luiin Tuithum a finna thlen hma deuhah mipa naupang, Lianthansang (5) s/o Thenneihchhing, Lamka, Manipur chu thia char a ni.

31st. Saturday: Tlabung MZP hruaitute chu Tlabung bul, Khojoysury khuaah an kal a; Chawiulung khua atanga Khojoysury a Mizo bazaar kalte Chakma tlangvalten an tihbuai chungchangah ti tawhlo turin an hriattir.

January 2017, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Sunday: Salvation Army-a nihna sang ber, Commissioner-a Mizo zinga kai hmasa ber Chianghnuna a thi. Chianghnuna hi India Western Territory-ah Commmander niin a chawl a, a nupui Barbara Chianghnuna leh a fate a kalsan. Chianghnuna hi June 19, 1929-ah a piang a, kum 1950-ah Salvation Army officer atan lak a ni. S.A officer niin, chanvo hrang hrang a chelh hnuah kum 1988-ah Colonel-ah kaiin, Mumbai-ah a awm a; kum 1992-ah Commissioner-ah a kai leh a ni.

2nd. Monday: Nimin kha kumthar ni ni mah se, Pathianni a nih avangin kohhran tam zawkin kumthar lawman ruai vawiin lam hian an theh hlawm.

3rd. Tuesday: Kumin atana sorkar pisa hawn ni hmasa ber a ni a, amaherawhchu, office-te hawn ni mah se, pisa kai an tam lo. Aizawl khawpui pawh ṭum dang aiin a la reh hle a, lirthei leh mihring vei vak an tlem bakah, dawr inhawng lo eng emaw zat a la awm a ni.

4th. Wednesday: Mizoram Upa Pawl (MUP)-in an General Headquarters building-a Diamond Jubilee Mo¬nument an siam chu Social Welfare minister PC Lalthanliana’n a hawng. Social Welfare Minis¬ter chuan, MUP chu pawl zahawm tak a ni tih sawiin, “Thil ṭha lam sawi kan uar a, a ṭha zawnga khawtlang nun kai¬hruai turin MUP-te an pawimawh a ni,” a ti a; MUP chu Mizo fate thla¬muanna a nih thu a sawi. MUP hi January 4, 1957 ah a ding ṭan a, tunah hian area 81 leh unit 603 ah member 60,000 an awm mek a ni.

5th. Thursday: All India GV Mavlankar Shooting Championship handicap category-a gold medal latu Kapṭhianga chu stroke vangin a thi. Kum 42-a upa Kapṭhianga hi sipai niin kum 2001-a a rawn haw lam chu motor chesual vangin a kawng hnuai lam a zeng a, hemi hnu hian All India GV Mavlankar Shooting Championship-a pakhatna a nih bakah All India KSS Shooting Championship leh National Shooting Championship handicap category-ah silver pathum leh bronze pakhat a la tawh a ni..

6th. Friday: Kolasib District Wildlife Crime Control hnuaia sub-unit ten an man, sanghal sa rêp chu an manna hmun, Thingdawl Hmarveng Bazarah YMA Sub-Headquarters, Kolasib president C.Liankunga’n a hâl ral.

7th. Saturday: I- League, kum 2017 session tanni a ni a; Mizoramin club kan neih chhun Aizawl FC pawhin khelin Barasat Stadium, Kolkata-ah mual neitu East Bengal nen inkhelin 1-1 in an inhneh tawk.

8th. Sunday: National Sub Junior Football Championships North East Zone qualifying khelh mekah Mizoram Sub Junior team chuan Manipur 2-1 in an hneh. Bokakhat Stadium-a inkhelah first half-ah goal a lut lo a, second half-ah Manipur hian penalty aṭangin goal khung hmasa mah se Mizoram hian Lalrokima (68′) leh Lalnunsanga (77′) te goal hmanga chhangletin hnehna an chang. Mizoram hian Arunachal Pradesh an hmachhawn leh dawn a, hnehna an chang a nih chuan final round khel turin an tling ang.

9th. Monday: Isua Krista Kohhran Ṭhalai din champha ṭum 41-na a ni a, Mizoram puma IKK ṭhalaiten vantlang tana thil tha tih nan an hmang a; Central Ṭhalai thuchhuak angin Social Work Day atan hman a ni.

10th. Tuesday: Guwahati aṭanga Mualkhang Gas Bottling Plant pana tlan gas phur bullet MZ-05 – 6589 chu Pualhrang lui lei zawh thelhin lei hnuaiah a tla thla a, bullet khalhtu Kajal Das (27) Silchar chetsualna hmunah a thi.

11th. Wednesday: Mizorama missionary hmasa pahnih – Rev. JH Lorraine (Pu Buanga) leh Rev. FW Savidge (Sap Upa) ten Mizoram leilung an rah ní, Missionary Day a ni a, Baptist Church of Mizoram kohhran hrang hrangte’n an lawm. Missionary Day-ah hian BCM kohhran hrang hrangte chu chhun leh zanah inkhawmin, Pathian thuchah an ngaithla a; tlaiah Missionary Day lawmna ruai an ṭheh hlawm a ni.Sap Upa leh Pu Buanga te hian January 11, 1894-ah Sairang thlanga Changsil kai an rawn thleng a ni.

12th. Thursday: Transport secretary Dr Franklin Laltinkhuma chuan notification tichhuakin, two wheeler khalhtu leh an mi phurhte’n lukhum (helmet) an khum ngei tur a nih thu a puang.

13th. Friday: UDPA minister Zo¬dintluanga hoin a pisaah sorkar official leh company hotute’n meeting chhâwng an nei a; hmasawnna hna thawhna tur project pa¬hnih an sawiho. Meeting hmasa zawkah Aizawl khawpui chhunga streetlight chhit mek leh thawm ṭhat loh 5,741 chu kawlphetha renchem zawka chhit theih LED light hmanga thlak vek dan tur sawiho a niin meeting chhawng hnihnaah hian Aizawl khawpui leh Mizoram hmun hrang hranga sarâng (plastic) lam thil chhia ni khat chhunga ton 20 chuang fê tling khawm hman ṭhin, tuialhthei siam chhuahna atana hman dan tur sawiho a ni thung.

14th. Saturday: Ramthar Veng Bial KṬP-ten Synod Hospital tan thisen unit 46 an pe a, a petute mipa 41 leh hmeichhia 5 an ni.

15th. Sunday: Baptist Church of Mizoram chuan NCCI Pathianni an hmang a, tualchhung kohhran tinah chawhma inkhawmah hun hmangin, thupui chu ‘Inpumkhatna’ tih a ni. BCM hian kum 2007-ah NCCI an zawm a, chumi hnuah NCCI Committee member an nih ve ṭhin avangin kum 2016-a BCM Assembly chuan NCCI Pathianni hman an rêl a, tun tum hi an hmanna hmasa ber a ni.

16th. Monday: Kolasib-a CZ Higher Secondary School leh Diakkawn High School-ah Systematic Voters & Electoral Participation chungchang¬ah ‘Empowering Young and Future Voters’ tih thupui hmangin zirlaite chu inthlan chungchang leh vote neih hlutna leh vote thlak a pawimawhzia zirtir an ni.

17th. Tuesday: NH-54, Phunchawng leh Sairang inkarah 709 truck chesualin, kawng thlangah a lum a, a khalhtu R.Zamawia (45) leh handyman Lalremthanga (19), Govt.Complex veng ve ve chu a hmunah an thi. Truck hi RTP Enterprise ta a ni a, Mamita bungrua an dah zo, Aizawl pana an lêt leh lam niin, driver leh handyman chiah an chuang a ni.

18th. Wednesday: Kolasib leh Aizawl inkara tlân maxicab, RT chu Sakawrhmuituai leh Lungdai inkarah chesualin kawng thlangah thui tak a lum a; a khalhtu Lalchhandama, Kolasib Salem Veng a hmunah thiin, mi dang hliam an awm nual. Maxi cab hi K.Lalrinliana (MLA hlui), Kolasib ta a ni a, a chetsual lai hian mi pakua an chuang a ni. Thi leh hliam te hi Sihphir khawtlangin buaipuiin driver thi hi kuang an siam sak bawk.

19th. Thursday: Aizawl Civil Hospital (ACH) a Designated Micropic Center (DMC) chu Rogi Kalyan Samiti (RKS) Governing body chairman Kannan Gopinathan, Aizawl DC in a hawng. He hun hi ACH Doctors’ Seminar room-ah neih a ni a; ACH Medical Superetendent Dr. KL Remsanga’n a kaihruai.

20th. Friday: State Bank of India, Siaha branch chuan corporate social resposbibilities atangin Siaha District Hostital a hman turin strechter (inzawnna) leh whell chair pali ve ve an pe. Thilpek inhlanna hun hi Siaha DC Coference hall-ah neih a ni a; DC Harleen Kaur-i’n a hmanpui.

21st. Saturday: Mt. Carmel School, Chaltlang chu bungraw chuh hman lohin a kang a; sikul kang ral hlut chhawng hi cheng nuai 35/- vel niin chhut a ni. Hemi chungchangah hian Bawngkawn PS-ah FIR thehluh a ni.

22nd. Sunday: Kristian Thalai Pawl (KTP) pastor bial hrang hrang te inkhawmpui Zirtawpni zana tan chu a tiak. Tunah hian Mizoram pumah pastor bial 197 awmin KTP branch 837 a awm a; member 2,33,896 (mipa 1,43,657 leh hmeichhia 90,239) an awm mek a ni.

23rd. Monday: Zirna in lem (fake institution) nia hriat, Nalanda Institute of Advance Studies (NIAS), Kolkata-a Mizo zirlai 32 tirh chungchangah ZNP ṭhalai te chuan zirlaite, an hma lam hun tihchhiat nia ngaiin MYC pisaah thil sawipui tumin an kal a; mahse, MYC Chairman leh officer-te an lo awm loh avangin an dinna ngai, MYC chairman T.Sangkunga chu báng turin an la phût reng tih lantir nan MYC Chairman pisa kawngkhar chu an kalhsak a; police-te’n an hawng leh nghal.

24th. Tuesday: Champhaia Excise & Narcotics department enforcement-te chuan Champhai Zotlangah heroin gram 102 (hawng 6) leh a neitua puh Hlunkhawkhai (40) s/o Thawngngam (L), Khampat, Myanmar leh Lalhruaithanga s/o Hranghleia, Lianhna, Myanmar nia inchhálte an man. Heroin neitute hi NDPS Act tlawhchhanin thubuai siamsak an ni.

25th. Wednesday: August 10, 2013 zana Zohmangaihi (49) d/o Ramfangzauva thattua puh, a pasal Lalremruata Ralte (39) s/o Lalchunglura, Zarkawt chu Aizawl District Court-a inlan tura tih a nih avangin MHIP general headquarters hruaitute leh Zarkawt Branch MHIP member-te Court tualah an kalkhawm. MHIP gen.hqrs. president Lalthlamuani’n a sawi danin Lalremruata Ralte hian bail a dil a, Lalremruata chu bail-a chhuahtir an duh lohzia lantir nan Court tualah an kalkhawm a ni.

26th. Thursday: India ram pumah Republic Day vawi 68-na lawm a ni a, Mizoramah pawh hmun hrang hrangah lawm a ni. Aizawlah chuan Lammualah hman a ni a, Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma-a’n hnam puanzar pawt pharhin, parade contingent-te’n hnam puanzar chibai an bûk a chháng lêt. Governor chuan, India ram mipuite duhthusam – mahnia rorel thei, mipui tana thawk, hnam leh sakhuanaa inthliarna awm lohna leh mipuite kuta thuneihna, ram neih theihna tura India danpui duang chhuaktute zah a, hre reng turin mipui a chah.

27th. Friday: New Delhi-a cham mek School Education department enkawltu minister H.Rohluna leh parliamentary secretary Joseph Lalhimpuia te chuan Sorkar laipuia Ministry of Human Resource Development (MHRD) hotu te chu Mizoram SSA-a thawkte’n kum 2016-17 hun rei tak hlawh an lak theih tawh loh thu hrilhin, hotute chuan cheng nuai 7,228/- sanction order an lo pe chhuak.

28th. Saturday: Central YMA-in Mission Veng YMA North Branch hnena Mission Veng Branch YMA tih hming a puttir duh lohzia lantir nan, Mission Veng YMA South Branch chuan an huam chhunga Mission Veng Bazar leh in hrang hrangah puan dum an zár. Mission Veng YMA South Branch thuchhuah chuan, Central YMA thutlukna chu Mission Veng chhung boruak tichhe thei a ni tih sawiin, thutlukna sût leh tura an ngenna CYMA-in a tihlawhtling lo chu pawi an tih thu leh an lungawi loh tak zet thu an tarlang a, “Mission Vengah YMA branch pahnih kan awm avang hian veng mipuiah lungawi lohna leh inenhranna a awm ngai lo. Mission Veng kan ni vek tih hi kan rilru a ni. North Branch lamin Mission Veng hming pumbilh bik an tumna hi engtikah mah kan rem ti ngai lo ang,” an ti.

29th. Sunday: Isua Krista Kohhran (IKK) hmeichhiaten hmun hrang hranga pastor bial inkhawmpui January 27-a an hman tan chu a tiak.IKK-ah hian Mizoram pumah pastor bial 14 a awm mek a ni.

30th. Monday: World Leprosy Day Aizawlah hman a ni a; he hun hi Synod Conference Centre-ah pawh hman ve a ni a; Health minister Lal Thanzara’n a hmanpui. Inkhawmah hian Mizoramah phâr vei enkawl lai mi 25 an awm thu tarlan a ni. Health Minister chuan, phár natna chu hluar viau tawh lo angin lang ṭhin mah se, natna vei hmuh chhuah tur a awm zel ṭhin tih a sawi a, “Kum 2015 chhung mai pawha khawvel pumpuiah phár vei thar mi 2,10,000 an awm hian, he natna hi buaipui tham a nihzia a tichiang hle. India ram hi khawvelah phár natna hluarna rama an sawite zinga langsar ber a ni,” a ti.

31st. Tuesday: Kumin atana hmasa ber ni turin zenghri danna pek beihpui thlâk ṭan a ni.He prog. hi Health minister Lal Thanzara’n Aizawl Civil Hospital (ACH)-a Surgery OPD kawtah a hawng. Kumin chhungin Mizoramah naupang 1,40,288-te zenghri danna pek tum a ni.

February 2017, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Wednesday: Salvation Army (SA) India Eastern Territory chuan, an kum 100 tlin lawm nan Prayer Walk/March of Witness an hmang ṭan a; Sàwleng thleng kea kal turin Aizawl Temple aṭangin mi ṭhahnem tak an chhuak.

2nd. Thursday: Kolasib Venglaia Taitesena Hall-ah Horticulture Exhibition cum Fair buatsaih a ni a, parliamentary secretary K.Lalrinthanga’n a hawng. K.Lalrinthanga chuan, ram dang aṭanga thei lak luhte Mizorama a to zawk chuang lo chu ngaihtuah chian a ngaih thu sawiin, “Anni chuan tihtakzetin thawn chhuah tham an buaipui avangin man man zawkin an hralh thei a, an taimakna leh an tumruhna kan entawna kan zir a ngai a ni,” a ti. Exhibition-ah hian stall 13 a awm a, thlai chi hrang hrang pho chhuah a ni.

3rd. Friday: Nalanda Institute of Advance Studies (NIAS), Mizoram Building & Other Construction Wor¬kers Welfare Board (MBOCWWB) leh Mizo¬ram Youth Commi¬ssion (MYC) ten inremna an ziah-naa hming ziaktu MYC-a under secreatry Lalsawmzuala chu suspend a ni. NIAS, Kolkata nena MoU ziah leh an zirna-ina Mizo zirlai 32 tirh thlak chungchangah hian Mizoram sorkar chuan MoU-a hming ziaktu Rotluanga, MCS, LEIT Director hlui chu a lo suspend tawh bawk.

4th. Saturday: Captain NM Gupta Trophy vawi 31-naah Mizoramin Army Green chu Lalfakzuala goal hmanga 1-0 a hnehin an champion. Lalsangzuala Hmar hote hian nomawi leh cheng nuai nga an dawng a, final-a goal awmchhun khungtu Lalfakzuala chu hero of the match-ah thlan a ni. Captain NM Gupta Football hi inelna upa tawh tak a ni. Silchar DSA-in an buatsaih ṭhin a, India hmarchhak state club an tel tlangpui.

5th. Sunday: Synod Mission Board-in Electric Veng Kohhran biak-inah missionary tirh chhuah inkhawm an buatsaih a, Synod moderator Rev. Lalzuithanga’n missionary-a chhuak thar tur mi 50-te Pa¬thian hnenah hlânin a tír chhuak.

6th. Monday: Mizoram hmun hrang hrangah lirtheia himna chawlhkar, Road Safety Week hman ṭan a ni a, Aizawla IPR Auditorium-ah hawn a ni. A hawnna inkhawm hi Transport minister John Rotluangliana leh Health minister Lal Thanzara ten an hmanpui. Road Safety Week vawi 28-na pual Aizawlah two wheeler rally neih a ni a, two wheeler 100 vel an tel.

7th. Tuesday: Champhai RD Block huam chhunga village council-te tan Champhaia IPR auditorium-ah ni thum awh tur Village Development Plan zirhona ṭan a ni.

8th. Wednesday: Mizoram Fish Festival hmasa ber chu Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan Vanapa Hall-ah a hawng. He hunah hian Pu R. Lalzirliana, Minister Home, Agriculture, etc leh NLUP Nodal Minister ni bawk chu khualzahawm a ni a. Fisheries Minister Dr. B.D Chakma, Deputy Chief Whip Pu R.L. Pianmawia, Parliamentary Secretary Pu Hmingdailova Khiangte leh Parliamentary Secretary Lt. Col (Rtd.) ZS. Zuala te an tel bawk a. Fish Festival hi National Fisheries Development Board (NFDB) buatsaih niin ni thum chhhung a awh dawn a ni. Thupui ah “Fish for All” tih thlan a ni. He festival hian a tum ber chu mipuite hnenah sangha hi chaw tha leh hlu a nih zia tarlan a, tunkai thiamna hrang hrang hmanga hlawk zawka sangha tharchhuah dan te vantlang hmelhriat tura chhawpchhuah te leh, sangha tharlam ei tam leh sangha ei tur chi hrang hrang siamte leh a siam dan vantlang hmelhriat tura chhawphchhuah leh vawrh lar a ni.

9th. Thursday: Mizo zinga M.Th zo hmasa ber, Mizoram Presbyterian Kohhrana pastor hriat hlawh, Pastor a nih piah lamah vantlang tana a hnathawh hrang hrangte avanga India rama civil mite chawimawina sang, Padma Shri hial dawng pha, Rev.Dr Lalsawma (87) s/o Rev. Langlura (L) chu Aizawl Hospital-ah a thi a; a nupui Lalnuntluangi leh a fapa pali leh fanu pahnih a kalsan.

10th. Friday: Ar vulhtute’n hlawk zawka ar an vulh theihna atana ruahman, Integrated Management System (Kelkang Model) for Poultry for 3rd & 4th Phase NLUP chu chief minister Lal Thanhawla’n Serchhip DC conference hall-ah a tlangzarh. Integrated Management System (Kelkang Model) for Poultry-ah hian ar vulhtute chu vawi leh khatah an ar note dawn tur pe vek loin vawi thum pek an ni dawn a ni.

11th. Saturday: Model Veng Branch KṬP chuan Synod Hospital tan thisen unit 33 an pe a, a petute mipa 32 leh hmeichhia pakhat an ni.

12th. Sunday: Presbyterian Kohhran Hmeichhiaten February 10, 2017 zan aṭanga Pastor bial Inkhawmpui an hman chu a tiak.

13th. Monday: PRISM president Vanlalruata leh general secretary RL Liantluanga te chu PRISM office, Upper Republic-ah police-te’n an man a, bail-a chhuah leh nghal anni.Man an tawh chhan hi Kau Tlabung case chungchanga court thuchhuah an zawm loh vang a ni.

14th. Tuesday: Association for Voluntary Blood Donation (AVBD) chuan Mizoram hmun hrang hrangah Mizoram State AIDS Control Society (MSACS) nen ṭanghoin Valentine’s Day pualin thisen pek rûnpui an buatsaih a; thisen unit 987 pek a ni.Valentine’s Day puala thisen pek rûnpui buatsaih hi kum 2010-ah tih ṭan a ni a, a tirah chuan mimal leh ACH Blood Bank-in an buaipui. Kum 2011 aṭangin AVBD bultuma tih ṭan a ni a, ACH Blood Bank leh Synod Hospital tan thisen pek ṭhin a ni. Kum 2014 aṭangin district dangahte pawh tih ṭan a ni ta zel a ni.

15th. Wednesday: Mizoram sorkara minister of state Lalrinmawia Ralte leh Mizoram Youth Commission (MYC) chairman T.Sangkunga te chuan , NIAS, Kolkata-a zirlai tirh chungchangah chief minister Lal Thanhawla hnenah minister aṭang leh MYC chairman aṭanga bânna an thehlut.

16th. Thursday: KṬP Day a ni a, he ni pual hian hmun hrang hranga KṬP branch-te’n hun an hmang. KṬP Day hi branch ṭhenkhat chuan vantlang tana thil ṭha tihna hun atan an hmang a, branch eng emaw zat chu khawlai tifaiin an hnatlang a, biak in leh a chhehvel tifaia hnatlangte pawh an awm.

17th. Friday: Mizoramah political party thar, Zoram Reformation Front (ZRF) chu Kulikawnah din a ni. Hruaitu lailawk turte hetiang hian an ruat nghal. President chu Vanlalngaia a ni a, working president chu Rorelliana a ni. Vice president chu F.Hmingthanga leh JF Rothangliana te an ni a, treasurer chu F.Lalrintluangi a ni. General secretary pathum an awm bawk.

18th. Saturday: Lunglei College Venga Penticostal Youth Department chuan, Lunglei Civil Hospital tan thisen unit 13 an pe a, a petute mipa 10 leh hmeichhia pathum an ni.

19th. Sunday: Bonny Lalrindika h/o Lalrunmawii, Ramhlun Vengthar chu CMC, Vellore-ah cancer avangin a thi. Bonny Lalrindika hi Mizoram Synod office-ah Assistant co-ordinator a ni a, Presbyterian kohhran upa niin Pathian thuhriltu sawm hlawh tak a ni a; sports journalist ni bawkin hun rei tak The Aizawl Post chanchinbuah infiamna chanchinthar a ziak ṭhin.

20th. Monday: Mizoram Youth Commission (MYC) chairman T.Sangkunga’n MYC Chairman nihna aṭanga banna a thehluh chu chief minister Lal Thanhawla’n a pawm sak.NIAS, Kolkata-a zirlai tirh leh thil dang avangin Lalrinmawia Ralte leh T.Sangkunga hian minister of state leh MYC Chairman an nihna aṭanga banna chu February 15 khan Chief Minister hnenah an thehlut a ni.

21st. Tuesday: Lalrinmawia Ralte-in Minister of State aṭanga bânna a thehluh chu chief minister Lal Thanhawla’n a pawmsak. “A bànna rawn thehluh kha pawmsak loh chi a ni lo, a zahawm hle a ni. Felfai taka chhui a nih theihna atan a báng a, a bân loh chuan chhui an nihin puhmawhna a awm dawn a, a tih âwm rêng a ti a ni,” tiin CM hian chanchinbu mite hmaah a sawi.

22nd. Wednesday: MLA Vanlalawmpuii Chawngthu chuan a bial chhunga East Lungdara BRC Hall leh Keiṭum V/C House-ah puantah training-te hnenah puantah khâwl leh ṭanpuina sum a sem. Ṭanpuina hi East Lungdar, North Vanlaiphai, Bâwktlang, Lungkawlh, Bungtlang leh Keiṭum khuaa mi 70 hnenah sem a ni.

23rd. Thursday: Undivided Zemabawk Joint NGO Committee chuan,Ṭhuampui leh Tuirial inkar NH-54 kawng¬pui chhia avanga lungawi loh lantir nan zing dar 7 atangin kawng an dang a; mipui thlawp a hlawh hle. Sorkar lamin aw an neih mail oh vang erawh chuan kawngpui dan hi chhunzawm zel an tum.

24th. Friday: Nihnih awh Mizoram puma YMA library enkawltute tana Chanmari YMA hall-a 11th. State Level Library Seminar & Traning for Rural Libraries neih chu a tiak ta. He hunah hian khuallian chu Pu R.Romawia, Hon’ble Minister, Art & Culture Deptt. Govt. of Mizoram a ni a; mi hrang hrang hnen atangin paper present a awm bawk. Library tha thlan result puan nghal a ni a; Aizawl City area bakah Aizawl telin district tina ti thate thlan annih bakah rampum huapa ti tha result puan nghal a ni bawk a; hetah hian Chanmari branch YMA thlan anni. Hruaitu thar atan heng mite hi thlan nghal anni: Dr C.Lawmzuala, Pi Julie Lalthlanthangi, Pu Dr. Lalbiaksanga Hnamte, Pu Lalramliana, Nl Dr. Lalremsiami leh, Pu S.Lalnunpuia te.

25th. Saturday: Lunglei West bialtu MLA Chalrosanga Ralte chuan Buarpui tui lâkna tur leh NABARD sum hmanga Ṭhuampui-Sertlangpui kawng siam tur a enfiah.

26th. Sunday: Synod Executive Secretary Rev. B.Sangthanga chuan Sihphir Venglai Presbyterian English School (PES) a tlawh a; chawhnu kohhran inkhawmah “Say YES to Jesus, say NO to evil” tih thupui a hmangin Pathian thu a sawi. PES zirlai naupang ten thiam takin Pathian fakna hla an rem bawk. Presbyterian English School (PES) hi kum 1992 atang khan kalpui tan a ni a; tunah hian 129 zet a awm tawh a ni.

27th. Monday: Aizawl Adventist Hospital-a naupang ward (paediatrics ward) siam thar chu Health minister Lal Thanzara’n a hawng. Lal Thanzara chuan, naupangte hriselnain nghawng thui tak a nei a, chhungkua, khawtlang leh state economy din¬hmun thlengin a khawih tih sawiin, “Ram changkang tehna pakhat chu Infant Mortality Rate (IMR) hniam a ni a, kum 2016 chhung khan nausen pianghlim 84 leh nau hringtu nu panga Aizawl Civil Hospital-ah thi an awm. IMR tihniam tur hian ṭan lak a ngai,” a ti. Aizawl Adventist Hospital-ah hian khum 50 awmin, Intensive Care Unit (ICU) leh Neonatal Intensive Care Unit (NICU) changtlung tak a awm a; naupang dahna tur bik ward thar hi Rs. 8,70,000 senga sak a ni.

28th. Tuesday: Mizoram CSS Hindi Teachers Asso¬ciation (MCHTA)-in sorkara thil phût an neih chungchangah Mizoram sorkar leh MCHTA-te’n inremna an siam a; inremna an siam hnuah MCHTA-te’n sorkar kar nana February 27 tlai aṭanga chaw an nghei chu an titawp nghal. MCHTA ho hian hemi hma hian kawng hrang hrangin lungawilohn hi an lo lantir fo tawh a ni.

YMA LIBRARY ENKAWLTU TEN SEMINAR & TRANING KAN NEI

$
0
0

Dt. 23rd & 24th. February, 2017 khan Mizoram puma YMA library enkawltute chuan Chanmari YMA hall-ah 11th. State Level Library Seminar & Traning for Rural Libraries hlawhtling taka hman a ni. Hetiang prog. hi kum khat dana neih thin a ni.

A ni hmasa zawk hi hun hnihah then a niin chawhma lam hi Inaugural Function a hun hman a ni. Chawhma dar 10:30 a tan tura ruahman a ni na a; khuallian, Pu R.Romawia, Hon’ble Minister, Art & Culture Deptt. Govt. of Mizoram rokhawlhna avanga a rawn thlen tlai deuh avangin chawhma dar 10:54-ah tan a ni.

Pu R.Hmingthanzuala, Director, Art & Culture Deptt. Govt. of Mizoram in kalkhawmte chibai min buk in hun a kaihruai. Chumi hnuah Secretary report Pu S.Lalnunpuia, General Secretary, Mizoram Library Assn. (MLA) hnen atangin ngaihthlak a ni. Report a a lan dan chuan: Mizoram Library Assn. hi Dt. 23rd. October, 1987 (Zirtawpni) ah din a ni a; President hmasa ber chu Pu C.Lianzama, Librarian, Mizoram State Library, tuna Dy. Director, Art & Culture Deptt. (rtd) a ni. Tuna OB nilai te chu:
President : Dr. C.Lawmzuala
Vice President : Pu Lalramliana
Gen. Secretary : Pu S.Lalnunpuia
Asst. Secretary : Dr. Lalbiaksanga Hnamte
Treasurer : Pi Julie Lalthlanthangi
Fin. Secretary : Dr. Lalremsiami te anni a; Executive Comtt. Member hi 14 an awm bawk. (A hnuaia kan tarlan lawmman dawngtu hrang hrangte pawh hi Secretary report a lang vek tho anni)

Chumi hnuah LPS Youth Icon pahnihna R.Lallawmsanga (Amama) chuan thiam takin ‘Lelte nunnem’ tih hla a sa a; kalkhawm te beng a ti tlai hle.

Chumi hnuah Pi Thanhliri, Secretary, Art & Culture Deptt. Khual zahawm ni bawk chu thusawi tura sawm a ni. Thu a sawi hma hian thilpek hlan a ni bawk. Pi Thanhliri chuan kalkhawmte hi kan hun hman mek ti hlawhtling ngei turin min chah a ni. Tin, Library enkawl dan tha: lehkhabu hming, member chhinchhiah lehkhabu hawhtute ziah bakah lehkhabu hawhtu te mai bakah lenglut hrim hrim te chhinchhiahna (Visitor record book) fel taka nei tur leh lehkhabu nilo, bungraw dang eng chi pawh fel taka vawng turin librarian te min sawm bawk.

Dr. Zomuana Joute, Librarian, Govt. Aizawl North Collage leh Dr Rosa Lalthlanmawii, Asst. Librarian, Govt. Aizawl West Collage a thawk mek ten Library & Information Science subject-ah Ph.D (Doctor of Philosophy) an nei thara; heng mite chawimawina thilpek hlan leh anni.

Khuallian hun a lo her chhuak taa; thu a sawi hmain ngaihhruina thilpek hlan leh phawt a ni.Khuallian Pu R.Romawia chuan lehkhabu tha tak Pu Rawna leh Pu Chhuanvawra ten reference atana tangkai tak tur chi an siam chu a fak hle a; a chunga tarlan tak Ph.D thar te chungchang sawiin hna hmuh nan mai hmang loa, an dawn ang ngeia thawk turin a fuih.

Library hlut zia leh amah ngei pawhin a hlut zia uar takin a sawi bawk. Tin, library chu finna dahkhawmna hmunpui a nih thu sawiin “Lehkhabu tha tak tak haichhuak peih apiang mi fing an ni thin.Library neih that hi hnam changkanna kawng khat a ni,” a ti a; lehkhabu atanga miten finna an lo chhekkhawl chu vawnghima hmang tangkai lehzual turin kalkhawm te min chah bawk. Seminar hman tuma in puahchah khawchhak lam unaute kawng dan avanga lokal theilo chungchang sawiin pawi a tih thu a sawi a; kawng dang tute a dem thu a sawi bawk.

Hemi hnu hian library enkawl tha te lawman sem zui ani a; district tina lawmman bakah Aizawl bik hi City area a hrana tih a ni bawk. District wise a lawman an siam chhan chu khawpui lamin lawmman an hui vek dawn nia an ngaih vang a ni. District tinah hian lawman 1-5 na thleng siam a ni a; Aizawl city area bik hi lawman 10 siam a ni thung. Lawmman sem thei tur hian hruaitute hian questionair 485 an thawn chhuak a; heng zingah hian 350 in zawhna hi an chhang a ni. Hetatang hian lawman la thei tur awm an thlang a; heng ho hi a hmunah an tlawh vek bawk a ni. Amaherawhchu, Saiha leh Lawngtlai district atang te hian chhanna lut a tlem avangin lawmman Lawngtlaiah pahnihna thleng leh Saihaah pathumna thleng chauh siam a ni.

Lawmman pakhatna hian certificate leh pawisa fai Rs 7,000/-, pahnihna in certificate leh pawisa fai Rs 5,000/-, pathumna in certificate leh pawisa fai Rs 3,000/- an dawng a; palina leh pangana hian certificate an dawng thung.Aizawl khawpui chhung bikah chuan lawman pakhatna atanga pathumna te hi certificate leh pawisa fai pek anni a; palina atanga sawmna hi certificate pek anni thung.

Lawmman pakhatna theuh dawng tute hi lo tarlang ila:
Aizawl City – Chanmari Branch YMA Library
Aizawl Dist. – Chawngbuaia Memorial Library, Jt. YMA, Saitual
Lunglei Dist. – Bazar veng Branch YMA, Lunglei
Kolasib Dist. – Kawnpui Chhimveng Branch YMA Library
Champhai Dist. – Khawzawl Vengthar Branch YMA Library
Serchhip Dist. – East Lungdar Branch YMA Library
Mamit Dist. – Vangpui Branch YMA Library, Zawlnuam
Saiha Dist. – New Colony Branch YMA Library, Saiha
Lawngtlai Dist. – Vathuampui Branch YMA Library

Tin, category hrang hranga lawman te sem nghal a ni bawk a; hetiang hi lawman latute anni:
1. Higest budget allocation for library – Chhimveng Branch YMA Library, Mamit ( Anni hian cheng nuai chuang budget-ah hian an dah a ni.)
2. Highest total collection of book – Chanmari Branch YMA Library, Aizawl ( Anni hian lehkhabu 9624 lai an nei a ni.)
3. Highest total average collection og books – Mauchar Branch YMA Library (2013-15 chhungin lekhabu 867 zet an nei a ni.)
4. Highest total new collection of books – Chawngbuaia Memorial Library, Jt. YMA, Saitual ( Anni hian 2013-15 chhungin lehkhabu 1292 lai an lei thar a ni.)
5. Highest total donation of books – MJA Public Library, Aizawl ( Anni hian kum 2013-15 chhungin lehkhabu 867 lai an dawng a ni.)
6. Highest total library book repair/binding of library books – Chaltlang Branch YMA Library, Aizawl ( Anni hian lehkhabu 3433 lai an siam tha a ni.)
7. Highest number of books issued – Chanmari Branch YMA Library, Aizawl ( Kum hnih chhungin lehkhabu hawhtu mi 7549 lai an awm a ni.)
8. Highest number of library visitors – Rebublic Vengthlang Branch YMA Library, Aizawl (Kum hnih chhungin tlawhtumi 2645 lai an awm.)
9. Highest Number of adult enrolment as library members – Chaltlang North Branch YMA Library, Aizawl ( Puitling member mi 1336 lai an awm.)
10. Highest Number of children enrolment as library members – Khawzawl Vengthar Branch YMA Library (Naupang member mi sang bawr vel an awm.)

Mizoram pum huap atan hetiang hi result a ni:

1. Chanmari Branch YMA Library, Aizawl
2. Chaltlang Branch YMA Library, Aizawl
3. Bethlehem Vengthlang Branch YMA Library, Aizawl
Result puan zawhah hun hman meka zirtur leh Secretary report kimchang chuanna booklet sem a ni a; he booklet kawmah hian khawvela library lian ber US Library of Congress thlalak a lang kulh mai a; a mawi hle. He booklet an sem hi library-a dah tura tih a ni a; a chhiar ve duh chuan mahni library theuha ngaihven mai chi a nih hmel.

Zaithiam Amama’n ‘Rose par rimtui’ tih hla a sa leh a; a hma ang bawkin a zai tha leh hle. Amaherawhchu, booklet thlir kan tam deuh a nih hmel, boruak a dai duk mai!

Vice President Pu Lalramliana’n lawmthu a sawi zawhah kan chhun chawl. Chhun chawah hian thingpui leh chhang tuihnai tak kan ei a; kan tlai tlang viauin a lang.

Chawhnu hi dar 1:35-ah tan leh a ni a; Pi Carol VLMS Dawngkimi, Exe. Comtt. member, MLA & Jt. Director A & C in min kaihruai. Chairman hian, mi inang lo tak tak kan ni chungin thahnem kan ngaih chuan degree nei ho aia kan nep chuan loh tur thu in min fuih hmasa.

Chawhnua paper present tu hi Dr. Lallaisangzuali BA, MLISc., Ph.D, Exwe Comtt.member, MLA, Asst. Librarian (Sr. Grade), Central Library, Mizoram University a ni. Thupui chu ‘Role of public library in Mizoram : Issues & Chalenges’ tih a ni. A ni hian thuhmaah Mizo tawng ziah dan diklo awm chungchangah hriatthiamna min ngen a; a ngen ang erawh chuan ziah dikloh a vang hle thung.

A ni hian kan library enkawl mek te tan eng hmasawnna nge kan chhar chhuah ang tiin rilrua inelna thianghlim leh tha pu vek turin min sawm. Tun dinhmunah Mizoramin public library kan neih dan a tarlang a; hetiang hi kan dinhmun a ni:
1. State Central Library, Aizawl -1
2. District Library (Aizawl, Lunglei, Champhai, Kolasib leh Siaha) – 5
3. Govt. Recognised Rural Library – 485 te a ni.

“Mipui vantlang tana bengvarna min petu a ni a; ngaihpawimawh hi kan tih makmawh a ni. Lehkhabu chhiar tur mai bakah building tha leh panna awlsam te a pawimawh hle.” tiin mi anglo (kal theilo) te tan whellchair a kal theih tura ruahman a tul thu a sawi bawk.

Lehkhabu leh thildang kan lakkhawm te hi library ti hausa tu leh a din chhan pawimawh tak a nih avangin state library pek a innghat mai lo a neih belh dan ngaihtuah ve turin min sawm.

USA president ni tawh ten ‘Presidential Library’ an neih vek thu sawiin lehkha chhiar uar deuh deuh turin min ngen a; tunlaia changkanna (IT lama hmasawnna) nasa tak avanga lehkha chhiar hlamchhiah mai lo turin min sawm bawk.

Thu ziaktu lar Sir Richard Steele tawngkam ‘Insawizawihi taksa in a mamawh ang bawkin lehkha chhiar hi rilru thlitfim nan a pawimawh’ thu a sawi bawk.

A thusawi zawhah hian sawiho tur pali a dah a; he hunah hian Hortoki Vengthar, Hmuifang, Khuangphah, Chaltlang, Khawbung, Ramhlun Sport Complex ami leh Tanhril Branch atang tein pakhat theuh an ding a; lehkhabu chhiar tur an induhthawh thu te, Pathian Thu tam hle ringawt mai a fuh tawk loh thu leh mahni duhzawng neih a chakawm thu bakah naupang lam lehkhabu an duhthawh thute an sawi hlawm a; building-ah duh anga tha an neihloh thu te sawiin an harsatna te an sawi hlawm.

Tichuan, a ni khatna chu chawhnu dar 3:45-ah kan tin.

A ni hnihna hi hun thuma then a niin traning nana hun hman a ni. A hun hmasa ber hi dar 10:04-ah tan a ni a; he huna chairman Pu Thankima, Exe. Comtt. Member, MLA & Librarian, Aizawl Theological Collage chuan traning a kalte hi State Library leh library dang te tlawha mamawhte sawi hreh lo turin min sawm a; a thlamuan thlak hle.

Thupui thenkhatnaah hian ‘Accessioning of library books’ tih thupui chu Dr Lalthanmawii Sailo, Exe. Comtt. Member, MLA & Senior Asst. Librarian, Pachhunga University Collage in min zirtir.

He hunah hian Pi Thanmawii chuan library nihphung sawiin ‘Library hi lehkhabu dahkhawmna tih ni mah se, lehkhabu dahkhawm ringawt hi library a ni chuanglo,’ a ti.

Thil hrang hrang zir a ni a; seal chhut dan leh register vawn dan a sawi te chu zawm theih a duhawm hle.
A tlangkawmnan tuna kan zirlai hi hemi chungchang librarian-ten thiam tawklo deuha min ngaih avanga buatsaih a nih thu a sawi tel bawk.

Hun renchem thuah kalkhawmte hi chhuak chuanglo in hun hnihna hman leh nghal a ni a; he hun hi Pu F.Lalenga, Exe. Comtt. Member, MLA & Librarian, Women Politecnich in min kaihruai a ni. Kan tan hma deuh hret bawk a; session-ah a local lo bawk nen, a rawn tlai dawn emaw tih hnuah a rawn thleng a; hun a vawng dik char char hle.

‘Classification of books’ tih chu Pi Lalhriatpuii, Exe. Comtt. Member, MLA & Librarian, Law & Judicial, govt. of Mizoram chuan thiam takin min zirtir.

He hunah hian presentation screen a chian loh avangin a hma anga boruak muk lutuk ang kha a nilo hle mai a; resource person a’n uang zeuh nen a hlimawm dangdai hle! Tin, a zia hi a danglam hle mai a, paper en lo a amah en tlat turin min ngen thung. ‘Economics chu uikawm zirna’ tia a sawifiah mai chu mipuiin dik kan ti hle in a lang.
He hunah hian lehkhabu thliarhran dan chi hrang hrang te kan zir a; a hlawkthlak hle. A sawi mai chuan chianglo kan awm nual mai a; hall hnuaia Chanmari YMA library kan lut chuan a ti fiah hle in a hriat.

Hemi hnu hian kum 2017 & ’18 hruaitu turte RO, Pu K.Lalruala, Dy. Director leh Chanmary Branch YMA hruaitute kaihhruaina hnuaiah kan thlang a; nomination 22 an awm a; heng ho hi kan hriatchian lehzual nan stage hmaah dintlar tir anni. Mi paruk thlan chhuah anni a; heng mite hi kan thlang tling: (vote tla hi 332 a ni a; (Amherawhchu, inthlan kalhmang tih than loh dan a nih vang nge vote thi a awm nual thung!)
Dr C.Lawmzuala
Pi Julie Lalthlanthangi
Pu Dr. Lalbiaksanga Hnamte
Pu Lalramliana
Nl Dr. Lalremsiami (Central KTP hruaitu hlui kha) leh
Pu S.Lalnunpuia te. Anni hian post tur an lo insiam rem mai dawn a ni.

Inthlan zawhah hian kan chhun chawl a; chhunchawah hian thingpui bakah chow leh fried rice duh zawk zawk thlan theihin kan ei tlang leh a, nimin lam a mi ai mahin tui kan ti tlang in a lang.

Hun hnmuhnung ber hi Pi M.Lalthantluangi, Exe. Comtt. Member, MLA & Librarian, RIPANS a ni a; resource person hi Pu V.Vanlalzawma, Exe. Comtt. Member, MLA & Asst. Librarian, NIT a nia; thupui chu Library management and maintenance tih a ni.

He hunah hian lehkhabu ni chiah lo hemi ina a mamawh bungrua leh hmanraw dangte ziah fel dan te, lehkhabu hawhchhuah dan chhinchhiah dan te, member list ziah fel dan te, member card siam dan te, sub-comtt. din ngei a tul thu te, budget siam ngei a tul thu te, thil dang atana hman pawlh a fuh tawk loh dan te hi a pawimawh leh kan zawm mai theih thil chu a nih hmel.

Paper present tu in hun a hman zawhah sawihona hun hawn a ni a; mi engemawzatin zawhna leh an thil tawn hrang hrang te an sawi a; a bengvarthlak hle. (Sawihona hi hun hmasa lama paper zirhonaah hian a awm vek a ni.)

Hemi hnu hian Dr. Lalremsiami’n thahnemngaih thuah Sialsir Branch YMA in library an enkawl dan tha a tih thu a sawi a; chairman in Founder President Pu C.Lianzama a duhzawng thu sawi turin a sawm a; a lunglen thu leh tun thlenga he pawl a din avanga a lawmthu te a sawi.

Hemi hnu hian kan seminar & traning chu kan zo ta a ni. Banah hian kalkhawm ten mahni awmna branch hlat dan azirin DA kan dawng vek bawk a ni. Hei erawh a lawmawm viau rualin thingtlang lam branch thenkhat chuan an information dawn nen a inang lo deuh nge ni? an lungawi loh thu sawi hriat tur a awm zeuh zeuh thung.


March 2017, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Wednesday: Pasalṭha Zampuimanga chanchin ziahna Lehkhabu, C.Lalaudinga buatsaih chu Finance Minister Lalsawta’n Chanmari YMA Hall-ah a tlangzarh. Zampuimanga hi Zampui, Tripura-ah kum 1801 velah a piang a, kum 1820 velah Hualngohmunah awm ṭanin, kum 1825 velah Lalsavunga khua Aizawlah a awm ṭan a ni.

2nd. Thursday: Isua Krista Kohhran general headquarters executive secretary-te chuan mawhphurhna an inhlan. Mawhphurhna inhlanna inkhawm hi IKK Assembly chairman Upa Lalremliana’n a kaihruai a; Rev. Lalthuamliana chu senior executive secretary atan lak luh a ni a, Rev. V.Lalnghaksanga chu executive eecretary atan lak luh a ni bawk.

3rd. Friday: Mizote kût pui ber, Chapchar Kût chu Mizoram hmun hrang hrangah hlim taka hman a ni a, Aizawlah chuan Lammualah hman niin, Mizoram mipui bakah, Myanmar, Bangladesh, Tripura, Manipur leh Meghalaya aṭangin Zo hnahthlak eng emaw zat an rawn tel. Lammuala Chapchar Kût hmannaah hian Art & Culture minister R.Romawia chu Kût Thlengtu a ni a, Chief Minister chu Kût Pa a ni.

4th. Saturday: C.Zonunmawia (19), Bawngkawn North chu an chenna inah a pa C.Malsawma (56) chuan a kâp hlum.

5th. Sunday: KṬP General Confe¬rence awm loh kuma neih ṭhin, KTP Rorel Inkhawm vawi 7-na, Bawngkawn Kohhran biak ina Zirtawpni zana ṭan chu a ṭiak.Kum 2019-a rorel inkhawm neihna atan Tuikual North Kohhran biak in an thlang a, kum 2017-18 kumpuan thupui atan ‘Khawvel mamawh Isua Krista’ (Phil 3:20) thlan a ni. Kum 2017-18 budget atan Rs. 59,68,000/- an pawm. KṬP-ah hian December 31, 2016 thleng khan pas¬tor bial 199-ah branch 844 a awm a, member mipa 90,505 leh hmeichhia 54,415, an vaiin mi 1,44,920 an awm. Pastor bial 11, branch 44 leh mem¬ber 3,772 chu Mizoram pawna mi an ni.

6th. Monday: Zawngling khuaa ECM khawmpuia kalte chuanna Bolero leh i10 car chu Theiva khaw daiah an chesual a, Bolero-a chuang dri¬ver leh motor neitu Zoramthanga (44) leh C.Rimawia (55), Zero khua, Siaha district ve vete a hmunah an thi nghal. Bolero leh i10 car-te hi an inzui a, Bolero hi tlan liam hmasain, i10 car hi a tlan liam ve zui nghal a ni. i10 car-a chuang leh a neitu Priscila chu helicopter hmanga Aizawl panpui niin, Bolero-a chuang pakhat chu Lunglei lamah thawn a ni a, hliam dang pathum chu Lawngtlaia ECM dam¬dawi-inah dah an ni.

7th. Tuesday: Indian Master (Veteran) National Badminton Championship vawi 41-na Cochin, Kerela-a neih zawh takah Ralliantawna chuan 70+ mens singles inelnaah gold a la.Mizoram tan hian 65+ mens singles-ah Zokima’n chuan silver lain Vanhmingthangi leh Zodinsangi te ṭangdun chuan 45+ womens doubles-ah silver an la ve bawkin Lalthanzuala pawhin 50+ mens singles bronze a la bawk.

8th. Wednesday: Hmeichhiate ni, International Women’s Day a ni a, Aizawl leh khaw dang ṭhenkhatah hman a ni. International Women’s Day hi Aizawlah chuan All Mizoram Women Federation, Mizoram University-a Department of Public Administration hnuaia Women’s Studies Centre leh Control Arms Foundation of India huaihawtin MZU Auditorium-ah hman a ni a, minister of state C.Ngunlianchunga’n a hmanpui.Thupui chu ‘Be bold for change’ tih a ni. He ni hi um 1908 khan New York, USA-ah hmeichhiate’n an hnathawhnaah mipate hlawh ang an lak ve phak loh vanga lungawi lohna lantirin bul an ṭan a ni.

9th. Thursday: Zoram Entu Pawl (ZEP) leh Chhingchhip damdawinin (PHC) ṭangkawp chuan nau paite pualin St. Peter’s Dispensary, Chhingchhipah Prashan Mantri Surakshit Mantritva Abhiyan (PMSMA) orientation camp an buatsaih a, nau paite a thlawnin an endik. He hunah hian nau pai mi 13 leh naupang kum khat hnuai lam mi 30 vel an inentir a ni.

10th. Friday: Miss Mizoram 2017 MZU Multipurpose Hall-ah Grand Finale neih a nia, Rody H. Vanlalhriatpuii (24) d/o H. Thangchianga, Lawngtlai nula chu Miss Mizoram atan thlan a ni. Miss India, Priyadarshini Chatterjee uapna hnuaiah Grand Finale hi neih a ni a, Miss Mizoram 2017 hi Priyadarshini Chatterjee hian lallukhum, Crown a khumtir.Miss Mizoram hian tangka faiin Rs. 110,000/- a dawng a, hei bakah hian a thlawna Bangkok leh Rajasthan zin theih na te a dawng tel. Hei bakah hian CK Cars Vespa Dealer, Bawngkawn aṭangin Vespa S 125cc Scooter a dawng a, Longi Industries Ambassador nihna pek a ni. Vivo C5 phone te, Mitashi Semi Automa¬tic Washing Machine a dawng a, thla ruk chhung atan Magnis Health Club Mem¬ber nihna pek a ni bawk.

11th. Saturday: Mizoram Quarry Oweners Association (MQOA)-te chuan lung man hetiang hian an siam thar: Cubic metre khat zelah – lung balu (stone dust) Rs. 800/-, rawra Rs. 1,600/- (rate hmasa Rs. 1,400/-), cubic lung Rs. 35/- (rate hlui Rs. 24/-), boulder class-I Rs. 700/- leh boulder class-II Rs. 600/- te a ni.

12th. Sunday: Presbyterian Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui Lian vawi 47-na, March 10, 2017-a Serchhip a ṭan chu a ṭiak. Inkhawmpui hian Mizoram pum huapa faina leh thianghlimna lama inzirtirna kalpui an rél. Inkhawmpuiah hian Upa C.Ngurthantluanga, Khatla chu speaker a ni. Mizoram Synod hnuaia pastor bial 197-ah Koh¬hran Hmeichhia 818 awmin, member 1,72,655 an awm.

13th. Monday: Mizoram sorkarin zu a lak luhte ṭha lo leh intlak loh a nih thu social media-a thehdarhtute – Khawlhmunsiama (Facebook profile – Gemini Khawlhring), Ramhlun North leh Lalthantluanga (Facebook profile – LT Hmar), Ṭhiak khuate chu police-in an man. Khawlhmunsiama leh Lalthantluanga te hian Facebook-ah sorkar zu lak luh a ṭhat loh thu an thehdarh thu police hmaah an puang a, Court remtihnain jail-ah dah an ni.

14th. Tuesday: Mizoram Legislative Assembly budget session chu ṭan a ni. Thu sawitu, Governor Lt.Gen. Nirbhay Sharma chuan, Mizoram sorkarin kawng hrang hranga mipuite hmasawnna atana hmalak a intiamna a la vawn nun reng thu a sawi. Governor-in thu a sawi zawhah INC member Lalrobiaka’n Governor thusawi vanga lawmthu sawina tur motion a pu lut a, INC member vêk John Siamkunga’n a thlawp.

15th. Wednesday: Mizoram Consumer Union (MCU) leh Govt. Aizawl College (GAC)-a Consumer Club-te chuan GAC hall-ah World Consumer Rights Day an hmang a; Information & Communication Technology department secretary C.Lalhmachhuana khuallian a ni.Inkhawmah hian National Informatic Centre-a system analyst HC Rochungnunga chu resource person niin, World Consumer Rights Day thupui ‘Consumer rights in the digital age’ tih a sawifiah.

16th. Thursday: India rama Postal department-a thawkte intelkhawmna pawl, All India Postal Employers Union (AIPEU) chuan ram pum¬ah, 7th. Pay an hman dana lungawi loh vang te, hna ruak hnawhkhah chungchang te, hun rei tak a nghet loa thawk tawhte dah ngheh te, Post Office mimal kuta dah duh lohna avang te in lungawi lohna an lantir a; AIPEU Mizoram Divisional Branch pawhin zawm vein, Mizorama post office-te khâr a ni.

17th. Friday: Mualpuia 3rd. Battalion MAP parade ground sira tribal girls hostel sak thar, ‘Police Centre’ tia vuah chu parliamentary secretary (Social Welfare) K.Lal¬rinthanga’n a hawng.He building hi Mizoram Football Association leh Tata Trusts nen ṭangkawpin Centre of Excellence hostel atan an hmang dawn ani.

18th. Saturday: Aizawl Tennis Court chei thar, semi indoor stadium chu Sports & Youth Services minister Zodintluanga’n a hawng. Aizawl Tennis Court semi indoor stadium sakna atan Special Plan Assistance aṭangin cheng nuai 100.80/- hmuh a ni a, May 2015-ah siam ṭan niin, October 12, 2016-ah zawh a ni. Stadium hi a dung metre 37 leh a vâng metre 18.70 niin, a zau zawng chu square metre 691.9 a ni a; a chung atan dyna roof hman niin, a chhuat atan rubberised synthetic fibre hman a ni a, zana inkhelh theih turin lighting system ṭha tak vuah a ni bawk.

19th. Sunday: Miss Mizoram Rody H Vanlalhriatpuii chu FBB Femina Miss India-a Mizoram aiawh turin a tling. Gauhati Big Bazaar-a Northeast audition neihah nula 100 chuang an inlan a, hetah hian self-introduction, ramp walk leh question and answer hmanga audition an neih hnuin, Miss Mizoram 2017, Rody H.Vanlalhraitpuii hi Mumbai-a Miss India final-a inlan turin thlan a ni. Miss India hi kum 54 chhung kalpui a ni tawh a, a neitu chu Times of India Group a ni. Kuminah hian sponsor turin FBB lo lutin FBB Femina Miss India tih a ni. India ram hmun hrang hrangah audition round hi neih a ni a, Rody hi Guwahati lamah Northeast audition neiin a tling ta a ni – Mizo zinga Miss India Final-a tling hi an la awm ngai lo. Miss India thlanna hi June-ah Mumbai-ah neih a ni ang.

20th. Monday: Zoram Entu Pawl (ZEP) leh Ferrando Women Development Centre (FIWDC-Peace Home)-te chuan ‘Issues of Persons with Disabilities’ tih thupui sawihona hun an buatsaih.Kum 2011 chhiar¬pui ang chuan Mizoramah rualbanlo mi 15,160 an awm a, Mizoram mihring zat aṭanga chhûtin 1.3% an ni.

21st. Tuesday: World Forestry Day a ni. He ni pual hian chief minister Lal Thanhawla chuan thuchah a tichhuak a; kumina Day thupui chu ‘Forest and Energy’ tih a nih thu sawiin, “He thupui hian mihringte energy min petu pawimawh ber chu ramngaw a ni tih min zirtir a tum a ni,” a ti.Tun dinhmuna khawvelin ramngaw ṭha a neih zawng zawng hmun thuma ṭhena hmun hnih vel chu Canada, Russia, Brazil, USA, Congo, Australia, Indonesia, China, Peru leh India ramah a awm a ni.

22nd. Wednesday: Disaster Management & Rehabilitation department chuan J.Thankima College-ah chhiatna laka invenhim dan tur leh chhiatna a thlena chhanchhuah hna thawh dan tur a taka entirna, Mock Exercise an buatsaih.

23rd. Thursday: MNF policy thar, Socio Economic Development Programme (SEDP) chu Vanapa Hall-ah MNF president Zoramthanga’n a tlangzarh. Zoramthanga chuan, sorkarna an chan chuan SEDP hnuaiah chhung tinte eizawnna ngêlnghet an neih thleng chhawmdawlna leh ṭanpuina pek an nih dawn thu a sawi.Inkhawm hi MNF sr. vice president Tawnluia’n a kaihruai a, SEDP Drafting Committee chairman Dr R.Lalthangliana chuan, SEDP-ah economic chauh ni loin, mihringin a mamawh zawng zawnga hma an sawn theihna tur ruahmanna siam a nih thu a sawi.

24th. Friday: Mizoram sorkar chuan secretary-te hna chanpual a sîksawi a, chief secretary Lalmalsawma chuan Home, DPAR, Vigilance leh Political & Cabinet a chang dawn.

25th. Saturday: Salvation Army ṭhalai, Saitual area-a mite chuan SA centenary pualin Saitualah Aizawl Civil Hospital tan thisen unit 60 an pe a, a petute mipa 48 leh hmeichhia 12 an ni.

26th. Sunday: Synod Moderator Rev. Lalzuithanga chuan chawhma leh chawhnuah N. Khawdungsei Kohhran leh zanah – Sakawrdai Kohhranah te hun a hmang.

27th. Monday: Aizawla Vishal Mega¬mart hawn tur duh loh lantirna atana MIMA-in Aizawla dawr zawng zawng khâr tura an ngen angin Aizawla dawr tam zawk a inkhâr a, dawrkai ten an thlawp tha a hriat a nihg avangin chhun dar 12:30 velah dawr khâr tura an tih chu MIMA chuan an titawp. Hetianga MIMA in an tih nachhan chu sumdawnnaa Mizote chîmralna tura an ngaih vang a ni.

28th. Tuesday: Serchhip District Legal Services Authority chuan Thenzawlah dan leh hrai lama harsatna nei, puih ngaite puihna leh dan inzirtirna hmun, Village Legal Care & Support Centre (VLCSC) an hawng. VLCSC hi Thenzawl West V/C House-ah dah a ni a, Nilainiah chawhma dar 10 aṭanga chawhnu dar 2 thleng hawn ṭhin a ni dawn.

29th. Wednesday: Chief Minister’s Office (CMO) leh bangla luhna gate bula chaw nghei, CSS hnuaia Hindi zirtirtute chuan CM bangla an luhchilh a, bangla páwnah an pungkhawm.

30th. Thursday: March 14, 2017-a ṭan Mizoram Assembly budget session chu a ṭiak. Kum 2017-18 atana Mizoram budget cheng vbc. 8803.10/- pass a ni a; Chief minister Lal Thanhawla chuan, House-a thusawite lo dawnsawn dan thiam ni se a duh thu a sawi. Tun ṭum session chhung hian House-a chhan chi zawhna (starred question) 427 lutin, 400 pawm a ni a, House-ah zawhna 89 chhan hman niin, zawhna 154 chu unstarred question-ah leh a ni. Ziaka chhan chi zawhna (unstarred) 77 a lut a, 71 pawm niin paruk hnâwl a ni.

31st. Friday: Lai Autonomous District Council (LADC) chuan hun eng emaw chen chief executive member (CEM) an neih loh hnuah, CEM atan T.Zakunga chu Lawngtlai DC Dr A Muthamma-a’n LADC Hall-ah rinawmna thu tiamtirin a la lut.T.Zakunga hian executive member atan mi pali a ruat nghal.

MNF LEH CHAKMA POLITICS; TU NGE A KAIKUANG CHHUI A NGAI E !!!

$
0
0

Chakma Autonomous District lo pian chhuah dan:

North Eastern Areas Re-Organisation Act, 1972 ah khan Sixth Schedule tidanglam in Mizoram chu UT Legislative Assembly din ni i.e 21 Feb., 1972 ațangin Mizo District Council a nihna chu tih tawp a ni a. Tun, Mizoram chhunga Autonomous Region te chu Autonomous District ah hlan kai an ni ang tih a ni a. Hemi Act ah hian Chakma District piang tur tih lanna a awm lo. Mizoram UT Assembly ah emaw Parliament-ah te pawh hriattir chiah lo in Chakma District piantir tuma beitu te chu khatih lai huna Chief Commissioner SJ Das, Aizawl DC AC Ray leh Home Secretary(Central) Pimputkar te niin a lang. Mizoram Administrator SJ Das chuan para 1(2) Sixth Schedule tlawhchhanin Pawi-Lakher Reorganisation order 1972 chu april ni1 ah siamin Pawi-Lakher Region chu Autonomous Region 3 ah țhenin Chakma, Lakher, Pawi region ah a siam ta a, thil mak tak mai chu region 3 April ni 1, 1972 a lo piangte kha a tuk April ni 2, 1972 khan Sixth Schedule para2(6) tlawh chhanin Region Council Rule, 1972 siamin Autonomous Regional Council a pe nghal a ni. Chutiang zelin UT Act, 1971 hmangin Sixth Schedule para 29B tlawhchanin Mizoram Administrator chuan Autonomous District Council ah ahlang kai leh. Hei pawh hi April ni 29, 1972 khan Mizoram District Council Order, 1972 hmanga siam ani. Hman-hmawh taka thiltih a nihna avang hian a felhlel hle.

Tin, April ni 1, 1972 a region siam leh a tuk April​ ni 2, 1972 a Rule siama council 3 a siamsak an nih nghal bakah 29 April, 1972 a autonomous district council ah hlan kai leh theuh mai te kha a mak chuk chuk hle a ni.

Brig. T. Sailo, PC Ministry chuan India Prime Minister hnenah Mizoram buai denchhena Chakma rawn lut tam lutuk leh hengho hi dan/tihtawp tur anih thu ni 10.6.1982 ah an thehlut a, MNF Underground Govt chuan PC Party President hnenah
“……. I Hriat angin tunah hian MNF aiawhte leh India Sawrkar chu inremna kawng zawngin hma an la mek a ni a. Hemi-ah hian MNF ten an lallukhum rawn hawn ngei tur ni a lang chu Chakma District Council thiah (dissolve) leh Chakma lolut tharte hnawhkir leh hi a ni a. Tunah hian heng thil tihlawhtling tur hian PC Party chuan nasa takin hma a la tih kan hriatin leh, India Prime Minister hnenah Memorandum hial in lo thehlut ‘ve a ni tih kan hriat hian MNF te hamthatna tur chuhpuitu ni ah kan ngai che u a. Chuvangin, tun atang chuan hemi kawng a in hmalakna zawng zawng hi lo tihtawp nghal turin kan hriattirin kan hriattirin kan han ngen nghal che u a ni.”

Dated Mizoram
The 11th June 1982

Pathian leh kan ram tan

Sd/-Aichhinga
President Emissary

MNF leh India sawrkarten Inremna an siamah chuan Chakma te chungchang kan hmuh chu hetiang hi a ni:

Memorandum of Settlement(Peace Accord), 1986

Other Matters :

9. The rights and privileges of the minorities in Mizoram as envisaged in the constitution, shall continue to be preserved and protected and their social and economic advancement shall be ensured.

Khatih hunlaia Mizoram Chief Secretary Pu Lalkhama chuan, Peace Accord (Memorandum of Settlement, 1986) chungchanga inbiakna neih lai khan MNF leh Pu Laldenga te khan Mizo leh a ram aiawhtu nihna anmahni leh anmahni inpe in Pu Laldenga khan tumah a rawn lova, dan lampanga mithiam te, Political Party-te, Mizoram sawrkar emaw NGO tumah a rawn loh thu a sawi a ni.

Tichuan ramhnuai atang chuan MNF ho an rawn chhuah hnuin Pu Laldenga chuan 4.9.1986 khan heti hian Mizoram Assembly House chhungah Chakma te thlavang ngaiin thu a sawi ta:

“Engpawhnisela kan zuk hriat a chu keini major community te hian keimahni zinga Mizoram-a Lo awm reng reng minority te hi helai ah Pawi leh Lakher an ni emaw, Gurkhali an ni emaw, Chakma an ni emaw khalai a native ang a kan lo pawm a, constitution chhunga kan lo dah a election rule a kan lo chhun luh tawh te lo enkawl a, chhawmdawl a, an nun kawng a kan kaihhruai hi chu Major Community hian kan tih tur a ni. He House pawh hian kan tih tur a ni tih kan ring theuh in ka ring” tiin.

(Source: Mizoram Assembly House Proceedings, Chakma te leh Mizoram Politics by Dr. F. Lianchhinga, A Mizo Civil Servant’s Random Reflections by Lalkhama I.A.S, Laisuih)

Comm News

June 2017, Mizo(ram) diary

$
0
0

nb. in ti tawp ta emaw ka tia, ka lo chawl ve tawp mai asin. ka khua a har em a, ka lut mai maia, a lo la kal reng sia, a lawmawm e.

1st.Thursday: Kawnpui Chhimveng Bial KṬP chuan Kawnpui Dinthar Kohran Hall-ah blood donation camp an huaihawt a, mipa 25 leh hmeichhia pathum-in Synod Hospital tan thisen unit 28 an pe. 

2nd. Friday: UDPA department leh National Housing Bank (NHB) ṭangkawp chuan Aijal Club-ah Pradhan Mantri Awas Yojana – Housing for All (Urban) scheme inhrilhfiahna leh zirhona, ‘One Day Workshop on CLSS (EWS/LIG) and CLSS (MIG) under PMAY – HFA (Urban) 2022 Mission’ an buatsaih a, UDPA minister Zodintluanga’n a hmanpui. Zodintluanga chuan, Mizorama census town khaw 23-ah hmalakna ṭhuang hniha kalpui a nih thu sawiin, “In sak ṭanpuina – Beneficiary led Individual House Construction leh in sakna tur loan – Credit Linked Subsidy Scheme (CLSS)-te an ni,” a ti.

3rd. Saturday: Phunchawnga Forest checkgate bulah Ramengmawia (31) s/o Zothanpari, Aizawl Venglai ruang chhar a ni.

4th. Sunday: Presbyterian kohhran ho chuan zan inkhawmah Assembly puala tawngtai rualna hun an hmang. Thawhlawm pawh hemi pual hian an dah hlawm a ni. Assembly hi Presbyterian kohhran inrelbawlnaa a chung ber a awm a ni. Tunah hian member hi 14,05,781 an awm mek a; Synod hrang hrang 10 a awm bawk. Moderator hi Rev Laldawngliana, Manipur Synod a ni a; an hmunpui hi Shillong, Meghalaya-ah a awm a ni.

5th. Monday: Serchhip DC Sangchhin Chinzah chuan UDPA department hnuaia Serchhip Hmarvenga Mini Sport Complex sak hna NBCC-in an thawh mek a tlawh. DC chuan, an hnathawh dan leh an hma thar laknate a hnena hrilh hre zel turin contractor-te a hrilh. Sports complex hi cheng vbc. 12/- senga sak tur a ni. 

6th. Tuesday: Ralvawng khuaa Ropuiliani Thlan Committee chuan Mizo lal zinga hmeichhe huaisena sawi Ropuiliani ruhro chu Mizoram State Museum-ah dah a nih dawn avangin Ralvawng khaw khelmualah ruhro thlahna hun an hmang. Ropuiliani hi lal Vandula nupui a ni a, an lal hun lai chu Bengkhuaia ten Mary Winchester an man vanga British sipaiin Mizoram an beih, Vailian tih hun lai vel a ni. Vandula hi Ropuiliani nen an inneih hnuah Belpui, Kawmzawl, Baichi leh Ralvawngah a lal a, Ralvawnga a lal lai chu kum 1856-1861 a ni. A hnuah Aithur, Hnathialah an pêm a, kum 1878-ah Ralvawngah kîr lehin, kum 1885 thleng Ralvawng-ah an awm leh a ni. Ralvawng aṭangin Denlungah an pêm leh a, Denlunga an awm laiin Vandula chu a thi a, Ropuiliani chu lal a ni zui. Mizo lal tam tak British kuta an inpek laiin, Ropuiliani chu a inpe duh lo a; chuvangchuan, a fapa Lalthuama nena inthuruala Sap ho beih tumah ngaiin, August 8, 1893 zingah an nufain Denlungah man an ni. Ropuiliani an man hnu, kum 1894 tir lamah Lunglei bawrhsap Maj. J Shakepears chuan Denlung khaw mite chu tihluihnain Ralvawngah a pêmtir vek niin an sawi. Ropuiliani chu man a nih hnuah Lunglei Guardroom-ah tàntir a ni a, April 8, 1894-ah la chhuakin, April 18, 1894-ah Chittagong Jail-ah dah luh a ni. August 1894-ah santèn a vei a, January 3, 1895 zingah Chittagong Jail-ah a thi a ni. Ropuiliani thih hnuah a ruh chu Maj. J Shakepears (Tarmita) a thupek angin, Ralvawng aṭangin patling 10-in an la a, Febuary 22, 1895-ah Ralvawng an thlenpui a; Ralvawng khaw chhunga bûng lungpher bulah an phûm a ni. Hun eng emaw chen a phûmna hmun zawn a nih hnuah May 19, 1997-ah a ruhro an lai chhuak a ni.

7th. Wednesday: Lunglei District Legal Service Authority chuan Lunglei SP pisa conference hall-ah naupang venhimna dan zirna, ‘Child in conflict with law and children in need of care and protection training’ an buatsaih a; Lunglei District & Session judge R Thanga’n a hmanpui. Training-ah hian police officer, Child Welfare Committee member, Juvenile Board Justice member, District Child Protection officer leh a hnuaia thawk te, tlawmngai pawl leh home hrang hranga superintendent, counsellor leh thawktu dangte an tel a ni.

8th. Thursday: Kolasib District Hospital-a surgeon Dr Zothansanga Zadeng, Serchhip District Hospital-a sawnna tur transfer order sût phût vanga Kolasib Joint Action Committee-in June 6, 2017 zing aṭanga Kolasib-a NH-54 kawngpui an danchah chu an la chhunzawm zel.

9th. Friday: Green Mizoram Day 2017 chu district hrang hrangah hman a ni a, Aizawlah chuan chief minister Lal Thanhawla hoin Chite lui kamah hman a ni. Green Mizoram Day-ah hian thing ṭiak ṭhahnem tak phun a ni a; kum 1999-a hman a nih aṭanga kum 2016 thleng khan thign ṭiak 36,58,174 phun a ni tawh.

10th. Saturday: Zemabawkah Assam type in leiminin a hnâwl a, Laldinpuii (29) a thi. Leiminin in a hnâwl lai hian a chhungah in neitute leh an inléngte nen mi 13 an awm. In hi chhawng hnih a ni a, Laldinpuii leh a fapa thla sarih mi chu in hnuaiah awmin, a bâk zawng chu in chungah an awm a, in chhawng chung zawka awmte chu a chim hmain an tlân chhuak hman. Laldinpuii leh a fapa chu an tlan chhuak ve hman lo a ni.Laldinpuia fapa thla sarih mi chuan hliam a tuar bawk.

11th. Sunday: Tuikual South-a Rimawia in, Assam type, chhawng hnih chu a kâng a; kâng ṭhelhtu zinga mi pali an hliam.

12th. Monday: Zan khat riak turin Union Home minister Rajnath Singh leh minister of state for Home Kiren Rijiju te chuan Mizoram an lo thleng.

13th. Tuesday: Ruah sur nasa avangin Phairuangkaiah hian leimin vangin in pahnih a chim. Nila Moni in chu kopang minin a hnawl a, a tunu ruang leh a menpuitu mi parukte a hnâwl. Leimin-in a hnawl zinga mi pathum an thi.

14th. Wednesday: World Blood Donor Day (WBDD) a ni a, Aizawl leh district hrang hrangah hman niin, thisen pe tamte hnenah chawimawina hlan a ni a; Day thupui chu ‘Eng nge tih theih kan neih? Tunah thisen pe la, pe chhunzawm zel rawh’ tih a ni.

15th. Thursday: YMA Day vawi 83-na chu Mizoram pumah leh state pawna YMA branch awmnaahte hlim taka lawm a ni. YMA Day-ah hian branch tam zawk chu khua leh veng chhung thian faiin an hnatlang a; branch ṭhenkhatin intihhlimna, infiamna leh intihsiakna hunte an hmang a, zan lama intihhlimna hun leh vantlang inkhawm buatsaih branch eng emaw zat an awm bawk.

16th. Friday: Kolasib District Level Green Mizoram Committee bultumin Environment, Forest and Climate Change (EFCC) department complex-ah Kolasib DC Dr Arun T hoin Green Mizoram Day hman a ni. Kolasib-a Green Mizoram Day hmannaah Dr Arun T chuan, khawvel boruak vawn thianghlim a nih theih nan mi tinin mawh an phur tih sawiin, “Mizoramah hian India ram hmun dang aiin boruak thianghlim a tam zawk. Hemi kawnga EFCC department, YMA, V/C-te leh tlawmngai pawl hrang hrangte thawhhona leh hmalaknate a chhuanawm hle,” a ti. Green Mizoram Day hi June 9, 2017-a hman tura duan ni mah se, rokhawlhna a awm avangin tuntumah hian an hmang ta zawk a ni.

17th. Saturday: Kauchhuah khua, Lunglei district-ah in pali a kâng a, thi leh hliam an awm lo. In kangte hi Mayaboron, Niloboron, Dinoboron, Morotso te in a ni a, Mayaboron-te in aṭanga chhuak ṭan a ni.

18th. Sunday: Mizoram Presbyterian Kohhran chuan Rualbanlote Ni an hmang a, thupui chu ‘Lal Isua’n rualbanlote a ngaihsak’ tih a ni. He ni pual hian zan inkhawmah hun hman a ni a, thupui hmang hian kohhran hrang hrangah thuchah ngaihthlak a ni.

19th. Monday: PC Muanthanga lehkhabu ziah, ‘Lungrem hrang hrang’ tih chu Aizawl Press Club-ah Synod senior executive secretary Rev. Lalramliana Pachuau-in a tlangzarh.

20th. Tuesday: GIG Motor’s Pro Volleyball League R.Dengthuama Indoor Stadium, Mualpuiah Hunthar Veng Volleyball Club chu an champion. Hunthar Veng hian final-ah hian Chhinga Veng VC te chu 25-23, 20-25, 29-27, 25-20 in an hneh a ni. Champion team hian Rs 1,00,000/- bakah match money Rs 3,500/- an dawng a ni.

21st. Wednesday: Sipai Lammual ah “Healthy Mizoram Campaign June 21, 2018” chu  Assam Riffles  kaihhruaina in 3rd. International Yoga Day hmanna denchhena hman tan a ni a. Healthy Mizoram Campaign hawnna  leh Yoga Day hmanna ah hian Mizoram Governor Lt. Gen. Nirbhay Sharma (Retd) chu khuallian a ni a. Union Minister Of State For Railways Pu Rajen Gohain pawh he hun hi a rawn chhim a ni. 

22nd. Thursday: PC Kapthuama leh Lalthanzami Sailo, Gov’t. Complex, Aizawl te chuan an inneih Diamond Jubilee an lawm. PC Kapthuama te nupa hi 2nd. July, 1957-ah Chalrang Pastor Pasena’n Chalrang biak inah a inneih tir a; tunah hian fa 10 leh tu 29 bakah tuchhuan 13 an nei mek a ni. An fa, tu leh tuchhuan te zawng zawng hi an la dam kim vek nghe nghe. An inneih champha an lawm hi a hun diktak a nih loh chhan chu an fapa kawppui la neilo awmchhun Laltlanliana’n Sihphir nula nupuia a neih ve bawk vang a ni. ‘A hautak loh zawk nan’ tiin hetiang hian a rualin a lawman hun hi an siam ta a ni.

23rd. Friday: Mizoram chhunga khua/veng football hmanga ngaihhlut hlawh ber T| Royte Trophy-Inter Branch YMA Football Tournament final chu Chanmari leh Ramhlun South ten khelin Ramhlun South hi 1-0 in an chak.

24th. Saturday: Zoram Exodus Movement chuan Aizawl Press-Club ah chanchinthar lakhawmtute politics kalphung danglam deuh an sawipui.

25th. Sunday: Salvation Army India Eastern Territory Calendar-ah ‘Salvation Army Youth Sunday’ a ni a; hemi pual hian Corps leh Society tina SAY ten programme uluk takin an duang a. Camping/Crusade te, vantlang rawngbawlna te, damlo leh mi harsate tanpui leh tawngtai sakna hun te an hmang hlawm.

26th. Monday: Union Minister of State for Sports Pu Vijay Goel chu Mizoram tlawhin a lo zin.

27th. Tuesday: AMWAY India chuan 3rd. MAP Complex, Mualpui-ah Mizoram Police te tan healthy living workshop an buatsaih a, he workshop hi DGP Pu Thianghlima Pachuau in a hawng.

28th. Wednesday: Seling leh Tuirini inkar kawngpui dungah kawng chhuat chu mak tak maiin a rawn pawrh chhuak. He thil a tlen lai hian khualzin sumo kal lai a ni a; passenger te pawh hian an hlau hle. Hei hi kawngchhak lam atanga lei a rawn min vang a ni a; he lei min hi kawng thlanga tla tlang loin lei hnuaiah a lut a; hemi insawh muk hian kawngpui hi a rawn tawn puar ta a ni.

29th. Thursday: Lunglei MNF Sub Headquarters Mizo Hnam Run-ah MNF Sr.Vice President Pu Tawnluia’n zirlai hruaitu țhahnem tak MSU leh MZP ațang leh Congress party, ZNP leh BJP ațangtein mithar, an vaiin 146 MNF zawmtharte a lawmlut.

30th. Friday: Serchhip bul, Bungtlang Bazar vengah Maruti 800 leh Truck(709) an in su a; maruti driver Pu Lalzara Sailo (61) s/o Lianhnawla(L) chu a hmunah a thi nghal.Pu Zara hi amah chauhin a chuang a ni.Truck 709 ah hian mi 2 chuangin hliam na an tuar lo thung.

Bairabi Dam Project 80MW leh Tlawng HEP 55MW tan a MoU ziah fel a ni

$
0
0

Aizawl 10.07.2012 : ah Mizoram Sawrkar in Bairabi Dam Project (80MW) leh Tlawng Hydel Project (55 MW) a tan company pahnih MoU a signed pui ta… Source: dipr.mizoram.gov.in

Bihchianna i lo nei dawn teh ang….

Bairabi Hydel Project hi Sikaria Power Ltd, Kolkata hnenah 13% kum 60 kan chan ni ve turin (87% to the Co. for 60 yrs) signed fel a ni ta a. He Power Company hi ka Google ngial a. Trade India leh Yellow pages ah an lang ve ngei a. Type:Service Provider , Year Estd. 2010 a in ti kulh mai a. An mahni ongoing project emaw previous project hmuh tur a awm hauh lo mai. Hei hi an hna hmasa ber a ni thei ang em? Tin, heti zat (87% for 60 yrs) hi pe thei dawn ta i la, hei aia company changtlung zawk hian an thawk duh ang em?… tih te hi ka lo ngaihtuah ve mai mai a. Project hi inthlan dawn hnaiah hi chuan MoU sign pui fo lo se… te ka ti bawk a :P

Tlawng Hydel erawh M/s Shyam Century Ferrous (A division of Century Plyboards(I) Ltd.), Byrnihat, Meghalaya nen a MoU signed fel a ni. Terms & Condition kimchang hmu lo mah i la kan hmu theih chinah chuan state share leh enkawl kum a in ang a. Shyam Group of Industries hi group hrang hrang ah diversified in Regd Office Kolakata ah an nei a. Meghalaya, Birynhat ah hian Power Plant an nei bawk a. Mahse, power plant lamah chuan an hna pakhatna 25MW an zo fel awrh chauh a la ni thung. Experienced an neih hmel vak bik lem loh a. Tin, Kokata High Cout lamah Income Tax Fraud chungchang case kal lai a awm mek bawk…

Mak ka tih mai mai chu project pahnih hi 100 Cr chunglam ve ve a nih hmel a. Chuti a nih chuan GoI directives angin competitive bidding hi neih a ni em? nge arbitraty process in khing Company te khi Letter of Intent telloin MoU an sign pui aw… Joint Venture nge? tih thleng hian rawn sawi fiah thei an awm ka ring a. Ka hlauh zawk a chu project tlawlh kan nei leh ang tih ka hlau ngawih ngawih a.

Mizoram hian Power Policy (Non-conventional) bakah kum 2010 khan Congress sawrkarin Power Policy thar (Conventional/ Hydroelectric) a siam leh a. Copy hmuh tur awm lo mahse provision tlem a zawng han tarlang i la (Source:Vanglaini)
He Policy-a provision (chang) pawi­mawh zual thenkatte chu:
1. Tuikhuah megawatt 25 aia tam chin buaipuitu atana Nodal Agency chu Power and Electricity Department, Mizoram a ni ang a; 25 mw chin hnuai lam buaipuitu tur chu ZEDA (Zoram Energy Development Agency) a ni ang.
2. Private Sector-in emaw Public Sector-in emaw, State sorkar DPR (Detailed Project Report) neihsa behchhanin emaw, DPR buatsaih chawpin emaw, tuikhuah an duhna sorkarah an thlen ang. Indawrna a fel chuan tuikhuaptu tur leh sorkarin inremna thuthlung (Memorundum of Agreement) an ziak ang.
3. Tuikhuaptu tur thlan leh MOA, etc vel buaipuitu tur Empowered Committee sorkarin a din ang (September 3, 2010 khan member 15 awmna EC hi din a ni).
4. Tuikhuah atanga power 12% chu a thlawnin state sorkarah pek tur a ni a, 1% pawh a thlawnin tuikhuah bulhnaia awmte pek tur a ni.
5. Free power 13% (12+1) bakah hian, state sorkar chu tuikhuah atanga power siamchhuah lei tura duhsak bik a ni ang.

Heng bakah hian ram lease agreement hi policy hian 99 yrs a ti a. Tun tumah chuan kum 60 chhung a lo ni ta a. State dang (Eg. Arunachal Power Policy 2008) ah chuan HEP hnuaiah hian Job reservation nen lam an lo duang vek mai a “Managerial/ Professional post – 25%; Ministerial/ Clerical post – 50%; Skilled job – 25%; Unskilled jobs – 75%…. etc etc…

A tawp berah chuan, a khawilaiah hian nge khuah an tum tih hi rawn sawifiah thei kan awm em le???

A che che sih hlawkah!

$
0
0

Hun rei tak chhung chu misual silent reader ka lo ni tawh á¹­hin a. Article pahnih khat lek chu ka post ve tawh a, comment pawh ka pe vak lo. Mahse tun á¹­um chu puak chhuak ve phawng teh ang. A che che sih hlawkah kan ti ang a, a inngaihbel apiang chu ka sawi chhan tihna a ni mai!

Tluang takin misual.com pawh a kal zel a, thu ngaihnawm tak tak a awm á¹­hin avang leh thu leh hla thawhtute pawh mi puitling tak an (in) nih hlawm avangin a ni telin Mizo mipuite hian kan hlut telh telh niin a lang a. Hetah tak hian kan fimkhur zual a ngai hle mai. A hmasa ber atana ka sawi duh chu– Keimahni á¹­heuh hi hre ber emaw intih tlat loh tur! Mifing leh ril tam tak kan zingah hian in awm ngei mai, Amaherawhchu kan thil sawi á¹­henkhat hi keini aia hrechiang zawk, sawi chhuak lem lote pawh an awm á¹­euh tih hi ihria ang u (sawi loh tur tihna lam a ni lo a nia)

A dawt leh atan chuan- I thil sawi tur ngun takin ngaihtuah hmasa rawh. Misual.com-ah hian Mizoram chanchin kan thlir tlangpui a, kan inkaihhruai dan dik tawk lote, kawng ṭhenkhata system felfai kan neih loh thute, moral reformation kan mamawh thu leh thil dang tam tak kan tarlangin kan sawiho va, kan sel tlâng a. Keini aia fing leh changkang zawkte tihdan nen kan khaikhin chang pawh a awm ṭhin. Hengte hi ram leh hnam kan hmangaih vang leh Mizo society tana ṭhahnem kan ngaih vang a ni ṭhin a; thil ṭha tak chu a ni ngei mai. Mahse (ka’n ti hram ang e) Keini Mizote/Mizoram hi hnamdang/ramdang nen kawng engkimah khaikhin chi kan ni lo. Culture hran nei, nundan danglam tak tak kan nih avangin ram danga ṭha kha Mizoramah a ṭha ve kher lo thei a. Tin, hnam dangte tihdan kan sawilan ṭhin ṭhenkhat (a zavai chuan a ni lo) hi chu kan society hian a zo ve lo!

A pathum nan- I á¹­anna lam I sawi mawi duh a nih pawhin midangte ngaihdan kher tel vak vak kher lova tihdan ngaihtuah rawh. Kan hriat dan chauh hi a dik ber emaw tih tlat loh tur a ni a, rilru zau tak put tur a ni. Hemi bik hi chu a hnuaia ka sawi lan tur nen sawi kawp a rem tho avangin hemi chinah hian duhtawk phawt ang.

A tawp berah chuan- Thil hre chiang mang si lovin huai tak taka thil sawi chin loh tur! Entirnan: Mizoramah hian Kohhran hrang hrang kan awm a, kan thu pawm dan leh lâk dan pawh a inang lo. Piantharna chungchang a ni emaw, thil dang pawh ni rawh se, kan pawlin kan pawm dan a nih loh avanga  pawl dangte nekna remchang atana lo hman hleuh hi zah nachang hriat tur! Hetiang thil hian misual.com hi a ti-uih deuh tlat!

Sawi zel dawn chuan kan insawi tui lutuk dawn tlat, hemi chinah hian duhtawk daih ang. Hei erawh hriat reng tur: He post hi mimal ngaihdan liau liau a ni a. A duh chuan support a, a duh lo chuan support loh mai tur a ni. A duh apiang tan sawisel thiang! Alo inngaihbel apiang chu….  in ni mai! A che che sih hlawkah!

‘Hriat chian lehzual’ hi ka duh vak tawh lo

$
0
0

He hla hi ka duh khawp mai –
“Hriat chian lehzual che hi ka va duh êm,
I hmangaihna leh khawngaihna te hi…”

Khaih khaih, a ni lo lam lamah ka chakai meichher chhit bo hman têp alawm le! 1 Timothea 6:10-ah chuan ‘tihian a inziak a “Tangka sum ngainat hi sual tinrêng bul a ni si a; chu chu thenkhatten an awt a, rinna chu an kal bosan a, anmahni leh anmahni lungngaihna tam takin an inchhun tlang ta chuk a” tiin. Sum ngainat lutuk hi nuthlawi ngainat tluk zetin suala tlûk a awl bîk! Mi fing pawh beng-tla-loah a chantîr a, mi fel pawh tâwmkai loah a chhuah châwk thin.

Le, ka sawi tum lamah aw… Eng lo a nia, “an ti” tih lam ni lovin keima tawn hriat ngei a nia. Heti ang mi hi ka tawng; mi pathum (3) an ni, an nihna leh ropui dân pawh a inang phian a, huang khata khung tûra khalh khâwm inthlahrunawm loh tak a ni. Ka kutphah hlai lo tê hian ka thâm khawm tel tel ta hlawm a.

An dinhmun tlângpui chu heti ang hi a ni: a) Mi lâr an ni – Zoram pum mai bâkah hnam dang te chenin an hre deuh furin a rinawm. aw) First class officer an ni. b) An hausa – First class officer chin chuan sum an ngah tûra ngaih a ni. An eirûk leh lek phei chuan… ch) Kohhran upa an ni – Mak ve deuh, mak êm êm hran chuang lo chu, kohhran upa an ni theuh hi a ni. An fakawmin chhuan tlâk tak meuh an ni (lo maithei bawk).

Pulpit-ah thu ropui tak sawiin an chum chilh dup dup thin maithei, mai lo thei bawk. An berâmte tân Pathian thu chu chil per chhuai chhuaiin an chhâk chhuak ve thin ngei ang. Nimahsela, rinawmna leh dikna hian an nunah âr-hmai-tiat bâk hmun a chang lo ka tih dâwn chuan dâwt sawi hniak ka phawi lo ang tih ka hlau deuh bawk si. Ka râl hriat thin lai kha chuan ngaihsân tak têin ka ngaisang a, ka zah a, ka chhuang tak meuh meuh. Mahse, ka’n hriat chian tâk hnu chuan… Ka ngaisâng thei ta dêr lo mai!

An hming ka sawi chuan, tu fa lu bâwk, pâwl 3 failed pawhin in hre vek âwm si a. Pulpit-a an thusawi pawh thenkhat chuan in ngaithla tawh ngeiin a rinawm, mutthlûksan uiawm khawpa thu tha pawh khâwl hmuam ang par parin an lo pik chhuak puat puat tawh thin ngei ang. An thusawi te chu mit khap pawh tum lova in lo lem dawk dawk lai khân lo mutthlûksan pawh ni ila, ka inthiam ta viau mai.

Hêng mi 3, first class officer, mi lâr leh hmingthang, sawrkâra nihna pawimawh tak chelh, kohhran upa ni bawk si te hi ka hriat chian hnu chuan ‘E he!’ ka ti. Kohhran kâwr an vuah te lek phei chu thel thlâksak hmawk hmawk tak hi ka nâp a. Tûnlai tawng takin ‘ka ei lo.’ A chhan chu sum leh paia an rinawm loh avangin.

Chuvangin, mi hriat chian hi a that rual rualin tûna chinah Pathian chauh lo chu “hriat chian lehzual” hi ka duh vak tawh lo.

July 2012, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Sunday: Upper Republic-a Pu Lalduhawma leh Pi Thazuali te fanu Lalduhzuali thla 11 mi chu an bathroom panna corridor sirah vak liamin an kawmthlang motor kawngpui cement slap-ah a tlathla a, a bek natakin a sawha thawm chhuah miah lovin a chatthla. Lalduhzuali hi Lalduhawma leh Thazuali te fa hmasa ber a ni a, nausen than tha leh chak tha tak a ni a, kal te pawh a zir ve tan tawh a ni.

An kawmthlang hi vantlang kawngpui, motor te tlan theihna a ni a, an inzawn hi cement slab-a siam a ni. Naute hi a vah liam hlauhthawn thilthuah an bathroom panna kawngkharpui chu an kharin an kalh deuh reng thin. Tun á¹­um hian a nu nen inah an awm dun a, a nu hian choka lamah engemaw a tih san zawk hlanin kawngkhar hi beng hawngin a lo vak liam niin a lang.

2nd. Monday:
Sangneihkimi (13), d/o Kaithanga, Kolasib Hebron Veng chu LPK truck-in Kolasib Electric Veng leh Tuitha Veng inkar kawngah a chíl hlum. Sangneihkimi hi pawl 4 zirlai a ni.

3rd. Tuesday: MHIP Gen. Hqrs chuan I&PR Auditorium-ah Mizo Customary Law chungchang zirhona an buatsaih a, Sr. Govt. Advocate-cum Public Prosecutor, RC Thanga leh Addl. District & Sessions Judge, KL Liana ten thu an sawi. Seminar-ah hian kohhran pawl hrang hranga hmeichhe pawl te, hmeithai association leh Hmeichhe Tangrual Pawl aiawhte an tel a ni.

4th. Wednesday: MNF party thalaite chuan Mizoramah eirawngbawlna gas a harsat avangin Aizawl khawpuiah meihawl an sem a, an meihawl sem chu ‘Hawla gas’ tiin a hming an vuah. MNYF-in meihawl an semna hi Millennium Centre tualah an tan a, Millennium Centre atangin a huhoa kawngzawh pahin kawngpui dunga meihawl an sem a, thu chi hrang hrang hmangin an aurual nghal. Kawng an zawh zawhah Supply Directorate-a gas emergency guota diltute hnenah meihawl an sem leh bawk.

5th. Thursday: C Chhuanvawra lehkhabu ziah, ‘Hlaraw hrilhfiahna leh a hman dan’ tih leh ‘Sangsarih khawpui’ tihte chu I&PR Auditorium-ah Assembly Speaker, R Romawia’n a tlangzarh.

6th. Friday: Mizo hmeichhe zinga MLA atana thlan tlin hmasak ber, Pi L.Thanmawii chu natna bik sawi tur awm lovin Venghluia an chenna inah a thi. Kum 92 mi, Pi L Thanmawii hian fapa 6 bakah tu leh tuchhuan 46 a kalsan a ni. Rev. Thianga (L) fanu, Pi L Thanmawii hi kum 1921, March ni 30 khan Haflong-ah a lo piang a, pasal atan Dr. Rosiama a nei a, Dr. Rosiama hi Mizo District Council-a Chairman hmasa ber a ni. Pi Thanmawii hian nu a nih hnu, a fapa Wing Commander, Lalzawma nupui neih hnuah IA atanga tanin lehkha a zir tha leh a, Silchar-a Cachar College atangin BA English honours tha takin a pass a ni.

Rambuai laia Peoples Conference Party a lo pian khan Brig. Thenphunga Sailo hnung zuiin mipui rawngbawlna a thawk tan a, kum 1978-a Mizoram UT Assembly inthlannaah khan Serchhip bial atangin PC ticket-in thlan tlin a ni a, kha inthlanna atanga PC Ministry, Brig. T Sailova kaihhruai kha member thenkhatin an bansan avangin a kum leh, kum 1979-ah inthlan that leh a ni a, khatah khan Pi L Thanmawii chu Aizawl East bial atangin PC ticket bawkin thlan tlin a ni leh a, hetah hian a term pumpui a hmang a ni. Amah hi Mizo hmeichhia te zinga Politics lama in hmang hmasa, thahnemngai taka mipui rawngbawltu, hmasawnna ngai pawimawh leh Mizo hmeichhiate changkanna ngai pawimawhtu a ni.

7th. Saturday: Mizo hnampa, Chief Minister hlui leh MNF Founder President ni bawk Pu Laldenga thih champhaphak vawi 22-na a ni a; urhsun takin a Thlan Treasury Square-ah hman a ni. He hun hi Pu Vanlalzawma Treasurer, MNF in a kaihhruai a, Pu Rualchhina MNF PAC Member-in hunserh hmangin, Pu Zoramthanga President leh Pi Lalbiakdiki, Pu Laldenga nupui ten thu an sawi. Pu Laldenga zahna leh hriatrengna hun Programme tawi te neihah hian party hruaitu leh mi pawimawh an kal kim hle a, amah zahna pangpar an hlan hlawm.

8th. Sunday: Kolasib Venglai a Taitesena Hall bulah Maruti van MZ 05 3051 chuan auto rickshaw MZ 05 5552 a su a; auto rickshaw a chuang Lalengliani [18]Rengtekawn chu damdawi ina kalpui a nih hnuin a thi. Van hi a neitu Lalrintluanga s/o Lalbiaktluanga, Kolasib Diakkawn khalh a nia; police-in an la nghal.

9th.Monday: Chief Minister Lal Thanhawla leh Cabinet Minister thenkhatten Prime Minister Dr. Mammohan Singh chu a chenna inah an kawm a; Chief Minister Lal Thanhawla chuan Mizoram atanga Lok Sabha MP kan neih CL Ruala chu Union Minister a telh ve nise a duh thu Prime Minister chu a hrilh.

10th.Tuesday: UPSC chuan Indian Economic Service [IES] examination result a ti chhuaka; mi 29 tling zingah Mizo nula, Lalramdinpuii Renthlei d/o R.Laltlanthanga, Bazar Veng Lunglei chu a tel.

11th.Wednesday : Central Anti Drug Squad chuan Lalparliani d/o Kapsavunga, Armed Veng inti leh Rorelsaka s/o Tlangtinthanga, College Veng Aizawl inti hnen atangin parvon spas mum 998, Rs 24,950/- hu an man.

12th.Thursday: H.Lalfakzuala buatsaih ‘Thu ngaihnawm huang’ tih chu Parliament Secretary Lal Thanzara chuan Chanmari YMA Hall-ah a tlangzarh. He lehkhabu hi tunlai Mizo thalaiten facebook kaltlanga inkawm hona an neih thina group pakhat hming a ni a; he group hi naupang, puitling leh thalaite tan pawha thu rotling, thu bengvarthlak tak tak leh khawvel thilmak lawrkhawm mai bakah thih hnu piah lam ram thlenga hawl pha ngaihnawm bawk site a chuang a ni.

13th.Friday: Mizoram Gorkha Youth Association [Central] chuan Vanapa Hall-ah Gorkha hnam zinga thu leh hla thiam, Adikavi Bhanu Bhakta Acharya pian champha vawi 198-na an lawm. He hunah hian Gorkha hnam lam chi hrang hrang an entir bakah zirlai tithate chawimawi annia; sikul naupangte tan essay leh lemziaka inelna buatsaih a ni bawk.

14th.Saturday: Central Anti Drug Squad (CADS) chuan Lalchhuanmawia s/o Lalhlimpuia Ngopa hnen atangin parvon spas mum 107 an man a; Exise & Narcotic kutah an pe.

15th.Sunday: Synod Music Committee ruahmanna angina Presbyterian Kohhrana tualchhung kohhran hrang hrangte chuan a ni hnihna leh a tawp nan hla kutpui an nei leh a; he hunah hian solfa hmangin Kristian Hlabu (KHB) no 10 na ‘Engkim tithei Lalpa leh kan Pathian chu, no 470 na ‘Hmangaih in nuam kan tan a buatsaih’ tih leh no 555 nga ‘Hringmi hun hi tui luang angin’ tihte leh lengkhawm thlukin no 44 na ‘ Aw Lalpa min lawmin, ka lamah lo eng la’, no 462 ‘Isua hnenah puan var sinin’ tih leh no 566 na ‘Aw kan Lalpa, khawvel entu’ tih hlate chu zirin inelnate buatsaih a ni. He hun hi kum 19 hnua hla kutpui an hman lehna hmasa ber a ni.

16th.Monday: Serchhip Darnam Branch YMA-te chuan an venga damlohna avanga thlawhhma enkawl tha theilo Hmunlianate chhungkua chu an lova buh hmun leh sawhthing hmunte chu hnatlang kovin an thlawhzawh pui. He hunah hian member 72 zet an thawk chhuak a ni.

17th.Tuesday: Zirtiri Residential Science Collage chuan Vanapa Hall-ah zirlai tharte lawman ‘Freshers Social’ leh zirlai chhuakte thlahna hun an hmanga; an Principal JH Zoremthanga’n zirlaite fuihna thu a sawi.

18th.Wednesday: Champhai MNF thalaite chuan Champhai Awmpui phei kawng chhe lutuk an vei zia tihlanna helai hmuna tui tlingah hian buh an phun. Champhai MNYF chuan kawngpui hi siamthat a nih loh chuan sangha chhuah leh an tum thu thuchhuah siamin an tarlang bawk. Hetih lai hian Congress lam hruaitute chuan buh phunna hmunah hian tui leh chirhdiakte hi hmun dang atanga an lak thu an sawi ve thung.

19th Thursday: Central Anti Drug Squad (CADS) chuan Bawngkawna Greenwood Hospital bulah Laltlanmawia [20] s/o Biaksanga, Vairengte inti hnen atangin parvon spas mum 190 an man a; Exise & Narcotic kutah an hlan nghal.

20th Friday: Aizawl Civil Hospital-a Eye Department leh Kolkata-a Susrut Eye Foundation tangkawp chuan Aizawl Civil Hospital-ah a thlawna mit entirna hun an buatsaih a; mi 310 in mit an entir a; heng zinga mi 15 te chu a thlawnin an mit zaisak nghal anni.

21st Saturday: Zokhawthar atanga Aizawl pantu night bus (ZK Travels) Lalnunsangi w/o Lalrozama Bawnkawn South ami ta chu Keifang daia quarry chimin a hnawl a; kawng thlangah meter 250 vela thui a lum a; a hmunah mi 18 thiin midang 19 in hliam an tuar. Bus hi a chhe hneh hle.

22nd Sunday: Alto Car DL7CD 3303 neitu leh khalhtu ni bawk Zonunsanga [29] s/o Lalhmingthanga Venghlui chuan Sikulpuikawnah mi a su a; tlanchhiat a tumna lamah chesualin kawng thlangah a let a; car khalhtu hi police-in an man nghal. He chetsual dan a hmuna awmte sawi dan chuan Sikulpuikawnah hian Alto car-a chuangte leh midang an inti buai a; midangin an thelh hnuah car chu Upper Republic lam kawngah a tlan a; chu chu Sikulpuikawn lamah let lehin chak takin a tlan a; Sikulpuikawna lo awm mi pahnihte chu a su ta chiam mai a ni.

He thil thleng hi tihluih ngei nia sawi a ni nghe nghe. Car hi tlanchhiat nghal a tum a; MG Road/Upper Khatla lama tlanchhiat a tum chu amah tawk zawnga truck a tlan si avangin Tuikhuahtlang lamah tlan chhoh tumin a inher a; a chesual ta a ni. Car-ah hian a khalhtu bakah midang pahnih an chuang ani. Car-in a sutte zinga pakhat Lalsanglura s/o Lalrinliana Tuikhhuahtlang chu damdawi inah hruai nghal a ni.

23rd Monday: Model Veng Branch YMA leh KTP-te chuan an veng Presbyterian Kohhran Hall-ah YMA kumpuan ‘Ram leh hnam humhalh’ tih thupui an zirhova; Central Executive Committee member Lalrinmawia Sohnel in thupui a sawi. Hetianga YMA leh kohhran lamin a huhova thil an tih ho hi a khat hle.

24th Tuesday: Hortoki bula Tlawng luiah Zonuntluanga [28] s/o C.Hruaizela, Govt. Complex Aizawl ami ruang chu chhar a ni. Amah hi 20th. Friday atanga bo tawh niin an sawi. A ruang hi a chhe hneh tawh hle a; a wallet ah atangin amah hi an hrechhuak thei chauh nghe nghe a ni.

25th.Wednesday: Truck hmun hniha chetsualna avanga chhiatna thlengah mi pahnih heng; Driver Biju Moni Laskar [20] s/o Moni Laskar, Silchar leh Mechanic Lalsawmliana [36] College Veng Aizawlte hian nunna an chan.

26th.Thursday: Silchar lam atanga Aizawl pana rawn chho Assam Riffle kel tur phurtu truck MZ 05-4589 chu Rengte tlangsang laiah kawngthlangah thui tak a lum a; driver hnamdang chu a hmunah hian a boral nghal.

27th.Friday: Mizo Zirlai Pawlte chuan University Grants Commission-in Mizorama college-te tana collage tih changtlunna tur sum a pek thahnem tak chu tih chingpen nia an hriat avangin Hrangbana College Principal lakah Anti-Corruption Bareau (ACB) ah FIR an thehlut. FIR hi MZP President James Thanghmingmawia hminga thehluh a ni.

28th.Saturday: World Hepatitis Day a ni a; he ni pual hian Aizawl Civil Hospital-a medicine department chuan hepatitis vei nia inringhlelte tan a thlawnin thisen an endik a; counceilling duhte tan a thlawnin counceilling an pe nghal bawk. Thisen endik naah hian mi 50 vel thisen endik a ni a; doctor-te chuan chawhrualin khawvel mihring 12 zinga pakhat zelin hepatitis an vei theih thu leh Mizorama a thlawna petute zinga 75% chu hepatic vei annih thu an sawi.

29th.Sunday: Darthanseii [86] Keiliantawna {L} Sihphir chu Asthma natna a vei avangin Greenwood Hospital-ah a boral. Amah hi Minister hlui Dr. Lalzama pizawn a ni.

30th.Monday: MPC Vice President leh MLA hlui Pu Sailothanga Sailo chuan MNF party a zawm a; President Zoramthanga’n Mizo hnam runah a lawmlut, lawmluhna inkhawmah hian thusawiin Pu Zorama chuan, “Tunlaiin Congress party zawm an ching tawh vak lova; MNF sorkar na chang leh tura an rin hi zawm an ching tawh zawk,” a ti. Pu Sailothanga chuan MNF a zawm chhan sawiin ‘Pathian leh kan ram tan’ tih hi mawi a tih vangte; MNF President leh a hote a ring tawk a; an sorkar leh ngei a rin vangte; Mizoramah party pahnih regional party leh national party pakhat ve ve chauh awm thei se a duh vang a nih thute a sawi.

31st.Tuesday: Lallianpuii [45] w/o Vanlalruata, Chungtlang khua chu a pasal nen hna an thawh lain thingin a delh a; ka chhawn lohin a boral. A pasal pawh hian hliam a tuar bawk.


Ennawn ngai chu a awm a ni… (Pawl pawl ti ang aw tun tum chu!)

$
0
0

Pawl zawng zawng hian tum an nei vek a. Ultimate goal ah chuan hnam humhalh leh nunze mawi chawisan ni theuh mah se kan kal dan a in ang hauh lo a. Mizorama pawl tam tak (political party tiamin)hi chuan branch an han din tawng a. An dinna lam ah khan enge an tum lam hi chu kalpah hian an sawi mai mai a.

Entirnan, MZP leh MSU te pawh school tam takah chuan inthlanna te an va buatsaih tawng a. An constitution tak ngial pawh chhiar chhuak lo kha hruaitu an ni ve leh mai bawk a. Khatiang deuh bawk khan pawl dang dang te pawh. General Conference nei eng ang mah se, an pawl thil tum vuana te chauh kha member an nih thin loh avang in an hmalakna pawh a hrang ta nuaih thin a ni.

Kan pawl din te hian a han huam zau thei laileng khawp a. YMA a vawite khat pawh thlan lai lo va, mithi lumen na a tlaivar lo…. kalna a pianga sawi chhetu leh kuang man khawn pawha pe tha duh lo pawh kha a thu chuan YMA member an ni tho zel mai a.

Hotu nih kan in chuh a. Nuam kan ti a. Hruaitu nih awmzia hi kan inzirtir lo reng reng. Hmanlai chuan Zawlbukah Val Upa te kaihhruaina hnuaiah an training tak meuh meuh a. Val Upa an lo nih ve meuh chuan an mawhphurhna an hai ngai lo. Keini ve chu kan lungawi lo a, pawl dangah kan pem a, kohhran kan sawn a.

Hei hi tunlai miten a kan hmaih len ber a ni. Hotu ni lo hruaitu chher chhuak tur chuan kha pawlah khan a inhnim phum ve a ngai. Chiah zeuh chauh kha a tawk lo. Va sawi hmuh a, lo kaihruai ve phawt la tih phei chu chi loh hul hual ani.

Kan NGO tam zawk te khi ennawn ngai tak an ni. Chhungkaw business te pawh a ang lek lek hlawm a ni a then hi chu. Director matric pass lo te, chhungkaw eizawnnan a hmangta mai mai te, survey tak ngial pawh nei peih mang lo, report mak sak tak tak thawn ta mai mai te pawh kan awm teuh nia. Kan tum hi kan thelh thin a ni.
Hnam humhalh tur chuan hnamah kan chian a ngai. Kan tobul leh kan pipute values and beliefs, a tha lo lai paih thla a atha lai chawi nung zel tur chuan kan hriat a ngai a lawm.

Kan member te tih lawm nan, ruaitheh, picnic kan ti awl lo a. KTP thleng hian “member kan tlem tlat, a happenings lo tlat, hawh teh u Bon fire i siam ang u lah khawlai mite pawh kan hip deuh mahna” kan ti ta nih hi. A hlimhlawp lai chiah chen a, a harsatna laia mawhphur tura sawm chhuah zawh loh tur member zui tu hi kan thahnem ta lutuk a ni e.

Thingtlangah MZP Branch i han din teh ang kan tia. Kan hruaitute khaw chengker tak takah an han zin chhuak a. Letter Head in thil a tih theih zia leh Aizawl lam hotute thu lo ngaichang tura tihna bak hi an hnutchhiah ngai tlat lo a lawm. An haw ta cheng a, an branch thar a hruaitu kha chuan zirlai zawng kha chu member ah a ngai ve hmiah mai a.

Letter head chu a siam tir ta ngei a. Sub- Division leh Dist. Hqrs office hrang hrangah kal kualin hna an han dil a. An dil hmu ta chenga zunin sa tur khan vai mistiri te kha an man khawm leh ta mai mai a. Hlep hlang a ni mai. Zirlai pawl hruaitu te chu zirna lama thiam tak leh hmalam hun beisei awm tak aiin a hminga admission ti ve mai mai, zir peih si lo mi ti ti zara a thawi a lo hre ve teuh leh sawi chhawng thiam tawk vela hawi harh kha kan hnut chhiah ta thin a. Hmalam hun kha a thim duh lutuk.

Member a te kha chian a ngai a lawm. Mizo ka nih vang ngawt emaw, kum 60 hnuai lam ka nih vangngawt e maw, a hminga kailo a sikul tala ka lo kal ve tawk tawk vang emaw khan eng pawl emaw member ka ni ngawt thei lo reng reng. He pawl hian enge a tum? Ka rilrem zawnga ni em? Emaw hruaitu te lam pawh hian tu tu te hi nge ni kan ngaihdan min tawmpuia, min tawiawm tute tih hi kan chhut a hun tak meuh meuh ta!!!

Hawh teh u…. Zoram hi kan lo independent ve theih nan helam angle atang hian i in ennawn leh teh ang u…

My sweet memories of Mizos

$
0
0

S. Gurumanickam – Assistant Engineer at the DD Kendra, Chennai-a mi chuan The Hindu (August 12, 2012) khan he thu hi a rawn ziak a, a ngaihnawmin ngaihdan pawh min siam ve khawp mai. Full article chu a link-ah khian a chhiar theih e.

 

mizo

“I found the Mizos practise honesty and trust effortlessly. Why don’t we give it a try?”

There is a lot of misconception about the North-East in many parts of India. That people there are “culture-less tribals, head-hunters, that they eat wild animals,” etc. In short, there is a definite, palpable and unmistakably condescending attitude towards the people of North-East in the mainland. The general apathy and animosity sometimes manifests as hostility we see elsewhere.

Initially, when I was called a mainland Indian I was irked. Why should I be singled out? Are they not Indians? Soon, I realised there’s a Himalayan difference between ‘them’ and ‘us’. I experienced this the day I set my foot on Mizoram. And when you ask for the luggage they will never ask for your identity or to prove yourself. They simply trust you and hand over things. Phew! They implicitly trust others!

The Mizos celebrate Christmas as a society. Everybody contributes money. Vehicles passing through their areas are stopped and occupants, Christians or not, are asked to contribute. Once you donate, they give you a flag (a piece of yellow/green cloth tied on a bamboo stick). If this flag flies on your vehicle, they don’t stop the vehicle again.

My fellow mainland Indians settled there were put off by this Christmas collection. They felt that being Hindus they need not donate money. But they may be subjected to harassment by drunkards. So they came up with an ingenious idea — they simply put up their own flags on their vehicles (jugaad!) without paying money.

This is not to simply sing paeans to the Mizos. They have their own foibles. Many of them drink or chew guthka. Drug-addiction is rampant. Teenage pregnancy is common. Women, more so spinsters, face harsh treatment from society. Yet. . . Yet, people-to-people they practise honesty and truthfulness as a trait. They honour their word. Crime is unheard of. It was my experience for 10 years in Mizoram.

My fellow Indians from the mainland have long had a grouse that Mizos haven’t tried to learn Hindi or assimilate with Indians. I differ. Let them be Mizos, be honest and truthful. Let us not corrupt them. Maybe, Mizos too have something to learn from the mainland. Let good things be exchanged. Not guthka or cheatsing.

If someone has to change, I think it is we the mainlanders.

Mizo á¹­awng.. (kan hnam á¹­awng!)

$
0
0

A hnuaia ka thumal leh á¹­awngkauchheh dahte hi a awmzia i hriat vek chuan i thiam hlë a ni mai thei… Kei chuan ka hre vek lo, thufiahbu ilo ka en loh chuan!

vanzam, vànchang rila vànchang kuai, zawh dawra suk tin ang, kèl e àwl, vàn karak, hawihkawm, tukrek, tukuruk, mërèk,  mingo, daiduk, pahrang, thïm (mahni nu leh pa mawng hlïm tiha hlïm tih anga thlûk tùr), fafu, fazai, hawih, laihri, bang (Vangchhia tiha vang tih nèn a thlûk a inang), tuahmei, rimnampa, tlun (kan nun a dang tiha nun nèn a thlûk a inang), hlah, hlahthlem, themtleng, thembû, khuangbû, khuangthli, rentin daih, ritvâ, kulva, akúl atái, vuitum, sapui, bualdim, chalngeng, hreungen, hùháng, hulùm, chhawihfa, chhawih, chut, khúangthlí, lelthang, riangtlei, pualva, huiva, khuai ang pem, lemlawi, vawmphuai, vawmkhuai, khisa, riang lo, châ (Ka pâ min hmangaihtu tiha pâ tih nèn a thlûk a inang), hawng lang maw?, zuksial, hawrh, hrüm (la hlüm  tiha hlüm tih nèn a thlûk a inang), hrám, zám, fáng, fáng hung law, ralvawm, khuaiva, fangfar, fairel, tlangrawn, tlangtlir/ tlang tlir, hriphaw, tlüng, thluai, lenkawl, tlaikhua, hringhniang, nghalrang, mímbung, narawh, na (vakul tiha va tih nèn a thlûk a inang), chá (hlá tih nen a thlûk a inang: hlá tih lëmah hnäi lo tihna hi :-D:-D   )

déng, séng, réng, héng ( a thlûk a inang vek), váng, sáng, hráng, záng, fáng (a thlûk a inang vek), kham, hlam, dam, van, ban ( a thlûk a inang leh vek…!)

virthli, chháwn, hlàwnmúal, rung, tlung, tlurh, riakmaw, rawih, (tuemaw) chháwnin min hém, virpilh, lurh, surhlo, hlurh hlurh, takam chem bo hawi, miria, mirawng, virpilh, bu her, changril, changsial, Aichhúng, ànpai, changsial a awn ruai e, a vâ chang i, ái ang tho, Bawrhsaia (!), berhva, changchi, khuangruah, lailung, liantuai, dawrh, tlawrh, tlawr, dawr, hulhù, (maktaduai lêt sàwm hi engtinnge mizovin kan sawi?), bawm ak thu, bawrh, burh, chawngphúl, bengngawng nuih, sirkàm, singkhawm, a khau kapin, bai dai baw harh, chǎlchàng,

Tlipna:

Mizo á¹­awng dik tak vek ka rawn dah a, a awmzia chu sawizuinaa i sawizui kher a ṭül lo. Mahsé i hriat loh erawh chuna hma sâwn nán hman tum la, ka tán leh i tán, leh i ram leh hnam tan a lo sâwt zâwk dawn zuk nia… A awmzia i hriat loh chuan ahnuia lehkhabute hi i lo lei dawn nia, i theih remchàn hunah:

  1. Ṭawng un hrilhfiahna; ziaktu: James Dokhuma,
  2. Mizo ṭawng kalphung, James Dokhuma
  3. Hlaraw hrilhfiahna leh a hmanna, C. Chhuanvawra
  4. Lengzem chanchinbu leh a “hre thei rawh le” bungchang zawng zawng. Hë chanchinbu enkawltu hi kan hriat á¹­heuh angin Vanneihtluanga a ni e.
  5. Pu B Lalthangliana lehkhabu ziah zawng zawng
  6. Pu Lalzuia Colney (=Kawlni! ;-)   ) lehkhabu ziah zawng zawng)
  7. Pu P.L Liandinga lehkhabu lehlin zawng zawng 
  8. Pu V Lunghnema lehkhabu ziah zawng zawng (ziaktute zinga a telna nèn)
  9. Mizo á¹­awnga lehkhabu ziah dang á¹­henkhat!
Tlipna: Thumal ṭhenkhatah khian a thlûkna  dik ka rawn dah nual a, a thlûk dàn kaihhruaina chu hetah hian i en dawn nia
Ka lawm e. (Ka hman remchan hunah ka la chhunzawm leh mai thei; a hriate’n lo hrilhfiah hräm hräm ula, thufiahbu á¹­ha tak a ni mai). Kan ram leh hnam tán!

Hliappui

$
0
0

hp1

Sakawrhmuituai kawng,a sang laiah khian Soil dept chuan vei vak te tan chawlhna an siam thar a.Ni sa leh ruah sur lak a in hliahkhuh nan a hmingah ‘Hliappui’ an ti.


hp2

Thalai tan pawh mahni chauh ‘te nen’len khawthawn nan leh khaw thlir nan a nuam viau maithei a ni.

hp3

In la han tlawh ve dawn nia…Nihliap lianpui khi!!

Church Denomination leh Mizo Kristiante

$
0
0

Sakhuana hi thil run thlâk deuh mai a ni a, a then te phei chuan an pawm hlei lo va, âtthlâk ni-ah an ngai fo. Karl Marx-a pawhin sakhuana chu ‘mipui vantlâng ruihchilh’ (opium of the masses) a lo ti hial rêng a ni. A kal fawr (extreme) te phei chuan an thihchilh ngam hial thin. ‘Mizoram Gospel Centenary Bulletin’ khân Mizo Kristian chu bung 82 laiah a chhuah a. Tûnah phei chuan 100 nufa teh meuh kan ni tawh maithei. Kum 118 lai Kristian lo ni tawh chu inpumkhat thei tawh âwm tak kan ni a, mahse ‘inpumkhatna’ tih thu pawimawh ber mai chu kan ngaihthah ber a ni ang lawi bawk si.

Kohhran inpumkhat lohna thlentu hi tam tak a awm thei ang – Pâwl (Denomination leh Thurina danglamna), Harhna/Bethel/Crusade/Camping, Sum leh pai (Economics) dinhmun inanlohna, Chi (hnam) leh tawng (dialect) danglamna leh chhan dang tam tak.

Kohhran inpumkhat lohna hian nghawng lian leh hlauhawm tak a nei a:

1. Inerna rilru a siam a, inpawh tawnna a dâl
2. Thurin leh inrêlbâwlnaa inlâk bingna a nasa
3. Berâm inrûksak a hluar
4. Inhmangaihna leh thlamuanna a eichhia
5. Chhiatni-thatniah inthliarhranna a siam
6. Chhûngkaw inpumkhatna a tibuai
7. Khawtlângah kohhran huhâng/hnuhma a tidal
8. Thlarau lam nun a khawih

9. Khawtlâng leh hnam chhiatna a thlen: Khawtlâng leh hnam ang pawha min phuar khâwmtu ‘Mizona’ aiin ‘Kohhran’ hrui pawh hi a na tawh zâwk a. Hei hian thawhhona a sawi nghîng a, inlungrualna a phet thlu thin. ‘Mizo’ tiha lungdamna kan neih thin kha a dal telh telh a, ‘kan kohhran’ tih thuthlung kan vawn ngheh sauh sauh chuan thenawmte nên lang si lo, hmuh loh theih bawk si loha indona (Cold war) a siam tan dêr a ni.

10. Nupui/pasal: Nupui/pasal neih kawnga kan buaina lian ber ni ta chu ‘Kohhran danglamna’ (Church denomination) hi a ni. Kohhran thurin/thuthlung vung lutuka kan kalpui thin hian nupui/pasal inneih chungchângah harsatna min thlen thin. Mizo theuh theuh, kohhran dang an nih avânga kan khawdang sial en ngawt hi chu tih eih loh chi. Kristian leh Mizo theuh theuh, ‘ani zawng’ tia kan inhnâwl thin hi chu sim loh pawhin chîn chhunzawm châkawm loh tak a ni.

Bible pakhat ringa Pathian thuhmun chibai bûk tûra biak-ina kal thin. Vânram chan inbeiseia piangthar, thlarau bo mêkte chhanchhuak tûra ke pên thin. Kan tha leh zung mai bâkah kan sum leh pai thlenga Lal Isua Krista tâna inpumpêk thinte hian he lei kohhran (lang thei kohhran leh danglamna tam tak awm hi) kan hmangaih a nih pawhin min petu hrereng a, min pêk chhan ang taka lang lo lam kohhrana inzawm tlatin kan infuih tawn fo tûr a ni. Eng kohhran pawh ni ila, kan kohhran hian daidanna bang siam suh se. Kan tlatna mual a dang ang bawkin kan hna ngaih pawimawh leh buaipui pawh a dang ngei ang, hei hi ‘A ram’ zauhna hmanraw tha ber chu a ni si a. Daidanna bang hi thiatin, inlungrualna leh thawhhona tha nên Lalpa ram tân i thawk zêl ang u. Kohhran hrang hian enhranna siam lovin Mizo kan nihna hian min phuar khâwm zêl zâwk rawh se.

Thu lâkna:
1. Bangalore Mizo Christian Fellowship. Kum 100 Kristian Zofate Hmabâk, 1994.
2. Gospel Centenary Committee. Mizoram Gospel Centenary Bulletin, 1994.
3. Zofa, Lalhmachhuana. Mizoram General Knowledge, 7th Edition, 2011.

Full article chhiar duh tan KA BLOG-ah a chhiar theih. Ka lawm e.

Viewing all 122 articles
Browse latest View live